Πωλίνα Κρεμαστά: "Ο χορός είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης"

Η ομάδα σύγχρονου χορού Creo παρουσιάζει την παράσταση «Βορεάδες» της Πωλίνας Κρεμαστά στις 10, 11, 12 και 13 Μαϊου στο Θέατρο Πόρτα. Η χορογράφος μας περιγράφει την έρευνα «απόγειος», ποιοι ήταν οι Βοεράδες στην αρχαιοελληνική μυθολογία και γιατί ο μύθος της Βαβέλ εμπνέει και σήμερα... Κυρίως σήμερα.

Μιλήστε μας για την παράσταση «Βορεάδες».

Η αγωνία για το αύριο, η ανάγκη να δημιουργήσουμε μια νέα γλώσσα που θα μας βοηθήσει να μιλάμε αναζητώντας ένα από κοινού νόημα, οδήγησαν τους τρόπους και τη μέθοδο της έρευνας «απόγειος» και της παράστασης «Βορεάδες».

Η παράσταση είναι η αποτύπωση μιας διαδικασίας συν-δημιουργίας, μια προσπάθεια ποίησης που προϋποθέτει το μαζί. Οι Βορεάδες είναι μια ομάδα ανθρώπων που έχει κοινωνήσει ένα κοινό κώδικα-λεξιλόγιο και προσπαθεί να το μεταμορφώσει σε ζωντανή γλώσσα και να οικοδομήσει μια νέα συνεννόηση, μια νέα πόλη.

Η δημιουργία μιας παράστασης πάντα προκαλεί και περαιτέρω εξερευνήσεις και αποκαλύψεις γύρω από το αντικείμενο που μελετάς και σε ενδιαφέρει. Οι Βορεάδες αντιπροσωπεύουν ό,τι αγαπώ αυτή τη στιγμή στην κίνηση και τους τρόπους της, στο χορό και τις αποχρώσεις του. Καθρέφτης είναι η παράσταση των ερωτημάτων και αγωνιών μας...

Πείτε μας περισσότερα για την έρευνα «απόγειος».

Η έρευνα «απόγειος» αποτελεί μια απόπειρα δημιουργίας μιας νέας κινητικής πρότασης, φέρνοντας μια νέα συνείδηση γύρω από τις παραδεδομένες, οικείες κινητικές δράσεις. Αφορμή και δεξαμενή έμπνευσης για το ερευνητικό ταξίδι αποτελεί το πληθωρικό δοχείο των παραδοσιακών χορών και ρυθμών. Η έρευνα μελετά τις επιρροές που θα μπορούσε να ασκήσει ο παραδοσιακός χορός στον σύγχρονο αλλά ταυτόχρονα και τους τρόπους με τους οποίους το παραδοσιακό επαναπροσδιορίζεται μέσα από το σύγχρονο. Μέσα από την μελέτη των παραδοσιακών χορών και των σύγχρονων τεχνικών, αποκαλύπτονται κοινοί κινητικοί μηχανισμοί και τρόποι χρήσης του σώματος. Ζητούμενο είναι να αποκαλυφθεί η εκ της γης προερχόμενη, η «απόγειος» κίνηση.

Ο απόγειος χορός σχηματίζεται μέσα από ένα ανοιχτό λεξιλόγιο το οποίο μεταφράζεται ελεύθερα από τους χορευτές, επηρεάζεται και διαμορφώνεται από την κοινωνία των σωμάτων, τις σχέσεις με τον άλλο και τον χώρο. Τα παραπάνω δημιουργούν ένα κοινό τόπο για την ομάδα τη δεδομένη χρονική στιγμή και περίσταση. Είναι ένας χορός που «κτίζεται χορεύοντας».

Στην παράσταση Βορεάδες προτείνονται και εμφανίζονται οι μέχρι τώρα αποκαλύψεις, το λεξιλόγιο και οι ποιότητες του απόγειου χορού.

Η έρευνα τελεί υπό την Αιγίδα και υποστήριξη του ΥΠ.ΠΟ.Α. και διεξάγεται από το 2014. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Έχει εκδοθεί ένα πρώτο μέρος της στο περιοδικό Λόγου και Κριτικής «το έρμα», από τις εκδόσεις Έρμα.

Τί ήταν οι Βορεάδες;

Οι Βορεάδες ήταν οι γιοι του Βορέα και σύμφωνα με μια πτυχή της μυθολογίας ήταν Αργοναύτες και κυνήγησαν τις Άρπυιες. Παρόλα αυτά η παράσταση δεν εμπλέκεται με το συγκεκριμένο μύθο. Εμείς χρησιμοποιήσαμε το όνομα περισσότερο για την αναφορά του στους βόρειους ανέμους, κάτι που «φυσάει» από πάνω προς τα κάτω, δημιουργώντας ένα εσωτερικό αστείο σε σχέση με την αντίθεση αυτής της επιλογής με τη βασική παραδοχή της έρευνας που θέλει την κίνηση να εκκινεί από τη γη και να ανεβαίνει προς τα πάνω, προς τον κορμό και τα άκρα... Επιπλέον η πρόοδος των ευρημάτων της έρευνας οδήγησε σε συγκεκριμένες τεχνικές και τρόπους χρήσης και κίνησης του κορμού και των άκρων, οι οποίες θέλαμε να αναδειχτούν σε αυτή τη δουλειά. Η κινησιολογία και η χορογραφία στο έργο δημιουργεί δίνες και μοιάζει ότι τα σώματα κινεί ο αέρας ή ότι κινούν εκείνα ρεύματα αέρα με τον τρόπο τους!

