Είδαμε το «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», στο Θέατρο Εμπορικόν

22.10.2017
Πολιτισμός

Ένα εμβληματικό θεατρικό έργο του Άρθουρ Μίλλερ σκηνοθετεί και μας παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά με μεστό και άρτια δομημένο τρόπο, ο Γιάννης Μόσχος.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η παράσταση μας αναπτύσσει σε διάστημα δύο ημερών, τον Αύγουστο του 1947, σε κάποια μικρή αμερικάνικη πόλη, την ανατροπή των ισορροπιών ανάμεσα στην οικογένεια Κέλλερ… και όχι μόνο.

Ένας βιομήχανος πατέρας, ο Τζο, έφτιαξε την τεράστια περιουσία του κατά την διάρκεια του πολέμου, κατασκευάζοντας εξαρτήματα για τα βομβαρδιστικά της πολεμικής αεροπορίας.

Η σύζυγός του Κέητ, πιστή και νοικοκυρά, όπου απ’ τα δυο της παιδιά, το ένα αγνοείται τρία έτη από την περίοδο του πολέμου ως πιλότος και που αρνείται να αποδεχτεί τον θάνατό του.

Ο δεύτερος γιος Κρις που μετά την επιστροφή του, σώος από τον πόλεμο, εργάζεται στο εργοστάσιο του πατέρα του και όντας ερωτευμένος, θέλει να παντρευτεί την πρώην κοπέλα του αδελφού του Άνν, κάτι που για την μητέρα φαίνεται να φαντάζει αδιανόητο.

Ο ερχομός της Ανν στο σπίτι των Κέλλερ, είναι και αυτός που πυροδοτεί ένα σύνολο αλυσιδωτών αντιδράσεων, ξεδιπλώνοντας και συσφίγγοντας την ανάλαφρη αρχικά δομή και οδηγώντας μας στην κορύφωση.

Ο θάνατος είκοσι ενός πιλότων κατά την διάρκεια του πολέμου λόγω ελαττωματικών κυλίνδρων που παρήγαγε το εργοστάσιο του Τζο, μα η ευθύνη για αυτό μετατοπίστηκε στο πρόσωπο του πατέρα της Ανν, ο οποίος βρίσκεται στην φυλακή, συνδέουν δραματουργικά τις δυο οικογένειες. Την στιγμή που η Ανν δέχεται να παντρευτεί τον Κρις, εμφανίζεται στο σπίτι ο αδελφός της Τζορτζ για να ανακαινίσει την πλοκή, πυροδοτώντας και αποκαλύπτοντας παλιά μεγάλα ανατρεπτικά μυστικά.

Μέσα σε όλο αυτό το σκηνικό, η ύπαρξη των γειτόνων έρχεται να εντείνει την διάσταση της τραγωδίας ως ένας μηχανισμός που γνωρίζει να υποπτεύεται αλήθειες, μα υπό το βάρος της δύναμης και του κύρους των Κέλλερ… σιωπά.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Σε ένα αφαιρετικά δυναμικό σκηνικό, βγαλμένο σαν από πίνακα της Όπυ Ζούνη, εκτυλίσσεται αυτό το διαχρονικό δραματουργικό διαμάντι, που έρχεται εμβόλιμα σε καιρούς ακραίας καπιταλιστικής λογικής να βομβαρδίσει με αλήθειες το οικοδόμημα του “εγώ”.

Με ένταση κλιμακούμενη που σε καμιά περίπτωση δεν κακοφορμίζει, η αδυσώπητη δύναμη του χρήματος κυριαρχεί στην κοινωνική πραγματικότητα που περιβάλλει τους πρωταγωνιστές, παρέχοντας το αυτό-χορηγούμενο συχωροχάρτι, ενός κίβδηλου "μικροαστού" πλουσίου, που έχει στήσει τη ζωή και τα προνόμιά του επάνω σ’ ένα καταστροφικό ψέμα. Ένα ψέμα για το οποίο πλήρωσαν με την ζωή τους είκοσι ένας πιλότοι μα και ένας “αγαπητός” πρώην συνεργάτης, ο οποίος εξ αιτίας του γεγονότος βρίσκεται στην φυλακή.

Στο συγκεκριμένο έργο ο Μίλλερ δεν διδάσκει, μα πολύ απλά και μεθοδικά χορηγεί ενέσιμα στο αίμα του θεατή κρίσιμα ερωτήματα, με σκοπό να τον αφυπνίσει και να επαναπροσδιορίσει το ατομικό και κατά συνέπεια το κοινωνικό γίγνεσθαι.

