Είδαμε την παράσταση « Αξύριστα Πηγούνια», στο Από Μηχανής Θέατρο

12.02.2020
Πολιτισμός

Την εξαιρετική παράσταση” Αξύριστα Πηγούνια” του Γιάννη Τσίρου, όπου με το έργο αυτό το 2004 πήρε το Ά βραβείο νέου συγγραφέα , σε σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη, σκηνοθέτη των “Penalty” το 2005, “Χαρτοπόλεμος”, “Εθνικός Ελληνορώσσων” και “170 Τετραγωνικά”… παρακολουθήσαμε.

ΚΡΙΤΙΚΗ-ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Αξύριστα πηγούνια… γένια ακάνθινα. Μοναξιά και απομόνωση.

Αξύριστα πηγούνια. Γένια μεταλλικά. Σιωπή και απραξία ερωτική.

Αξύριστα πηγούνια. Γένια εγκατάλειψης. Άνθρωπος δίχως άνθρωπο.

Βρισκόμαστε στο άδυτο ενός νοσοκομείου. Εκεί που συναντιέται ο θάνατος με τη ζωή.

Εκεί που τα νεκρά σώματα μεταφέρονται. Άλλοτε σώματα οικεία, άλλοτε σώματα αγνώστου πατρίδας, πατρός, θρησκείας και ηθικής, για να πλυθούν, να ετοιμαστούν και με την οσμή του σαπουνιού επάνω τους να ξεκινήσουν το τελευταίο ταξίδι.

Πότε για να παραδοθούν, αφού αναγνωριστούν, μαζί με όλα τους τα προσωπικά είδη στους συγγενείς και πότε για να μεταφερθούν στα κεντρικά, ως σώματα δίχως πιστοποίηση.

Δίχως διαπιστευτήρια και χαρτιά, δίχως όνομα και προέλευση, δίχως ταυτότητα.

Τρεις εργαζόμενοι στο νοσοκομείο αυτό είναι και τα πρόσωπα γύρω από τα οποία περιστρέφεται η παράσταση. Τρεις άνθρωποι κι εκείνη. Εκείνη! Το πτώμα μιας γυναίκας γνώριμης, μιας γυναίκας που στο παρελθόν με ξεχωριστό τρόπο τον καθένα καθόρισε.

Μιας γυναίκας τελικά ολότελα ξένης.

Σε ένα εξαιρετικά φτιαγμένο σκηνικό νεκροτομείου πραγματώνεται η παράσταση.

Λευκά πλακάκια, παντού φωτισμός λευκός που τρεμοσβήνει και επανεκκινείται σαν τις ζωές και τις σκέψεις τους. Και η έξοδος από το θάλαμο που οδηγεί στων σωμάτων το “πλυσταριό”. Όλα με απόλυτη ακρίβεια δοσμένα.

Παίρνοντας στα χέρια το εξαίρετο κείμενο του Γιάννη Τσίρου, ο σκηνοθέτης Γιώργος Παλούμπης βγάζει δίχως αναστολή την μπαγκέτα και η συναυλία του δράματος ξεκινά.

Μία συναυλία που ενώ κινείται φαινομενικά σε επίπεδο απλοϊκής μορφής διαλόγων,

δεν εμμένει εκεί, μα μας ωθεί πολύ βαθύτερα, στις υπαρξιακές και ανθρώπινες συναισθηματικές δυσλειτουργίες, τις γεμάτες ερμηνείες αλήθειας, παραβατικότητας, φόβου, ψεύδους και ανατροπών.

Μέσα στο κείμενο συναντά κανείς στον “Ξένο” του Καμύ και βιώνει από κοντά την “Eξομολόγηση του Σταυρόγκιν” του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.

Ωμός ρεαλισμός και ψυχική απογύμνωση, με στοχασμό ποιητικά φιλοσοφικό, που ακροβατεί σε ένα κλίμα ψυχρό και ακραίο, όπου ο θάνατος γίνεται κομμάτι της ζωής και η ζωή μυρίζει θάνατο. Οι πρωταγωνιστές συγκρούονται για ένα πτώμα γνώριμο, προσπαθώντας να εξηγήσουν τα πώς, τι και γιατί βρέθηκε εκεί, τους λόγους, τις αιτίες, τις αφορμές και το “τις πταίει”. Μα εδώ, πέραν του υπέροχου και δυναμικού κειμένου, βιώνουμε και τις λεπτοκεντημένες σκηνοθετικές εναλλαγές, που διόλου και σε κανένα σημείο δεν αφήνουν την ένταση να μειωθεί και την παράσταση ούτε στο ελάχιστο να κρεμάσει.