Επίσης το όνομα Βορεάδες κάνει μια αναφορά στις περιοχές με τις οποίες έχει αλληλεπιδράσει η έρευνα περισσότερο, το βόρειο τόξο: Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη.

Πιστεύω βαθιά πως εμείς οι ίδιοι είμαστε οι Βορεάδες, εμείς είμαστε οι ορμητικοί άνεμοι που μπορούν να κυνηγούν τους δαίμονες της κάθε εποχής. Ο αέρας για μένα σηματοδοτεί το ανάμεσα... το αόρατο συστατικό που μας συνδέει ασυνείδητα. Την ορμή μιας αλλαγής, τη φρεσκάδα μιας ανανέωσης, τη γαλήνη ενός αναστεναγμού. Ο αέρας ανοίγει τα στήθη...

Ο παραδοσιακός ρυθμός και χορός υπάρχουν στην παράσταση και πως;

Οι Ελληνικοί χοροί και ρυθμοί καθώς και η παράδοση χρησιμοποιήθηκαν σαν δεξαμενές ερεθισμάτων, που τροφοδότησαν την έρευνα και την παράσταση. Ο «απόγειος» χορός – όπως έχουμε ονομάσει τον νέο χορό που σχηματίζεται μέσα από την έρευνά μας – χρησιμοποιεί αυτά που κληρονόμησε για να φτιάξει κάτι δικό του.

Πηγή ρυθμικής έμπνευσης αποτέλεσε η παραδοσιακή μουσική, μετέπειτα τα κινητικά μοτίβα απέκτησαν τη δική τους ρυθμολογία και μουσικότητα, ενέπνευσαν τη νέα μουσική σύνθεση του Μπάμπη Παπαδόπουλου και εκείνη με τη σειρά της μετακίνησε τα σώματα και τις επιλογές.

Οι Βορεάδες, χορευτές της παράστασης, συναντιούνται τον καιρό της σύγχρονης Βαβέλ. Γιατί Βαβέλ;

Σε μια εποχή κατακερματισμού του ανθρώπου, από τον εαυτό του, από τον άλλο, από τη φύση, από την ουσία, μια εποχή διασπάσεων, πολέμων, κυριολεκτικά και μη, διωγμών και αλληλοσπαραγμού, η επιτακτικότητα μιας ουσιαστικής συνεννόησης και η προσπάθεια για συνύπαρξη δεν θα μπορούσε να μην απασχολεί τους δημιουργούς.

Ο μύθος της Βαβέλ ήρθε στο μυαλό εξαιτίας της διάσπασης των γλωσσών και το χάσιμο κάθε τρόπου επικοινωνίας ώστε να πραγματοποιηθεί ένα κοινό εγχείρημα. Ο συνειρμός έφερε τη συνέχεια...αν μια ομάδα ανθρώπων κοινωνούσαν ένα κοινό κώδικα θα μπορούσαν να φτιάξουν τη γλώσσα επικοινωνίας τους; θα μπορούσαν να συνεννοηθούν και να οικοδομήσουν εκ νέου τη δική τους πόλη; Οι χορευτές χαρτογραφούν μια αέναη προσπάθεια συνύπαρξης αλλά και νέους τρόπους συνεννόησης.

Πιστεύετε ο έλληνας θεατής αγαπάει τον χορό;

Πιστεύω ότι όσοι έχουν έρθει σε επαφή με τον χορό, είτε ως θεατές, είτε ως μαθητές, τον αγαπούν και τους μεταμορφώνει! Ο χορός είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει παιδεία γύρω από την τέχνη αυτή στη χώρα μας. Αν και γίνονται πολλές δράσεις προς αυτή την κατέυθυνση...ο άνθρωπος επιλέγει να ξεχάσει ένα κομμάτι του εαυτού του, το σώμα του. Απ’ το σχολείο ακόμα το σώμα ‘αφαιρείται’ από τις εξισώσεις, εγκλωβίζεται σε αυστηρά σχήματα, συρρικνώνεται πίσω από θρανία και ανύπαρκτες αυλές. Επίσης η χορευτική εκπαίδευση επιδέχεται επαναπροσδιορισμούς και διορθώσεις...βέβαια ο χορός δε θεωρείται από πολλούς επάγγελμα, σίγουρα όχι από το κράτος...

«Βορεάδες»