Θανάσης Ισιδώρου: «Ξέρουμε σαν κοινωνία πώς είναι το φλερτ»

Το «The Prudes» γράφτηκε το 2018 από τον Anthony Neilson για το Royal Court Theatre, με αφορμή το κίνημα #MeToo, κι ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα στον πολυχώρο «Vault». Mία κωμωδία ξεκαρδιστική, έξυπνη, σκωπτική, γλυκιά και πικρή ταυτόχρονα.

Οι «Prudes» ή στα ελληνικά «Οι σεμνότυφοι» είναι ένα ζευγάρι που προσπαθεί να αναζωπυρώσει τη σχέση του. Ο Neilson, έχοντας καταβολές από το in-yer-face theater, καταφέρνει να πάει τη διαδικασία σε σκοτεινές και άβολες περιοχές, δημιουργώντας σουρεαλιστικά κωμικές καταστάσεις. Μας αποκαλύπτει πολύ προσωπικά μυστικά σχετικά με την εθελοντική αγαμία του ζευγαριού, τη διάχυτη αίσθηση ντροπής που τη συνοδεύει, τις ενοχικές κρίσεις που προκαλούν οι μοναχικοί αυνανισμοί, η χωρίς χαρά κατάδυση στον κόσμο της πορνογραφίας, καθώς και τραύματα που κουβαλούν οι ήρωες και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην «προβληματική» σεξουαλική ζωή τους.

Ο Θανάσης Ισιδώρου μάς μιλά για το έργο και το ελληνικό #MeToo.

 Στην Ντέπυ Κουρέλλου

«The Prudes» στον πολυχώρο «Vault». Μιλήστε μας για το έργο.

Το έργο μας είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς που έκανε με τους ηθοποιούς του ο Anthony Neilson το 2018. Συνδυάζει έτσι δύο ρεύματα του θεάτρου, χωρίς να αγγίζει άμεσα κανένα, από τη μια το in-yer-face θέατρο, μιας και ο Neilson, χωρίς να το θέλει βέβαια, ανήκει τουλάχιστον ιστορικά εκεί. Από την άλλη πλευρά, η διαδικασία της γραφής έγινε με όρους κοντά στο devised theatre. Είναι λοιπόν ενδιαφέρον το ότι διαβάζουμε απόψεις και προβληματισμούς αληθινών ανθρώπων, χωρίς να πέφτουμε σε υπερέκθεση του καλλιτέχνη. Είναι μια πολύ αληθινή μαύρη κωμωδία.

Είναι ένα έργο δύο προσώπων. Είναι πιο δύσκολες αυτές οι πρόβες; Και επί σκηνής η απόδοση, δεδομένου πως δεν παίρνει ανάσα;

Δεν θα το έλεγα! Νομίζω ότι η πρόβα σε ντουέτο που βρίσκεται όλο τον χρόνο της παράστασης επάνω στη σκηνή έχει τέτοια γοητεία για τους ηθοποιούς, που τελικά βγαίνεις πάντα ξεκούραστος. Όποια διαφοροποίηση στην απόδοση υπάρξει από μέρα σε μέρα, είναι ευπρόσδεκτη και συνηθισμένη ακόμη και σε παραστάσεις με πολύ μεγάλους θιάσους.

Είναι ένα έργο που ανοίγει πολλά θέματα συζήτησης. Η διαχείριση του τραύματος, η διερεύνηση των ορίων, η συναίνεση, η ρουτίνα σε μια σχέση, τα ταμπού, το συζυγικό σεξ. Ποιο από όλα σάς άγγιξε περισσότερο σαν Θανάση και ποιο σας δυσκόλεψε σαν ηθοποιό;

Η διαχείριση του τραύματος με αγγίζει προσωπικά. Είναι ένα μείζον ζήτημα της ζωής του καθενός μας, όμως το τραύμα του ερωτικού μας συντρόφου είναι νομίζω από τους πιο σημαντικούς «δασκάλους» μας. Έχω βρεθεί πολλές φορές στη θέση του Τζέιμς Προυντ, του ρόλου μου, του άνδρα που δεν έχει ιδέα πώς να φερθεί απέναντι στο συνολικό τραύμα που χαρακτηρίζει τη ζωή της γυναίκας μέσα στην πατριαρχία. Ακόμη δεν έχω ιδέα, αλλά προσπαθώ.

