Μίνα Χειμώνα: Δεν καθόρισαν τη ζωή μου σχεδόν ποτέ τα υλικά αγαθά

«Η Γελάδα», του Ναζίμ Χικμέτ λαϊκή παραβολή,  συμβολικό παραμύθι και ιδιότυπη κοινωνική σάτιρα μαζί, παρουσιάζεται στο θέατρο Altera Pars. Η Μίνα Χειμώνα κρατάει τον ρόλο μιας μάνας και μας εξηγεί γιατί αγαπάει τον Τούρκο ποιητή.

Μιλήστε μας για το έργο.

Μια μικροαστική οικογένεια με μεγάλα όνειρα για κοινωνική ανέλιξη, για καταξίωση, για πρόοδο και προκοπή, η μάνα, η κόρη, ο γιος... Ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο.

Η μάνα θέλει το καλύτερο για τα παιδιά της και τα παιδιά φορτώνονται τις προσδοκίες και τις επιθυμίες της μητέρας τους. Η κόρη να γίνει σπουδαία καλλιτέχνης της όπερας και ο γιος ο μεγαλύτερος ποιητής της εποχής του. Όνειρα που είναι μεγαλύτερα από την πραγματικότητα που τους περιορίζει.

Λύση έρχεται να δώσει μια γελάδα... Μία παχιά γελάδα που θα κατεβάζει γάλα και το γάλα της θα γίνει βούτυρο, γιαούρτι και θα πουληθεί  και έτσι θα πλουτίσουν και αφού πλουτίσουν ... τότε σίγουρα όλα θα είναι καλύτερα.

Σύντομα όμως το μέσο γίνεται σκοπός και τα πάντα ανατρέπονται.

Η γελάδα ιεροποιείται, γίνεται θεός και τύραννος μαζί και φορτωμένη με όλες τις ελπίδες της οικογένειας γίνεται ο δυνάστης τους. Η γελάδα που θα τους έσωζε, τώρα τους απελπίζει. Ποιος θα βρεθεί να τους απαλλάξει από την τυραννία της;

Ο δικός σας ρόλος;

Μητέρα δύο παιδιών που αγωνίζεται να τα μεγαλώσει και να τα σπουδάσει μόνη της.

Με αγάπη και κόπο. Ονειρεύεται γι΄ αυτά τα παιδιά ένα καλύτερο μέλλον και κάνει οτιδήποτε περνάει από το μυαλό της προκειμένου να το καταφέρει. Αγοράζει μια γελάδα-θέτει στόχους υψηλούς;;;-ώστε με τα παράγωγά της να πλουτίσουν και να γίνουν ευτυχέστεροι. Όμως η γελάδα, που όλοι τρέχουν πίσω της, γίνεται ο δήμιός τους. Πως θα επιβιώσουν, πως θα αποκτήσουν την ανθρωπιά τους ξανά; Η λύση δίνεται από τον συγγραφέα, ως «από μηχανής θεός» για όλους και κυρίως για τη μάνα που έχει διαβρωθεί ψυχικά και συναισθηματικά, ακολουθώντας ουτοπίες..

Τι είναι αυτό που σας συγκινεί στον Ναζίμ Χικμέτ;

Λένε πως κάθε άνθρωπος κουβαλάει την εποχή του. Κουβαλάει μέσα του όλα αυτά που τον διαμορφώνουν, όλα αυτά που τον πιέζουν, όλα όσα τον δυναμώνουν. Υπάρχουν όμως και κάποιοι άνθρωποι που ελαφραίνουν λίγο το βάρος των υπόλοιπων ανθρώπων. Υπάρχουν αυτοί που,  με μια γλύκα ανθρώπινη, παίρνουν μέσα τους λίγο από το βάρος του κόσμου και το ξαναβγάζουν αλλιώτικο πια, όχι πιο όμορφο αλλά γεμάτο ελπίδα και δύναμη για τους υπόλοιπους.

