Είδαμε «Το παιχνίδι της σφαγής», στο Εθνικό Θέατρο

Μια μοναδική παράσταση από το ομώνυμο έργο του Ευγένιου Ιονέσκο

σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα και μετάφραση-διασκευή του Γεράσιμου Ευαγγελάτου,

που για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στο ελληνικό κοινό στη σκηνή του θεάτρου Rex …παρακολουθήσαμε με μεγάλο ενδιαφέρον.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Σε μια ήσυχη πόλη, με ανθρώπους μονότονα ανέμελους, που όλα λειτουργούν ωσάν ελβετικό ρολόι, ένας παράξενος θίασος με θιασάρχη τον θάνατο, ή διατυπωμένο διαφορετικά , ως ένα εκκεντρικά ιδιόρρυθμο μέλος του…εμφανίζεται.

Σε ένα εγκαταλελειμμένο drive in σε κάποιο σημείο της, ο θίασος, παρουσιάζει μια σειρά από κωμικούς όσο και τραγικούς θανάτους, που έρχονται να αναταράξουν τις ήρεμες και αθόρυβες μέχρι τότε ισορροπίες.

Στο σημείο αυτό, το κουβάρι του απρόσμενου αρχίζει να ξεδιπλώνεται και ο ορθολογισμός να καταρρίπτεται, μπροστά στα νέα συναισθήματα, που αυτή η παράδοξη μηχανή θανάτου παράγει.

Η ομαλότητα διαταράσσεται, οι αδύναμες ψυχές σφυριλατούνται με μέταλλο τον φόβο και τον θάνατο και όλα όσα μέχρι εκείνη τη στιγμή έμοιαζαν γνωστά, γίνηκαν μακάβρια, φέρνοντας τους κατοίκους επικίνδυνα εκτεθειμένους… στον φόβο και την παραδοξολογία του άγνωστου και στην αντίληψη πως… κανείς πλέον δεν είναι ασφαλής.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Απ’ το σπίτι μου κάπου στην άκρη του κόσμου… βλέπω τον θάνατό μου.

Το πεπερασμένο της ύπαρξης χορεύει ανάμεσα στα μάτια μου, σε βάθος απροσμέτρητο

και ω Θεέ μου… δεν μπορώ με τίποτα να το ανατρέψω.

Από τη γέννησή του ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με την μεγάλη και πιο βέβαιη

κατανόηση και γνώση. Αυτή του τέλους.

Και το τέλος αυτό, απωθούμενο, μα ποτέ πολύ βαθιά στο ασυνείδητο, κάνει συχνά την εμφάνισή του ως φάντης μπαστούνι στον πρωινό μας καφέ, στην περιστροφή της ανεπανάληπτης δίνης του έρωτα, στο παγκάκι της γειτονιάς, στο νοσοκομείο, στην πλατεία, στην φυλακή, στο δωμάτιο του πανδοχείου, μέσα στην οικία.

Και ουδέποτε διαχωρίζει,  μετρά,  αποσαφηνίζει,  ξεκαθαρίζει, ποτέ δεν επιλέγει με συγκεκριμένα κριτήρια τα θύματά του, μα δίκαια απέναντι σε όλους την πόρτα χτυπά.

Του πολιτικού, του τσιρκολάνου, του χορευτή, του πλούσιου, του φτωχού, του βιασμένου από την ζωή, μα και του καλοζωισμένου, του άνδρα της γυναίκας μα και του παιδιού, του λευκού, του κίτρινου, του ερυθρόδερμου και του μαύρου.

Ο Ιονέσκο στο υπέροχο αυτό του έργο, δεν μακρηγορεί απέναντι σε μια παρωχημένη φιλοσοφία για τον θάνατο, παρά ξεκάθαρα και άμεσα, φέρνει το θεατή αντιμέτωπο με το φαινόμενο με τρόπο τραγελαφικό και μεταλαμπαδεύει απλά και διόλου υπερεκτιμημένα, την αντίληψή του απέναντι στην λογική του τέλους.

