Είδαμε την παράσταση “ To τίμημα”, στο Θέατρο Ιλίσια - Free Sunday
Είδαμε την παράσταση “ To τίμημα”, στο Θέατρο Ιλίσια

Είδαμε την παράσταση “ To τίμημα”, στο Θέατρο Ιλίσια

Το πολύ σπουδαίο έργο του Άρθουρ Μίλλερ, που συνέγραψε το 1967 και σκιαγραφεί βαθιά την ψυχοσύνθεσή του, το μόνο έργο του που αποφάσισε ο ίδιος να σκηνοθετήσει, που παίχτηκε σε άπειρα θέατρα ανά την υφήλιο, έκανε πρεμιέρα στο Θέατρο Μπρόντγουεϊ το 1968 και ανέβηκε άλλες τέσσερις φορές στο ίδιο θέατρο, με τελευταία και ιδιαιτέρως προβεβλημένη  παράσταση αυτή με πρωταγωνιστή τον Danny De Vito,                                            που έλαβε υποψηφιότητα για δύο βραβεία Tony, υπό την ιδιαίτερη σκηνοθετική πλέον επιμέλεια της Ιωάννας Μιχαλακοπούλου… παρακολουθήσαμε.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Αμερική, Οκτώβριος 1929.

Μετά το μεγάλο οικονομικό κραχ όλη η μέχρι τότε πραγματικότητα καταρρέει, μαζί με την ευάλωτη ψυχοσύνθεση του δεκατετράχρονου συγγραφέα.

Με την καταστροφική πτώση του βιομήχανου πατέρα του και την οριστική συντριβή της μητέρας του, ξεκινά η δόμηση του έργου μέσα σε κάθε κύτταρό του.

Μια δόμηση η οποία αφορά και ξετυλίγεται αργότερα από έναν μετέπειτα νέο εαυτό.

Κάπως έτσι ξεκινά μια μεγάλη συγγραφή.

Με πυρήνα  την κατάρρευση των αξιών, της αξιοπρέπειας, της οικονομίας και της μέχρι τότε προκατασκευασμένης αλήθειας, ο Μίλλερ στήνει το δράμα του που αφορά δυο αδέλφια, που μετά από σχεδόν μια εικοσαετία ξανασυναντιούνται, με αφορμή την πώληση κάποιων παλιών επίπλων, που ανήκαν στην οικογένεια.

Ο μικρότερος, αστυνομικός πλέον με την γυναίκα του, οι οποίοι έζησαν μια λιτή, φτωχική ζωή, μιας και αποφάσισε να μείνει πλάι στον πατέρα μετά τον θάνατο της μητέρας, για να τον στηρίξει ψυχικά και ηθικά, απέναντι σε ετούτη την του συστήματος εγκατάλειψη, εγκαταλείποντας όμως εν τέλη ο ίδιος, ένα πιθανό λαμπρό επιστημονικό μέλλον,                       μιας και ήταν ο ευφυέστερος. 

Ο μεγαλύτερος αδελφός, δεν εγκατέλειψε το όνειρό του μα απρόσκοπτα το ακολούθησε, κάνοντας μια μεγάλη ιατρική επαγγελματική καριέρα, ιδρύοντας  τρία μεγάλα ιατρικά κέντρα και ο οποίος, τα τρία τελευταία χρόνια έπασχε από κατάθλιψη.

Η συνάντηση των δύο, επί της ουσίας τριών προσώπων μιας και εκεί βρέθηκε και η σύζυγος του μικρού αδελφού, ξεδιπλώνει ένα σκληρό μέρος του παρελθόντος, φέρνοντας το δυο αδέλφια σε μια εντονότατη σύγκρουση για το ποιος φταίει, για τα τι, τα πως και τα γιατί, που ενώ αρχικά η ζυγαριά προς την πλευρά της αυτοθυσίας γέρνει, τα γεγονότα και οι αλήθειες διαρκώς την μετατοπίζουν.