Ο Χικμέτ, ασχολήθηκε με όλα τα είδη του γραπτού λόγου, έγινε όμως περισσότερο γνωστός ως ποιητής. Η ποίησή του είναι απλή και πέρα για πέρα ανθρώπινη.

Με συγκινούν τα κείμενά του, που διαπνέονται από μουσικότητα και έντονο συμβολισμό και γεμίζουν τους αναγνώστες με αισθήματα αισιοδοξίας και πίστης για το μέλλον.

Αλλά και το ξεχωριστό του ύφος, που είναι απλό, ζεστό και τρυφερό. Ταυτόχρονα, όμως, γίνεται ανατρεπτικό, καταγγελτικό και κοφτερό σαν λεπίδι.

Τα θεατρικά έργα του Χικμέτ συνδυάζουν στοιχεία του ψυχολογικού θεάτρου, του θεάτρου σκιών και των παραμυθιών, γι΄αυτό και μπορούν να ταξιδέψουν μικρούς και μεγάλους, επειδή ο ίδιος επέλεξε μέσα από τον ανθρώπινο αγώνα και το μόχθο που καταγράφει, να αφήνει ένα παράθυρο στην ελπίδα να αχνοφέγγει.

Ο Χικμέτ έγραψε το έργο ως παραβολή το 1956, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου. Βρίσκεται αντιστοίχιση ή δεν μπορούν να συγκριθούν διαφορετικές εποχές;

 «Η Γελάδα» είναι μια αλληγορία για την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τον καταναλωτισμό και την παράλογη πρόσδεση της ανθρώπινης ευτυχίας στην απόκτηση υλικών αγαθών. Αποτελεί μια βαθιά κοινωνική κριτική, για την εξώθηση των ανθρώπων σ’ ένα μάταιο κυνήγι, ένα αέναο και εξαντλητικό ανταγωνισμό για οικονομική και κοινωνική ανέλιξη.

Υπάρχει αντιστοίχιση με τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας στη χώρα μας, και τον απόηχο της οικονομικής κρίσης, της στέρησης της αξιοπρέπειας, αλλά και την κοινωνική εξαθλίωση και ισοπέδωση του ατόμου. Τα πρόσωπα του Χικμέτ, θέτουν στόχους, παλεύουν για την πραγματοποίησή τους, ονειρεύονται καλύτερες μέρες, και αναδύονται μέσα από τις στάχτες τους... με ένα ιδιότυπο χιούμορ. Είναι ταυτοχρόνως αρχετυπικά σύμβολα και καθημερινοί άνθρωποι πλασμένοι με τρυφερότητα και στοργή, αλλά κι αισιοδοξία, από έναν άνθρωπο που αγάπησε βαθιά τους ανθρώπους, αγωνίστηκε και αφιέρωσε τη ζωή του στην υπεράσπιση της ελευθερίας τους.

«… Πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα τουφεκίζεται». (Στηθάγχη)

Εσείς έχετε ποτέ βρεθεί εκτός ορίων με τα υλικά αγαθά;

Δεν καθόρισαν τη ζωή μου σχεδόν ποτέ τα υλικά αγαθά. Δεν έτρεξα πίσω τους με μανία απόκτησης.

Υπήρξαν και για μένα καλύτερες εποχές, όπως και πολύ δύσκολες.

Η ουσία της ζωής δεν θεωρώ πως βασίζεται σε αναλώσιμα αγαθά, αλλά στις αξίες της…

Είστε συνιδρύτρια, εδώ και δέκα οκτώ χρόνια, της Ομάδας Altera  Pars, που σημαίνει « Άλλη πλευρά», με τον σκηνοθέτη Πέτρο Νάκο. Ποιοι είναι οι στόχοι σας;

Μιλώντας προσωπικά, με πρωταρχικό δεδομένο την αγάπη για το θέατρο, στόχο αποτελεί ο καλλιτεχνικός και κοινωνικός διάλογος με την τέχνη, γενικότερα.