Η απέραντη δύναμη του θεάτρου του παραλόγου, στο  « παιχνίδι της σφαγής»  που είναι στημένο σ’ ένα πάρκο αναψυχής, και όπου η γαλλική φράση feux de massacre ερμηνεύει και τον τίτλο, είναι το παιχνίδι που παίζει ο θεατής πετώντας μια μπάλα, ώστε να ρίξει κάτω τα τενεκεδάκια και να κερδίσει το αντίτιμο. Κι εδώ ακριβώς έρχεται η μηδενιστική ερμηνεία των βαθύτερων νοημάτων απέναντι στην τελεολογία της ολοκλήρωσης της ζωής, με τον θάνατο.

«Θανέειν πέπρωται άπασι» αναφέρει ο Πυθαγόρας, κοινώς, είναι γραφτό σε όλους να πεθάνουν.

Μια άγρια φάρσα από ένα παράξενο θίασο σε μια πόλη “θανατηφόρα” ήρεμη, σε ένα εγκαταλελειμμένο drive in, διαταράσσει τις ισορροπίες.

Την στιγμή που ένας γάμος διατελείτε ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό, που οι έννοιες απογυμνωμένες χοροστατούν στην εξέλιξη της απόδοσης απλοποίησης και εξορθολογισμού του θανάτου, ο θεατής βιώνει στο πετσί του τον τρόπο με τον οποίο οι σημασίες εξασθενούν και η αλήθεια επικρατεί.

Η λογική των μαζικών θανάτων, τα κενοτάφια και η απροσωποποίηση του θανάτου από τον συγγραφέα, πασχίζει να καταρρίψει την σύγχρονη κουλτούρα μιας απεγνωσμένης προσπάθειας γαντζώματος από τη ζωή καθ’ οιονδήποτε τρόπο, που δίναται να την εξυψώσει σε ύψος δυσθεώρητο, δημιουργώντας ουτοπικές “αιώνιες” κοινωνίες, όπου ο βίος μοιάζει με την διατήρηση της ζωής σε γυάλες φορμόλης.

Τα σώματα χτυπούν και χτυπιούνται, ουρλιάζουν, σφαδάζουν, οδύρονται, ξεσπούν σε επιθανάτιο ρόγχο και κάποτε απότομα και εντελώς ανεξήγητα πεθαίνουν.

Και όλα ετούτα, όχι με τρόπο ορθολογικό, με σειρά, τελετουργική λογική και κλιμάκωση,

μα πάντα με τρόπο λιτό μα τόσο μεστό ώστε το αποτέλεσμα της κατάστασης να είναι και εκείνο που καθορίζει την στιγμή.

Η πανούκλα είναι στην συγκεκριμένη παράσταση το μέσον, ο δίαυλος που σε μια μικρή πόλη, ο θάνατος εγκαθίσταται, προσμένει και τελικά σύντομα πολύ  γευματίζει κατά την εξέλιξη, σάρκα… ανθρώπινη.

Οι πολίτες, πανικόβλητοι από το βιαστικό, σύντομο και ανεξήγητο τέλος τους, επιδίδονται σε εξάρσεις βίας, σε τρόμο ανεξέλεγκτο, σε εκδηλώσεις μονομανίας και μια ζωώδη προσπάθεια αυτοσυντήρησης που φυσικά καταρρίπτει και καταλύει την εξέλιξη και την ενότητα.

Επιδίδονται σε αλληλοκατηγορίες για το τις πταίει, και εν τέλη ακόμη και σε κανιβαλισμό, όπου τα παιδιά και οι αδύναμοι γίνονται τα πρώτα θύματα.

«Πάντες τω θανάτω τηρούμεθα καί τρεφόμεσθα ως αγέλη χοίρων σφαζομένων αλόγως» αναφέρει ο Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς.

