Φένια Παπαδόδημα: «Έχουμε συνηθίσει την ασχήμια»

Το φεστιβάλ του Ελαιώνα (ELAIΩNAS FESTIVAL 2015) τείνει να καθιερωθεί ως θεσμός. Πρόκειται για μία πλατφόρμα διάδρασης τεχνών και επιστημών με χαρακτήρα επιμορφωτικό, εκπαιδευτικό και καλλιτεχνικό που προσφέρει στο αθηναϊκό κοινό τη δυνατότητα να παρακολουθεί θεατρικές και μουσικές παραστάσεις  εντελώς δωρεάν, παράλληλες επιμορφωτικές δράσεις και ομιλίες σπουδαίων εισηγητών, ακαδημαϊκών, συγγραφέων και καλλιτεχνών, αλλά και εκθέσεις εικαστικών, φωτογραφίας και video art. 

Μιλήστε μας για το φεστιβάλ του Ελαιώνα.

Το Elaiωnas Festival 2015 ήταν μία πλατφόρμα διάδρασης τεχνών (θέατρο, χορός, μουσική, ντοκυμαντέρ) και επιστημών (ομιλίες και παρουσιάσεις κοινωνιολόγων, περιβαλλοντολόγων, ιστορικών και φιλολόγων), πάνω σε θεματικές που άπτονται του ευρύτερου θέματος του ελαιώνα.  Το Elaiωnas Festival 2016 παραμένει μία πλούσια πλατφόρμα διάδρασης  τεχνών και επιστημών, μόνο που φέτος μπορούμε με μεγάλη χαρά ν’ ανακοινώσουμε πως όλες οι εκδηλώσεις είναι εντελώς δωρεάν (!) για το κοινό, καθώς το φεστιβάλ το στηρίζει η Περιφέρεια Αττικής και ο ΟΠΑΝΔΑ. Νομίζω ότι είναι το μοναδικό φεστιβάλ όπου όλα παρέχονται δωρεάν και που συμπεριλαμβάνει μία τέτοια πληθώρα καλλιτεχνικών εκδηλώσεων! ( fb page elaiωnasfestival & www.elaionasfestival.com)

Η ιδέα γεννήθηκε μέσα από την ανάγνωση του  «Αναδρομάρη της Αττικής» του Δ. Γρ. Καμπούρογλου. Πρόκειται για ένα περιηγητικό σύγγραμμα των αρχών του αιώνα που μιλάει για μνημεία και θρυλικά σημεία της Αθήνας και της ευρύτερης Αττικής, μ’ έναν τρόπο ιδιαίτερα συγκινητικό και που ανασυνθέτει στα μάτια κάθε Αθηναίου πολίτη μιαν αόρατη Αθήνα- Ελλάδα.

Γιατί στον Ελαιώνα;

Στον «Αναδρομάρη της Αττικής» του Δ. Γρ. Καμπούρογλου, γίνεται λόγος για τον ελαιώνα, το «ιερόν άλσος της θεάς Αθηνάς». Ο αθηναιογράφος  Καμπούρογλου αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο περιγράφοντας με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο την εικόνα του γλαυκού ελαιώνα, αλλά και την ψυχή του! Γιατί όπως γράφει ο ελαιώνας υπήρξε το πιο ιερό σημείο της Αθήνας, η καρδιά της πόλης. Μέσα στο ιερό αυτό δάσος της θεάς Αθηνάς άνθισε και η Ακαδημία Πλάτωνος, εκεί περπατούσαν και συζητούσαν οι σημαντικότεροι φιλόσοφοι της ιστορίας μας, τον ελαιώνα διέσχιζε και η ιερή πομπή την Ελευσίνιων μυστηρίων. 

Σήμερα ο ελαιώνας δεν υπάρχει πια. Υπάρχει μόνο μία ταμπέλα του μετρό που γράφει Ελαιώνας. Η περιοχή είναι υποβαθμισμένη, μέχρι πρόσφατα αποτελούσε γκέτο των μεταφορικών εταιρειών. Σήμερα στον ελαιώνα φιλοξενούνται οι πρόσφυγες και η περιοχή αξιοποιείται καλύτερα μ’ αυτόν τον τρόπο. Δεν παύει όμως ν’ αποτελεί ύβρις το γεγονός ότι δεν υπάρχει έστω και μία μικρή σήμανση για το κοινό, για να μαθαίνουν οι νέες γενιές έστω και κάτι για την καρδιά της αρχαίας Αθήνας.

Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που θελήσαμε να κάνουμε γνωστό στο ευρύτερο κοινό τον ελαιώνα και το τι αντιπροσωπεύει ακόμη μέσα στους αιώνες, έστω και δια της απουσίας του.

Φέτος η θεματική των παραστάσεων είναι η Οδύσσεια. Πρόκειται για μουσικό θέατρο για την ακρίβεια. Μία σειρά νέων συνθετών και σκηνοθετών καταπιάνονται με διαφορετικά αποσπάσματα της Οδύσσειας ή με κείμενα που σχετίζονται με την Οδύσσεια ( Φένια Παπαδόδημα «Οδύσσεια – Νέκυια», Μάνια Παπαδημητρίου «Ημερολόγια Αλληλεγύης», Έλλη Παπακωσταντίνου ODC XI, Δήμητρα Τρυπάνη  “La ligne invisible”, Σίσσυ Παπαθανασίου «Φιλοκτήτης»)

Θα δούμε επίσης μία solo performance από την χορογράφο Μαριέλα Νέστορα, μία παρουσίαση- ομιλία πάνω στο μουσικό θέατρο και τις σύνθετες μορφές τέχνης από τον Θ. Αμπαζή, πολλές και καλές συναυλίες jazz και world jazz μουσικής με τους Σ. Λάντσια. Γ. Κοντραφούρη, Ross Daly, τα κουαρτέτα Θ. Χατζηαναγνώστου και Λ. Σαραντόπουλου, το ντουέτο Σ. Αμίρη και Δ. Κόλλια, το τρίο του Χάρη Λαμπράκη, το τρίο του Δ. Σεβδαλή. 

