Είδαμε την παράσταση “Ορέστης”, του Ευριπίδη, στο Θέατρο Βράχων. - Free Sunday
Είδαμε την παράσταση “Ορέστης”, του Ευριπίδη, στο Θέατρο Βράχων.

Είδαμε την παράσταση “Ορέστης”, του Ευριπίδη, στο Θέατρο Βράχων.

Το έργο του Ευριπίδη “Ορέστης”, που ανέβασε την Άνοιξη του 408 π.Χ., πριν φύγει για την Μακεδονία, σε σκηνοθεσία του ταλαντούχου Γιάννη Κακλέα, υπό την εξαίρετη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά, παρακολουθήσαμε.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Ο λόγος απέναντι στον λόγο, το πένθος απέναντι στο πένθος, η ζωή απέναντι στη ζωή, μα κι απέναντι στον θάνατο. Όλα τα αντέχει ο άνθρωπος, μα λιγότερο απ’ όλα τον εαυτό του. Τις Ερινύες.

Ποιο το σωστό και ποιο το λάθος;

Υπερβαίνει η θεία βούληση την ηθική, την λογική, την αλήθεια;

Στον Ορέστη του Ευριπίδη ο θρήνος γίνεται νόσος. Νόσος πρώτα της ψυχής και μετά του σώματος. Διαταράσσεται η αρμονία. Ο λυγμός γίνεται σπασμός και ο σπασμός λυγμός. Τα θανάσιμα πληγωμένα ψυχικά αδέλφια, ο Ορέστης και η Ηλέκτρα, μετά την δολοφονία του Αίγισθου και της Κλυταιμνήστρας, από την εκφρασμένη μέσω χρησμού βούληση του θεού Απόλλωνα, καταπλακώνονται από το βάρος των τύψεών τους.

Ο Ορέστης ισοπεδωμένος από την πράξη του, άλλοτε σαν δαρμένο σκυλί κι άλλοτε αγριεμένο θηρίο, πασχίζει να βρει λύση, να δώσει απαντήσεις. Η Ηλέκτρα περιγράφει με θλίψη και τραγικότητα την ψυχοσωματική νόσο του. Μια νόσο που ως εκ θαύματος υποχωρεί ακαριαία όταν ο Τυνδάρεω τους κατακεραυνώνει, ζητώντας τον θάνατό τους για το επαίσχυντο αμάρτημά τους. Εκείνος, προσπαθεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, πασχίζοντας να βρει τον δρόμο προς την δικαίωση.

Η οργή των δύο νέων κορυφώνεται, όταν ο θείος τους Μενέλαος αρνείται να μεσολαβήσει για την σωτηρία τους στους Αργείους, οπότε και αποφασίζουν να δικάσουν, να καταδικάσουν και να δολοφονήσουν με την βοήθεια του φίλου τους Πυλάδη την Ωραία Ελένη. Την αρχή του κακού και δημιουργό όλων των πρότερων δεινών.

Σ’ ένα σκηνικό μαγικό, της Ηλένιας Δουλαρίδη και του Γιάννη Κακλέα, μεταφέρεται το εσωτερικό του οίκου των Ατρειδών στο βάθος της εικόνας, σ’ ένα σαλόνι αστικού τύπου και μπροστά, με τρόπο φυσικό, ακουμπισμένη στο χώμα του κήπου η ορχήστρα κι ένα τραπέζι που αποτελεί ανάμνηση των Θυέστειων Δείπνων, την αρχή της κατάρας του οίκου των Ατρειδών.

Ο Χορός σε μια συμπλεγματική, σχεδόν απόκοσμη ζύμωση, πολυδιάστατη, γεμάτη ένταση, εκφράζει άριστα αρχικά τις νεαρές Αργίτισσες, που τάσσονται υπέρ των δυο νέων, έπειτα ως Ερινύες αδυσώπητες, που πέφτουν να κατασπαράξουν τον Ορέστη, έπειτα ως τα φαντάσματα των Ατρειδών, που κατοικούν στα ερείπια του σπιτιού και τέλος, πετώντας από πάνω τους τα σκοτάδια των ενδυμάτων τους φορούν τα λευκά, τα θεϊκά, υποδυόμενες τον Απόλλωνα.

Η ένταση του χορού, με αυξομειώσεις στους ήχους, με κραυγές και λόγους που υποκαθιστούν το τραγούδι, σε συνδυασμό με την μεταφυσική κινησιολογία του Άρη Σερβετάλη, δημιουργούν μια εικόνα ατμοσφαιρική, συμπληρώνοντας το σκηνοθετικό όραμα του Γιάννη Κακλέα.