Ο Κακλέας , στήνοντας με τρόπο αριστοτεχνικό την παράσταση, δημιούργησε-σύνθεσε, στο ρινγκ της σκηνής, μια χορωδία απανωτών χτυπημάτων, όπου το ανελέητο εντρύφησε μέσα στο κοινό το οποίο εκστατικό και ίσως λίγο φοβισμένο, ρούφηξε το θάνατο με καλαμάκι μακράς εμβελείας.

Υπέροχες σκηνοθετικές επιλογές, ερμηνείες, χώρος, κίνηση, μουσική, ενδυματολογία, όλα μελετημένα και καλοδουλεμένα σε βαθμό αριστοτεχνικό, ο χορός του τέλους ένα μοναδικό σύμπλεγμα του Ροντέν, όπου τα σώματα και το πνεύμα γίνηκαν ένα υπό την μουσικότητα του θανάτου.

Η μουσική του Γασπαράτου εμβληματική, μας καθήλωσε σε ένα ταξίδι πιο βαθύ και από την ίδια τη ζωή, τα κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου ένα προς ένα εντάσσονται μαγικά στην αριστουργηματική δομή του χωροχρόνου, η χορογραφία της Αγγελικής Τρομπούκη υπέροχη, ενώ πέραν της όμορφης σκηνοθεσίας ο Κακλέας ενορχήστρωσε τέλεια σε συνεργασία με τον Σάκη Μπιρμπίλη σκηνογραφικά αυτό το θέατρο των παραδοξοτήτων.

 Τι είναι τελικά η ζωή,

αν όχι μια μικρή βουτιά στη ματαιότητα!

Η παράσταση; Ένα αριστούργημα!

συντελεστές παράστασης

Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Μετάφραση - Διασκευή
Γιάννης Κακλέας
Σκηνοθεσία - Σκηνογραφία
Σάκης Μπιρμπίλης
Σκηνογραφία - Φωτισμοί
Ελένη Μανωλοπούλου
Κοστούμια
Σταύρος Γασπαράτος
Μουσική
Αγγελική Τρομπούκη
Χορογραφία
Νουρμάλα Ήστυ
Βοηθός σκηνοθέτη
Στάθης Αθανασίου
Βίντεο
Μελίνα Παιονίδου
Μουσική διδασκαλία
Πάνος Τσίγκος
Βοηθός συνθέτη
Έλλη Αποστολάκη
Βοηθός ενδυματολόγου
Αλέξανδρος Γαρνάβος
Βοηθός ενδυματολόγου
Εύα Σαραγά
Δραματολόγος παράστασης

διανομή ρόλων

Μαρία Διακοπαναγιώτου
Στέλιος Ιακωβίδης
Ιερώνυμος Καλετσάνος
Λαέρτης Μαλκότσης
Χριστίνα Μαξούρη
Λεωνή Ξεροβάσιλα
Αγορίτσα Οικονόμου
Γιώργος Παπαγεωργίου
Νικόλας Παπαγιάννης
Πασχάλης Παπαδάκης
Πάνος Παπαδόπουλος
Ευδοκία Ρουμελιώτη
Γιώργος Στάμος
Αναστασία Στυλιανίδη
Αρετή Τίλη
Έλενα Τοπαλίδου
Αγγελική Τρομπούκη
Γιωργής Τσουρής
Αλέξιος Φουσέκης
Βικτωρία Φώτα

Από Τετάρτη έως Κυριακή όλες οι παραστάσεις παρουσιάζονται με αγγλικούς υπέρτιτλους.

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΘΕΑΤΡΟ REX-ΣΚΗΝΗ «ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ», Πανεπιστημίου 48 , τηλ. 210.3305074 (μέσω πιστωτικής κάρτας) και  στο www.n-t.gr
Κρατήσεις συλλόγων: 210.5288178

Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις  20:00
Κυριακή στις 19:00

Τιμές εισιτηρίων: 22€, 17€, 15€, 10€ (φοιτητικό)
κάθε Τετάρτη και Πέμπτη ενιαία τιμή 15€
Παρασκευή ενιαία τιμή 13€