Το «The Prudes» γράφτηκε το 2018 από τον Anthony Neilson για το Royal Court Theatre –το θέατρο των συγγραφέων, όπως είναι γνωστό στο Λονδίνο–, με αφορμή το κίνημα #MeToo, κι ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2021, λίγο μετά το ξέσπασμα του ελληνικού #MeToo, που ανέτρεψε τόσες νόρμες. Αν μπορούσατε να επιλέξετε το κοινό σας, ποιοι πιστεύετε θα έπρεπε οπωσδήποτε να το δουν;

Οι βαριοί άντρες για να εκνευριστούν γόνιμα και όσοι άλλοι το χρειάζονται, είτε για βοήθεια, είτε για παρηγοριά, είτε απλά για να γελάσουν. Και η Σάσα Σταμάτη, γιατί έχουμε βάλει αστείο για τον Μαρινάκη. Μολών λαβέ.

Κατά τη διάρκεια αυτών των αποκαλύψεων, του ελληνικού #MeToo, ποια ήταν η συναισθηματική σας κατάσταση;

Χάλια και ταυτόχρονα υπέροχα. Ήταν πολύ δύσκολη διαδικασία για πολλούς/ές συναδέλφους είτε το να πάρουν το ρίσκο να μιλήσουν για ό,τι εγκληματικό τους έχει συμβεί είτε έχοντας γύρω τους θήτες και θύματα τέτοιων συμπεριφορών. Από την άλλη, η δικαίωση πολλών τέτοιων περιπτώσεων, αν και έχει πολύ δρόμο ακόμη το πράγμα, είναι γλυκιά.

Μετά το χολιγουντιανό #ΜeΤoo πολλοί καλλιτέχνες, ανάμεσα τους και η Κατρίν Ντενέβ, υποστήριξαν πως υφέρπει ο κίνδυνος ενοχοποίησης του φλερτ. Πιστεύετε είναι υπαρκτός αυτό ο κίνδυνος;

Όχι. Πιστεύω, ίσως χαζά, πως το αληθινό φλερτ υπήρχε πάντα με τους ίδιους νόμους. Αυτές οι απόψεις είναι κάπως ύποπτες και επικίνδυνες. Ξέρουμε σαν κοινωνία πώς είναι το φλερτ. Βασίζεται κυρίως στην ευγένεια, δεν πρέπει να γίνεται εν ώρα εργασίας, δεν πρέπει να γίνεται με κανένα είδος εκβιασμού κ.λπ., γιατί απλά τότε δεν είναι φλερτ. Είναι εγκληματική συμπεριφορά. Δεν νομίζω ότι το φλερτ ήταν ποτέ αυτά που και τώρα δεν θέλουμε να είναι. Απλά κάποιοι έκρυβαν πάντα τις πράξεις τους κάτω από τη λέξη.

Είναι λυπηρό να καταλήγει η λογική στο ό,τι όλες αυτές οι συζητήσεις έχουν και έναν χαρακτήρα πολέμου γενεών, αλλά ισχύει.

Πώς εξηγείτε τη συνωμοσία σιωπής που καλύπτει τα σεξουαλικά εγκλήματα, από τα θύματα αλλά και τον περίγυρο;

Δεν νομίζω ότι είναι απλό θέμα. Ένα πρώτο βήμα είναι να κατανοήσουμε ότι τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών έχουν το δικαίωμα να διαχειριστούν το τραύμα τους όπως εκείνα κρίνουν. Δεν τίθεται θέμα ευθύνης, όταν κάποιος άνθρωπος παθαίνει κρίση πανικού στο άκουσμα ενός ονόματος, ας πούμε. Η ενοχοποίηση αυτής της ελευθερίας σίγουρα είναι κάτι που δυσκολεύει τα πράγματα περισσότερο. Αν λέμε αυτό το «γιατί τώρα» για ένα θύμα, πώς θα μιλήσουν τα υπόλοιπα;

Ο περίγυρος, τώρα, είναι πολύ πολύπλοκο ζήτημα και χρειάζεται πολύ μεγάλη ανάλυση για να αναπτυχθεί. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως κάποτε ήμουν μάρτυρας σε εγκληματικές συμπεριφορές, αλλά τότε δεν το καταλάβαινα. Βέβαια, ο κάθε μάρτυρας τέτοιου περιστατικού είναι και μια εντελώς διαφορετική περίπτωση. Όπως κάθε θύτης και κάθε θύμα.