Ο Ερντογάν κάνει business με τον Πούτιν αλλά παίρνει 6 δισ. ευρώ για πρόσφυγες από την ΕΕ - Free Sunday
Ο Ερντογάν κάνει business με τον Πούτιν αλλά παίρνει 6 δισ. ευρώ για πρόσφυγες από την ΕΕ

Ο Ερντογάν κάνει business με τον Πούτιν αλλά παίρνει 6 δισ. ευρώ για πρόσφυγες από την ΕΕ

Σε σύγκριση με την Ελλάδα οι αριθμοί ακούγονται αστείοι, όμως στη Ρουμανία προκάλεσαν ιδιαίτερη ανησυχία. Τους πρώτους εννέα μήνες του 2017 οι πρόσφυγες από την Τουρκία που έφτασαν στη Ρουμανία μέσω Μαύρης Θάλασσας ήταν 572, περισσότεροι δηλαδή απ’ όσους και τα τρία προηγούμενα χρόνια μαζί. Συνολικά, πάντως, δεν ήταν ούτε το 1/10 όσων έφτασαν στην Ελλάδα μόνο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ήτοι περίπου 5.800 πρόσφυγες.

Αναλύοντας του αριθμούς, στελέχη της Frontex επισημαίνουν ότι η κατάσταση πρέπει να μελετηθεί, καθώς εκτιμούν πως τα πρόσφατα συμβάντα με τις γεμάτες μετανάστες ξύλινες βάρκες τις οποίες εντόπισαν και σταμάτησαν στη Μαύρη Θάλασσα αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο οι διακινητές να προσπαθούν να αναζωογονήσουν τον διάδρομο της Μαύρης Θάλασσας.

Βέβαια, αν αναζητείται νέα οδός, θα υπάρξει μια δυσκολία να βρει πελάτες. Ο Αχμάντ, ένας Σύριος από το Χαλέπι, παραδέχεται ότι ταλαντεύτηκε αν θα έπρεπε να ακολουθήσει τον βουλγαρικό διάδρομο ή τον ελληνικό, μέσω νησιών. Ακολούθησε τον βουλγαρικό, πληρώνοντας περίπου 3.000 ευρώ, αλλά δεν θα τον συνιστούσε, διότι φοβήθηκε και ταλαιπωρήθηκε.

Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ένας 34χρονος Κούρδος οικοδόμος, ο οποίος πλήρωσε 7.000 ευρώ για να πάει με πλοίο στη Ρουμανία, ένα ταξίδι περίπου 900 μιλίων. «Η μέρα που φύγαμε στη βάρκα ήταν πολύ μαύρη μέρα για μένα. Ταξιδέψαμε στη θάλασσα για 40 ώρες και η μηχανή σταμάτησε δύο φορές. Νόμιζα ότι θα πεθαίναμε όλοι» λέει. Κάτι τέτοιο συνέβη στις 22 Σεπτεμβρίου σε μια άλλη βάρκα, που ανατράπηκε λίγο μακριά από τις τουρκικές ακτές στη Μαύρη Θάλασσα, σε ένα ναυάγιο στο οποίο πνίγηκαν 25 άνθρωποι.

 

Το ΣτΕ αποθαρρύνει τους διακινητές

Μια πρώτη ερμηνεία που δίνεται για τη στροφή προς την οδό της Μαύρης Θάλασσας προκύπτει από την ανησυχία μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία είναι μια ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες από τη Συρία και δεν κινδυνεύουν εάν επαναπροωθηθούν εκεί.

Η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ ήρθε να επικυρώσει την απόφαση που είχε λάβει τον προηγούμενο Φεβρουάριο το Δ΄ Τμήμα του Συμβουλίου, το οποίο όμως αποφάσισε να παραπέμψει, λόγω σπουδαιότητας, το όλο θέμα προς οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου.

Στην απόφαση της Ολομέλειας επισημαίνεται ότι Τουρκία και Ε.Ε. έχουν κοινό σχέδιο δράσης για τη στήριξη των Σύρων υπηκόων, γεγονός που δεν αμφισβητείται νομικά, αλλά πολιτικά εξακολουθεί να θέτει ερωτήματα, τα οποία τον τελευταίο καιρό εντάθηκαν, κυρίως ως προς το κατά πόσο μπορεί να συνεχιστεί η εφαρμογή της συμφωνίας του Μαρτίου 2016 χωρίς την προοπτική της ένταξης της Τουρκίας στην Ένωση.

 

Ε.Ε.-Τουρκία: Από την κρίση στη ρήξη

Μέχρι στιγμής η έντονη αντιπαράθεση κινήθηκε σε πολύ υψηλούς τόνους, αλλά δεν άγγιξε τη συμφωνία για τους πρόσφυγες.

Η καγκελάριος, ήδη από την προεκλογική περίοδο, είχε πει ότι είναι σαφές πως η Τουρκία δεν πρέπει να μπει στην Ε.Ε. και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις πρέπει να σταματήσουν, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία είναι ένας κρίσιμος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ.

Ο Ερντογάν απάντησε ότι «αν και η Τουρκία δεν είναι η πλευρά που θα τα παρατήσει, η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεται την ιδιότητα του μέλους της Ε.Ε. πια».

Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι απέναντί του δεν έχει ένα ενιαίο μπλοκ. Την προηγούμενη Δευτέρα, στη συνέντευξή του στην «Bild», ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δεν ήταν τόσο κατηγορηματικός, διότι προτιμά να αφήνει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις της Τουρκίας. Η καγκελάριος μιλά για την Τουρκία, ο πρόεδρος της Επιτροπής μιλά για τον Ερντογάν.