Καταλύτης της παράστασης είναι ο παλαιοπώλης Σάλομον, μια φιγούρα ενταγμένη βαθιά στις επιταγές του κέρδους  και του κεφαλαιοκρατικού τρόπου σκέψης, όπου με παρεμβάσεις εμβόλιμα, διαρρηγνύει διαρκώς την πραγματικότητα στην οποία  κινείται.

Άραγε θα καταφέρουν να λυτρωθούν τα δύο αδέλφια από το παρελθόν και τις αποφάσεις που ο καθένας τους πήρε και να έρθουν και πάλι κοντά ή οι εγωισμοί και η ανικανότητα να δουν την αλήθεια, θα τους κρατήσει και πάλι μακριά;

ΚΡΙΤΙΚΗ

Το θέατρο είναι ένα “τίμημα”, που οφείλει να πληρώνει τακτικά κανείς, αν θέλει να επαναπροσδιορίζει εξελικτικά τον εαυτό του και να αποτάσσει από επάνω του την πλήξη, την μονοτονία του βίου και την στασιμότητα.

Κάθε παράσταση εμπεριέχει  μυστήριο προσωπικότητα και χαρακτήρα, που πηγάζει από την ευφυΐα του συγγραφέα,

η οποία ανασυνθέτει την προ υπάρχουσα τάξη, αναδομεί την θέση των κυττάρων εγκεφαλικά και την στάση- θέση απέναντι στα πράγματα ψυχολογικά και ηθικά .

Είναι ένα σχολείο.

Σε ετούτη την βαθιά συμπλεγματική παράσταση του Μίλλερ, όλο αυτό γίνεται εξελικτικά ορατό.                                                                                                                                                                    

Ξεκινώντας από το οικονομικό κραχ του ’29-’30 που ενέπνευσε το έργο,                         βρισκόμαστε πρωταρχικά αντιμέτωποι με την εποχή,  που τον σκληρό πυρήνα της  βιώνουμε στο σήμερα, μια εποχή βαθιάς κρίσης αξιών, επαναπροσδιορισμού της πραγματικότητας, ηθικών-συναισθηματικών-οικονομικών καταρρεύσεων, φόβου, αγωνίας, μοναξιάς… αυτοκτονιών.

Άνθρωποι δύναμης και εξουσίας ξεπέφτουν, παλαιά φρούρια γκρεμίζονται, δυνάμεις εξασθενούν και νέες από το πουθενά συντίθενται, σχηματίζονται.

Στο στόχαστρο αυτής της πραγματικότητας τοποθετούνται δυο αδέλφια, η γυναίκα του ενός και ένας παλαιοπώλης, που ο καθένας από αυτούς πρωταγωνιστεί στην μικρή, πολυσύνθετη, μα τόσο εν τέλει στο βάθος της απλή, κοινωνία της παράστασης.

Δυο αδέλφια που με διαφορετικό τρόπο διαχειρίζονται τη ζωή τους, το ζύγι,                                 τους ορισμούς «οικογένεια», «εγωισμός», «ψέμα», «αυταπάτη», «μοναξιά», «αυτοαπομόνωση», «όραμα», «φτώχια»… «πλούτος».

Δυο αδέλφια που το καθένα για τους δικούς του εγωιστικούς, ή εσωτερικής αδυναμίας λόγους, απομακρύνθηκε από το άλλο για τόσα πολλά χρόνια,                                                               που στο τέλος χάθηκαν και οι ίδιες οι γενεσιουργές συνθήκες που σε αυτό οδήγησαν.

Ψυχογραφήματα εξαίρετα που πέφτουν και ανασηκώνονται, αποζητούν λύσεις και αμέσως τις χάνουν, που ψάχνουν λύτρωση, πραγματικό χώρο στο μέλλον που τους αναλογεί…   στην αγάπη.