Ποια συστατικά στοιχειοθετούν την έννοια άνθρωπος;

Ποιο το όριο του συμφέροντος;

Ποια τα όρια της ατομικής και ποια της κοινωνικής ευθύνης;

Πόση σιωπή χωρά ένα ψέμα;

Ποιο το μέγεθος της ευθύνης της παθητικότητας και ποιο της σιωπής;

Ποια η δύναμη του χρήματος και ποιο το υπόβαθρο της κοινωνίας για να αντισταθεί σε αυτό;

Ένα πολύ καλά στημένο καστ, με τον Καταλειφό σπουδαίο σε όλη τη μικρότητα του πρωταγωνιστικού ρόλου του, να ζει και να ισορροπεί επάνω σε κίβδηλα μεγαλεία, άριστα συμπορευόμενος με τις επιταγές μιας εποχής που το ρητό που κυριαρχεί σε αυτήν είναι το “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”.

Δίπλα του μια σπουδαία ηθοποιός που θα έπρεπε να είναι σε όλους γνωστή για το καλλιτεχνικό εύρος της, η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, ως ευαίσθητη και καλή,(πόσο πραγματικά;) σύζυγος, όταν το μέγεθος της πίστης και της υπερ-προστατευτικότητάς της απέναντι στην οικογένεια, ξεπερνά αυτό της κοινωνικής της ευθύνης. Ένας χορός ευαισθησίας ζυμωμένος με ενοχές, τρέλα, αγωνία και προσμονή, περιγράφει το πρόσωπο και το σώμα της, πότε σκόπιμα φρενάροντας και πότε δίνοντας ώθηση στην δράση.

Ο ζωντανός γιός, Γιώργος Βουρδάμης ευαίσθητος, λεπτεπίλεπτος, διάφανος μα συνάμα συμπαγής στα καταληκτικά της τελικής κρίσης σημεία, η Δανάη Ευθυμιάδη ως Ανν, μέλλουσα μνηστή του που ήρθε από μακριά για να ανατρέψει το προφανές με μια ιδιάζουσα ψυχοσωματική μεταβατικότητα από την μια αλήθεια στην άλλη και με παγερή συγκαταβατικότητα απέναντι στα τεκταινόμενα, ενώ ο αδελφός της, Κώστας Βασαρδάνης, ένα φάντασμα λευκό, ευαίσθητο μα αποφασισμένο για τις μέγιστες ανατροπές, να φορά στο κεφάλι το λευκό, συναισθηματικό σεντόνι των ακραίων αποκαλύψεων.

Μα και οι υπόλοιποι γείτονες, μέσα από την ανοχή και την ένοχη σιωπή, επιβεβαιώνουν την έμμεσα υποτελική μα ευγενική τους φύση και διάθεση, να υποθάλτουν άκριτα σχεδόν μέχρι το τέλος, μια ακραία εγκληματική πράξη-παράληψη.

Οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί και η προσεγμένη μουσική επένδυση, ολοκλήρωσαν στα μάτια και την διάθεσή μας το τελετουργικό μιας διαχρονικά σκληρής, μα αληθινής παράστασης.

“Είναι προφανές ότι υπάρχουν δύο διακριτά είδη θεάτρου στην εποχή μας, το θέατρο των πολλών και το άλλο”, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άρθουρ Μίλλερ. “Το Άλλο Θέατρο ενδιαφέρεται να αποτελεί μέρος του μέλλοντος, ενώ το Θέατρο της Πλειονότητας αρκείται στην επιτυχία του παρόντος, με τα πιο μεγάλα κέρδη στο ταμείο.

Με την παράσταση αυτή, ο θεατής γίνεται μάρτυρας, του “Άλλου Θεάτρου”.

Συντελεστές

Μετάφραση: Δάφνη Οικονόμου
Σκηνοθεσία-Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Μόσχος
Σκηνικά-Κοστούμια: Τίνα Τζόκα
Μουσική-Ήχοι : Άγγελος Τριανταφύλλου
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Κίνηση: Ανθή Θεοφιλίδη
Βοηθός σκηνοθέτη: Εύη Νάκου

Πρωταγωνιστούν:
Τζο Κέλλερ: Δημήτρης Καταλειφός
Κέητ Κέλλερ: Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου
Κρις Κέλλερ: Γιώργος Βουρδαμής
Ανν Ντήβερ: Δανάη Επιθυμιάδη
Τζωρτζ Ντήβερ: Κώστας Βασαρδάνης
Δρ. Τζιμ Μπέηλις: Δημήτρης Καραμπέτσης
Σου Μπέηλις: Ευγενία Αποστόλου
Φρανκ Λούμπεϊ: Γιώργος Τζαβάρας
Λύντια Λούμπεϊ: Ιωάννα Πιατά