Τρεις εξαίρετες ερμηνείες, που ο απόηχος της νεύρωσης τους ηχεί μέχρι τούτη τη στιγμή πεντακάθαρα στα αυτιά μας.

Τρεις ηθοποιοί που δεν πήραν απλώς ένα κείμενο για να το κάνουν πράξη, μα για να ταυτιστούν με την αλήθεια, τη δύναμη και τα νοήματα του και να μας το μεταφέρουν όχι πλέον ως ηθοποιοί, μα ως άνθρωποι που πραγματικά βίωσαν στο πετσί τους την τρομακτική συναισθηματική πάλη της αλήθειας του. Και την αντίστοιχη αλήθεια, μπροστά στα εκστατικά και αδηφάγα μάτια μας μετέφεραν.

Ο Ηλίας Βαλάσης μετά την εξαίρετη ερμηνεία του στον Άγριο Σπόρο επιστρέφει δυναμικά, για να κονταροχτυπηθεί με τους Αντώνη Κρόμπα και Στέλιο Δημόπουλο, (που κακώς για καιρό απουσίασε από τα θεατρικά πράγματα), σε μία μάχη όπου νικητής και νικημένος είναι ένα και το αυτό πρόσωπο.

Ερμηνείες πέρα για πέρα εξαιρετικές σε ένα δίκαια γεμάτο θέατρο.

Ο θάνατος είναι εν τέλει πιο έντιμος από μία σαθρή και ξεπουλημένη ζωή και μία ζωή φαινομενικά αξιοπρεπής, είναι συχνά πιο αλλοιωμένη και από το σώμα εκείνο που ο χρόνος έχει οδηγήσει στην αποσύνθεση.

Η Μαρία Νεφέλη Δούκα στην αρχή και το τέλος της παράστασης μορφή σιωπηλή, φαντασματική, εμβόλιμα σημαντική. Αρχικά μας βάζει στην πραγματικότητα της ως στρίπερ σε νυχτερινό μαγαζί, ενώ στο τέλος με λυρισμό παρατηρεί την αλήθεια που ξεχύνεται και συμπαρασύρει στο διάβα της όλη την υποκρισία. Ανατροπή επάνω στην ανατροπή, αλήθεια πάνω στο ψέμα και ψέμα που συνθλίβει την αλήθεια, μα που φαίνεται πως στο τέλος κάτω από το τεχνητό φως που καθόρισε την σύγκρουσή τους, οι απαντήσεις δόθηκαν και ήταν αμείλικτες.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Νατάσας Παπαστεργίου εξαιρετικά, μας μετέφεραν αυτόματα με μαεστρία στο χωροχρόνο της παράστασης, ο φωτισμός του Βασίλη Κλωτσοτήρα απόλυτα επιδέξιος και έξυπνος, με τις συχνές διακοπές έντασης και τάσης

που επανεκκινούσαν, δραματοποιώντας ακόμα περισσότερο τις σκηνές, ενώ ο σχεδιασμός του ήχου από τον Αντρέα Μιχόπουλο άριστος. Μία παράσταση δίχως συναγωνισμό, δυνατή, διαυγής, φιλοσοφικά ποιητική, αληθινή, ρεαλιστική, και απάνθρωπα ανθρώπινη, που για να αφήσει κάποιον ασυγκίνητο θα πρέπει απλά να έχει τα μάτια και τα ώτα του κλειστά και το συναίσθημα του κλειδωμένο. Παράσταση υψηλών ταχυτήτων και αναμφίβολα… από τις σπουδαιότερες τις χρονιάς.

ΠΑΙΖΟΥΝ:

Αντώνης Κρόμπας

Ηλίας Βαλάσης

Στέλιος Δημόπουλος

Μαρία Νεφέλη Δούκα

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Σκηνοθεσία : Γιώργος Παλούμπης

Σκηνικά/Κουστούμια: Νατάσα Παπαστεργίου

Σχεδιασμός Φωτισμών: Βασίλης Κλωτσοτήρας

Σχεδιασμός Ήχου: Αντρέας Μιχόπουλος

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας

Μια παραγωγή του Από Μηχανής Θεάτρου