Επίσης στην Ακαδημία Πλάτωνος στις 18 Ιουνίου έχουμε μία μοναδική συναυλία με τον Γ. Παλαμιώτη και τον Ανδρέα Πολυζωγόπουλο κι ένα Mini Drum Festival στο ανοιχτό θέατρο του Κολωνού με καλεσμένους από το Παρίσι την Αφρική και την εγχώρια jazz σκηνή !

 Όλα δωρεάν.

Στο φετινό φεστιβάλ οι κύριες θεματικές είναι :

- Ψυχή και πόλις

- Οδύσσεια

- Σαλαμίνα. Η ιστορική της σημασία χτες και σήμερα.

Φυσικά οι πόλεις είναι προέκταση των ανθρώπων που τις κατοικούν. Κι επίσης μοιάζει σαν κάθε πόλη να αποκτά την δική της «ψυχή» μέσα στους αιώνες ανάλογα με τα γεγονότα και την δράση – σκέψη των πολιτών της. Η ιστορία της Αθήνας είναι τόσο πλούσια, συχνά τραγική μέσα στους αιώνες αλλά και με σημεία τόσο φωτεινά και δυνατά, που αρκεί να τα φέρουμε στη μνήμη μας και να τα συνειδητοποιήσουμε , για να συνδεθούμε με το φωτεινό κομμάτι της ταλαιπωρημένης αλλά και τόσο αγαπημένης αυτής πόλης. 

Και ο κύριος λόγος είναι για να συνδεθούμε με τη δική μας δύναμη και αισιοδοξία. Ο τρόπος που βλέπουμε την πόλη μας είναι σε μεγάλο βαθμό και ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας. 

Δεν είναι μόνο ότι έχουμε υποτιμήσει την αισθητική και την επίδραση που έχει στη συνείδηση μας, είναι ότι έχουμε συνηθίσει την ασχήμια και το θολό πέπλο που αδιόρατα αφήνει στον ψυχισμό μας. Σε μία εποχή όπου από παντού και καθημερινά δεχόμαστε έναν βομβαρδισμό πληροφοριών που μας τρομοκρατούν, σχετικά με το μέλλον της χώρας και της ζωής μας, είμαστε σαν πολίτες τόσο φορτισμένοι, που θεωρούμε σχεδόν πολυτέλεια το ν’ ασχοληθούμε με την ομορφιά που ίσως ακόμη υπάρχει γύρω μας σ’αυτή την πόλη, και πιστεύω πως υπάρχει.

Εύχομαι  σε όλους μας να μάθουμε σιγά σιγά να διαχειριζόμαστε αυτή την αναγκαστική συμβίωση με την ασχήμια  που επίσης υπάρχει γύρω μας και να την μετατρέπουμε σε δράση θετική, αγώνα πνευματικό, που θα μας απελευθερώσει από την διαρκή γκρίνια και κατάκριση της αντιαισθητικής ελληνικής πραγματικότητας και θα μας ωθήσει στο να πάρουμε πρωτοβουλία για να μεταμορφώσουμε οι ίδιοι τη σχέση μας με την πόλη, που κατ’ αρχήν δεν είναι κάτι άλλο από τη σχέση μας με τους συμπολίτες μας.

Λατρεύω τη φύση της Αθήνας, τον ουρανό της, τους λόφους , τη θάλασσα, δεν υπάρχει ωραιότερο σημείο στον πλανήτη διαισθάνομαι.. Μπορεί και να υπερβάλω… Μάλλον..

Με θυμώνει περισσότερο απ’ όλα  η διαρκής διάθεση για κατάκριση που χαρακτηρίζει τους Αθηναίους και τους Έλληνες γενικότερα, ύβρις να βγάζω τον εαυτό μου απ’ έξω. Πολύ  εύκολα και συνεχώς φερόμαστε ο ένας εναντίον του άλλου, χωρίς να προσφέρουμε τίποτα σαν πολίτες με συνείδηση. Και μιλάω για τα πιο απλά, τα καθημερινά. Μακάρι αυτή η νοοτροπία να αλλάξει κι αυτό θα συμβεί παύοντας τα παράπονα και περνώντας στην δράση.

Εκτός από το κλίμα που μου ήταν δυσβάσταχτο μετά από τα πρώτα έξι εφτά χρόνια στο Παρίσι, κύριος λόγος της επιστροφής μου, όσο κι αν ακούγεται παράξενο, είναι η επαφή μου με την ελληνική γλώσσα και κυρίως με τον ομηρικό λόγο, και ιδιαιτέρως με τη Νέκυια. Ήταν το όνειρό μου να παίξω, να σκηνοθετήσω και να έχω μία διαρκή και ζωντανή σχέση με τον λόγο του Ομήρου, των μεγάλων τραγικών. Φέτος το όνειρο μου αυτό ολοκληρώνεται με την μουσική παράσταση που ανεβάζω στο φεστιβάλ με τίτλο «Οδύσσεια – Νέκυια» στις 12 Ιουνίου. Είναι οι κόποι και δουλειά πολλών χρόνων που παίρνουν μορφή και αξιοποιούνται θεατρικά και μουσικά όπως το είχα ονειρευτεί.