Η συνομιλία με τρόπο άμεσο και ουσιαστικό, τόσο για τα επίμαχα όσο και για τα διαχρονικά και πανανθρώπινα θέματα που μας απασχολούν και η δημιουργία ενός νέου διαύλου επικοινωνίας ανάμεσα στην τέχνη και την κοινωνία. Το πολυσυλλεκτικό ρεπερτόριο του Θεάτρου Altera Pars, που αποτελεί και τη μόνιμη βάση της ομάδας, εστιάζει σε άπαιχτα κυρίως σύγχρονα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, αλλά και κλασικά κείμενα, που αντιμετωπίζονται με σύγχρονη οπτική και αισθητικές φόρμες, ώστε να δίνεται έμφαση στην επικαιρικότητά τους και να αφορούν τον σημερινό θεατή. Μελλοντικοί στόχοι της ομάδας αποτελούν, η διατήρηση  της καλλιτεχνικής μας ταυτότητας και  ο πειραματισμός  σε νέους θεατρικούς κώδικες, ώστε να συνεχιστεί η  εξέλιξη, μέσα στη σύγχρονη μεταβαλλόμενη καλλιτεχνική πραγματικότητα.

Είστε από τις ηθοποιούς που αγάπησαν και αγαπήθηκαν στην τηλεόραση. Σχεδιάζετε κάτι τηλεοπτικό;

Η τηλεόραση υπήρξε πάντα ένα μέσο αναγνώρισης και προβολής. Προκύπτει στην καλλιτεχνική πορεία ενός ηθοποιού, όντας ένας άλλος τομέας της δουλειάς, μια άλλου είδους διαδικασία, με άλλες απαιτήσεις, τρελούς ρυθμούς δουλειάς και διαφορετική οικονομική  κλίμακα. Αγάπησα κάποιους  ρόλους …  αγαπήθηκα από το κοινό που ταυτίστηκε με αυτούς.

Ένας ηθοποιός χαράζει την πορεία του σύμφωνα με τις ανησυχίες και τις ψυχικές του ανάγκες. Το θέατρο ήταν πάντοτε για μένα ο βασικός τρόπος έκφρασης, καταξίωσης και καλλιτεχνικής ολοκλήρωσης, γι΄αυτό και δεν το πρόδωσα  ποτέ όλα αυτά τα χρόνια. Ακόμα και όταν έπαιρνα μέρος σε τηλεοπτικές σειρές ή σε ταινίες. Απλά του έκανα μερικές απιστίες…

Αν ξαναμπεί στη ζωή μου η τηλεόραση θα είναι σίγουρα κάτω από άλλους όρους και συνθήκες… Προς το παρόν δεν σχεδιάζω κάτι συγκεκριμένο… εκτός αν με έχουν συμπεριλάβει άλλοι στα σχέδιά τους. Άλλωστε :«Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει, τις πιο όμορφες μέρες μας, δεν τις έχουμε ζήσει. Κι αυτό που θέλω να σου πω το πιο όμορφο απ’ όλα, δε στο `χω πει ακόμα. (Η πιο όμορφη θάλασσα).

Πληροφορίες παράστασης

«Η Γελάδα»

του Ναζίμ Χικμέτ

Σκηνοθεσία: Πέτρος Νάκος

Παίζουν: Μίνα Χειμώνα,  Πέτρος Νάκος, Αγγελική Κοντού, Σπύρος Σιδέρης, Ηλίας Τσούμπελης

Παραστάσεις: Δευτέρα – Τρίτη ώρα 21:00

Τιμές Εισιτηρίων: 15€ - 12€ Φοιτητικό , 8€ (Ομαδικό/Άνεργοι/Α.Μ.Ε.Α)

Θέατρο  Altera pars

Μεγάλου Αλεξάνδρου 123,  Κεραμεικός

Τηλ. 210 3410011

www.alteraparstheater.gr