«Η Τουρκία προσπαθεί να κατηγορήσει την Ε.Ε. ότι φταίει για την αποτυχία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Θα ήθελα να το αποτρέψω αυτό. Ένα ευμέγεθες τμήμα της τουρκικής κοινωνίας των πολιτών υποστηρίζει την Ευρώπη, θα τους υποστηρίξουμε, δεν θα τους απογοητεύσουμε» είπε ο Γιούνκερ, παίρνοντας ευδιάκριτες αποστάσεις από την προσέγγιση της καγκελαρίου.

 

Ο Ερντογάν ανακάλυψε τον Μόσκοβο

H απάντηση του Ερντογάν στην ευρωπαϊκή πίεση ήταν άμεση, με την πλήρη αποκατάσταση των διμερών σχέσεων με τη Ρωσία. Ο Πρόεδρος Πούτιν επισκέφθηκε την Άγκυρα την προηγούμενη εβδομάδα, σε μια επίσκεψη κατά την οποία επιβεβαιώθηκε η κοινή ρωσοτουρκική ατζέντα για ειρήνευση στη Συρία και συγχρόνως αναδείχθηκε ο βαθύς οικονομικός χαρακτήρας της διμερούς συνεργασίας, ο οποίος ενοχλεί πολιτικά την Ένωση:

Aγόρασε το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S400 έναντι 2,5 δισ. ευρώ, ακυρώνοντας τις προσδοκίες του Προέδρου Μακρόν για προώθηση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, την επισήμανση της καγκελαρίου ότι η Τουρκία είναι ένας κρίσιμος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και προκαλώντας την αμερικανική δυσαρέσκεια για την αγορά.

• Συμφώνησε να περάσει από το τουρκικό έδαφος ο αγωγός Turkey Stream, το διάδοχο σχήμα του South Stream, το οποίο η Ένωση είχε καταφέρει να μπλοκάρει στο τέλος της προηγούμενης δεκαετίας.

• Επιβεβαίωσε τη δέσμευση ότι η Ρωσία θα κατασκευάσει τον πρώτο πυρηνικό σταθμό της Τουρκίας στο Ακουγιού, με τη Μόσχα να εξετάζει το ενδεχόμενο η ρωσική ατομική εταιρεία ROSATOM να είναι στρατηγικός επενδυτής.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, οι ρωσικές εξαγωγές αερίου στην Τουρκία θα φτάσουν τα 28 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2017, περίπου το 1/6 των συνολικών ρωσικών εξαγωγών σε αέριο, συνολικού κόστους 5,5 δισ. ευρώ.

Πρακτικά, η Τουρκία του Ερντογάν δείχνει να αλλάζει στρατόπεδο, καθώς γίνεται διαρκώς πιο καχύποπτη απέναντι στη Δύση, τόσο με την ευρέως διαδεδομένη στο εσωτερικό της αντίληψη ότι «η Δύση δεν μας θέλει» όσο και με τη βεβαιότητα ότι η Ουάσινγκτον δεν απορρίπτει κατηγορηματικά ένα κουρδικό κράτος.

O δε γιος του Ερντογάν, Φιντέλ, «έντυσε» την επιφυλακτικότητα απέναντι στη Δύση με… ιστορικά ρούχα: «Σε αυτή τη χώρα δεν επιτρεπόταν να γίνει οτιδήποτε σε εθνικό επίπεδο. Τώρα παράγουμε τα δικά μας αεροπλάνα, τα δικά μας τανκς, τα δικά μας ντουφέκια. Γιατί να ψάχνουμε αυτές τις συμπεριφορές των απίστων; Είμαστε τα εγγόνια προγόνων με σπαθιά, άλογα και βέλη».

Παρά την απομάκρυνση από τη Δύση, τόσο στον οικονομικό όσο και στον πολιτικό αλλά και στον αμυντικό τομέα, και παρά τις κατά καιρούς ελληνικές ανησυχίες, η Τουρκία δείχνει απολύτως προσηλωμένη στην τήρηση της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016.

Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τα θεσμικά όργανα της Ένωσης –το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών–, η Κοινή Δήλωση έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ρήξη του κύκλου των ανεξέλεγκτων ροών μεταναστών, που δημιουργούσαν μια μη βιώσιμη ανθρωπιστική κρίση.

Σύμφωνα με ενημερωτική έκθεση που διανεμήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2017, η Ε.Ε. τη διετία 2016-2017 διέθεσε συνολικά 3 δισ. ευρώ στην Τουρκία. «Αυτό αποδείχθηκε το κατάλληλο εργαλείο για να παρασχεθεί ανθρωπιστική βοήθεια στην εκπαίδευση, στη διαχείριση της μετανάστευσης, στην υγεία, στις αυτοδιοικητικές υποδομές και στην κοινωνικοοικονομική υποστήριξη τόσο στους πρόσφυγες όσο και στις κοινότητες που τους φιλοξενούν» αναφέρεται στην έκθεση, σύμφωνα με την οποία τα 1,66 από τα 3 δισ. έχουν ήδη συμβολαιοποιηθεί και γίνεται προσπάθεια τα υπόλοιπα να συμβολαιοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2017.

Στην έκθεση υπενθυμίζεται ότι στην Κοινή Δήλωση της 18ης Μαρτίου 2016 αναφέρεται ότι «εφόσον τα 3 δισ. χρησιμοποιηθούν πλήρως και έχουν τηρηθεί όλες οι δεσμεύσεις, η Ε.Ε. θα κινητοποιήσει επιπρόσθετη χρηματοδότηση άλλων 3 δισ. μέχρι το τέλος του 2018».

Έξι δισ. ευρώ είναι όσα χρήματα δίνει σε έναν χρόνο η Τουρκία για αγορά αερίου από τη Ρωσία και δύο φορές το κόστος της αγοράς των ρωσικών πυραύλων.