Μέσα σε όλο αυτό η γυναίκα του μικρού αδελφού, που βλέπει τον άνδρα της να                       σιγο λειώνει μέσα στη σιωπή και την άγνοια, που σκέφτεται με τα χρήματα της πώλησης              να αρχίσουν εκ νέου την ζωή τους και φυσικά ο καταλύτης Σάλομον,                                               ένας εβραικής καταγωγής υπερήλικας παλαιοπώλης, που μέσα από αυτή την αγορά βρίσκει ξανά μετά από πολύ καιρό απραξίας δρόμο και λόγο ύπαρξης, πασχίζοντας για μια τελευταία φορά , με την μαεστρία της παραποίησης της πραγματικότητας, να αγοράσει τις αντίκες της οικογένειας, έναντι πενιχρού ποσού.. ωσάν να επρόκειτο για την πώληση των εαυτών και της ψυχής τους στο διάβολο, έναντι μιας ανούσια ξοδεμένης ζωής.

Η παράσταση αρχικά μέσα σε ένα περιβάλλον που αντικατοπτρίζει την σοφίτα του παλαιού υπό φάση γκρεμίσματος σπιτιού, ξεκινά με φωτισμούς που θυμίζουν Έντουαρντ Χόπερ, πραγματικά υπέροχους, όπως και το ίδιο το σκηνικό που με τις ασυμμετρίες του,                  συνθέτει ένα ανεικονικό σύμπλεγμα αναμνήσεων. Η μουσική εμβόλιμα είναι κεντημένη έξοχα με το υπόλοιπο σώμα του θεάματος.

Συνεχίζοντας με τις ερμηνείες, τα δυο αδέλφια, ο Γ. Σκιαδαρέσης και ο Χρ. Σαπουντζής, καταφέρνουν ο πρώτος μεν να εκπροσωπήσει πολύ καλά τον αστικό λαϊκισμό και την αυτοαπομόνωση, την εσωτερική αδυναμία διαφυγής και την επί χρόνια καλλιέργεια ενός ψέματος, ενώ ο δεύτερος επίσης καλά, με περισσότερη λεπτότητα, λόγω του πλούσιου βίου που έζησε μα και τα συμπτώματα της πρότερης κατάθλιψης και νευρικότητας, την εσωτερική διάλυση και την ανάγκη για μια νέα, οικογενειακή αρχή. Η σύζυγος  Ρ.Λουιζίδου, με εξάρσεις κατά την διάρκεια των διαλόγων μα και καταπτώσεις σε στιγμές κομβικές, κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να επιτύχει τον σκοπό απέναντι (ίσως κάποιες στιγμές λίγο υπερβολικά),στην παράσταση.

Τέλος θα μιλήσουμε για τον σπουδαίο Γ. Μιχαλακόπουλο, την ναυαρχίδα της  βραδιάς,  που πραγματικά, αν δεν τον παρακολουθήσει κανείς επί σκηνής, δεν θα κατανοήσει ποτέ πως ένας ηθοποιός, ανάμεσα σε τρεις άλλους επίσης εξαίρετους, καταφέρνει να παραδώσει μαθήματα θεατρικής ερμηνευτικής ευφυΐας.

Ένα πραγματικά μεγάλο κεφάλαιο του ελληνικού θεάτρου που γεμίζει με την ευρύτητά του τη σκηνή τόσο, που σε συνδυασμό με την δύναμη του κειμένου, την σκηνοθεσία της             Ι. Μιχαλακοπούλου και τους συμπρωταγωνιστές, το μόνο που μπορεί φεύγοντας να πει κανείς, είναι πως επρόκειτο για μια πραγματικά σπουδαία παράσταση.

Το τίμημα, του Άρθουρ Μίλερ

Σκηνοθεσία: Ιωάννα Μιχαλακοπούλου

Ερμηνεύουν: Γ. Μιχαλακόπουλος, Γ. Σκιαδαρέσης, Ρ. Λουιζίδου, Χρ. Σαπουντζής

Σκηνικά: Γ. Μουρίκης Κοστούμια: Π. Κοκκορού Φωτισμοί: Ν. Βλασόπουλος

Θέατρο Ιλίσια, Παπαδιαμαντοπούλου 4, Ιλίσια, 210 7210045

Τετ., Κυρ.: 7 μ.μ., Πέμ.-Σάβ. 9 μ.μ.