Ο Ορέστης, Άρης Σερβετάλης, άγγιξε την “ομίχλη” του δράματος, αποτυπώνοντας το μαρτυρικό βλέμμα των έργων του Γκρέκο, συσπώμενος σε μια μάζα τύψεων και συναισθηματικών δονήσεων και ξεσπώντας, μεταλλασσόμενος, όπου η τραγωδία το απαιτούσε, σε έναν εξαγριωμένο, ακραίο υπερασπιστή του εαυτού του, της αλήθειας και της πίστης του.

Συνακόλουθος του δράματος η αδελφή του Ηλέκτρα, Μαίρη Μηνά, που διατηρεί στο ακέραιο την δραματουργική ευθύνη και την δυναμική της οδύνης και του πένθους τους, καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, με εξαίρετη σαφήνεια, καθαρότητα και αρτιότητα.

Δυναμική και γεμάτη ένταση και η παρουσία του Τυνδάρεως, Γιώργου Ψυχογιού, ο οποίος από την πλευρά του επιτυγχάνει σπουδαία την σύγκρουση και την κορύφωση που απαιτεί ο ρόλος του, καθώς και ο Πυλάδης, Αιμιλιανός Σταματάκης, ο οποίος γεμάτος πάθος και ζωντάνια αξιοποιεί με τη σειρά του κάθε δυνατότητα του ρόλου.

Καλοί στους ρόλους τους και ο Μενέλαος, Πάνος Βλάχος και η Ωραία Ελένη, Νικολέτα Κοτσαηλίδου, ενταγμένοι σωστά στην ταυτότητα των απαιτήσεων, καθώς και οι υπόλοιποι ερμηνευτές. 

Τέλος η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου εκφράζει απόλυτα και προάγει την κάθε στιγμή, την κάθε τελετουργία, στηριζόμενος στην δομική της δύναμη, ενώ οι φωτισμοί της Στέλλας Κάλτσου καταλυτικοί και καίριοι, στην βελτίωση της ατμόσφαιρας του δράματος.

Συγκινηθήκαμε και διχαστήκαμε, καταδικάσαμε και συγχωρέσαμε, νιώσαμε πόνο και συνάμα λύτρωση, νοσήσαμε και γιατρευτήκαμε, μα και για μια ακόμη φορά παλέψαμε ανελέητα με την λέξη συνείδηση, σε μια παράσταση, που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία/Δραμ. επεξεργασία:

Γιάννης Κακλέας

Μετάφραση:

Γιώργος Χειμωνάς

Σκηνικά:

Ηλένια Δουλαδίρη / Γιάννης Κακλέας

Κοστούμια:

Ηλένια Δουλαδίρη

Μουσική:

Σταύρος Γασπαράτος

Κίνηση:

Άρης Σερβετάλης

Φωτισμοί:

Στέλλα Κάλτσου

Βοηθός σκηνοθέτη:

Αγγελική Τρομπούκη

΄ Βοηθός σκηνοθέτη:

Άρης Κακλέας

Βοηθός ενδυματολόγου

Ιωάννα Καλαβρού

Βοηθός συνθέτη:

Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου

Βοηθός Φωτίστριας

Στέβη Κουτσοθανάση

ΗΘΟΠΟΙΟΙ 

ΑΡΗΣ ΣΕΡΒΕΤΑΛΗΣ (Ορέστης)

ΜΑΙΡΗ ΜΗΝΑ (Ηλέκτρα)

ΠΑΝΟΣ ΒΛΑΧΟΣ (Μενέλαος)

ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ ΣΤΑΜΑΤΑΚΗΣ (Πυλάδης)

ΓΙΩΡΓΟΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ (Τυνδάρεως)

ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΚΟΤΣΑΗΛΙΔΟΥ (Ωραία Ελένη)

ΖΕΡΟΜ ΚΑΛΟΥΤΑ (Φρύγας)

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΖΙΡΩ

ΝΙΚΗ ΛΑΜΗ

ΙΩΑΝΝΑ ΛΕΚΚΑ

ΔΑΝΑΗ ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ

ΜΑΤΙΝΑ ΠΕΡΓΙΟΥΔΑΚΗ

ΕΛΙΖΑ ΣΚΟΛΙΔΗ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