Σφαγή στη Γάζα, παγωμάρα στη Δύση, εκτός ελέγχου η Μέση Ανατολή

Με λουτρό αίματος συνοδεύτηκαν τα εγκαίνια της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, καθώς ισραηλινές δυνάμεις απάντησαν με πυρά σε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας και σε άλλα σημεία. Ο τελικός απολογισμός; Περίπου 60 νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή να θυμίζει πλέον καζάνι που βράζει και από στιγμή σε στιγμή μπορεί να εκραγεί.

Μια πρεσβεία και μια σφαγή

Την κατάσταση που επικρατεί πλέον στην περιοχή περιέγραψε με εύγλωττο τρόπο η «Libération», με πρωτοσέλιδο τίτλο «Μια πρεσβεία και μια σφαγή», αντιπαραβάλλοντας τη λαμπρή τελετή για τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Ισραήλ από το Τελ-Αβίβ στην Ιερουσαλήμ (παρουσία της «πρώτης κόρης των ΗΠΑ», Ιβάνκα Τραμπ, μετά του συζύγου της Τζάρεντ Κούσνερ, αλλά και με βιντεοσκοπημένο μήνυμα του Ντόναλντ Τραμπ) με τις εικόνες σφαγής που καταγράφηκαν στη Γάζα. Σημειώνεται ότι η τελετή εγκαινίων συνέπεσε με την 70ή επέτειο της «Νάκμπα», της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας του Ισραήλ, ημέρας με βαρύ συμβολισμό για τον αραβικό κόσμο, ωστόσο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου είχε μόνο καλά λόγια να πει για την –υψηλού συμβολισμού– απόφαση των ΗΠΑ για μεταφορά της πρεσβείας, κάνοντας λόγο για «ιστορική ημέρα» και εξαίροντας το «θάρρος» του Τραμπ. «Τι λαμπρή ημέρα! Αυτή η ημέρα θα χαραχτεί στην εθνική μνήμη μας για πολλές γενιές» τόνισε ο Νετανιάχου, προσθέτοντας ότι «βρισκόμαστε στην Ιερουσαλήμ και είμαστε εδώ για να μείνουμε», ενώ στο τέλος της ομιλίας του χαρακτήρισε την Ιερουσαλήμ «αιώνια, αδιαίρετη πρωτεύουσα του Ισραήλ».
Την ίδια στιγμή, μερικές δεκάδες χιλιόμετρα πιο μακριά, στα όρια της Λωρίδας της Γάζας, δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι διαδήλωναν στο πλαίσιο του καλέσματος στη «μεγάλη πορεία της επιστροφής», δηλαδή στην επιστροφή τους στα εδάφη που χάθηκαν μεταξύ 1947 και 1949. Στους διαδηλωτές ο ισραηλινός στρατός απάντησε με δακρυγόνα, χημικά και πυρά, προκειμένου να αποτρέψει την είσοδό τους σε ισραηλινά εδάφη, με τον απολογισμό να είναι περίπου 60 νεκροί και πάνω από 2.500 τραυματίες. Η σκληρότητα, μάλιστα, της αντιμετώπισης των διαδηλωτών από το Ισραήλ θεωρήθηκε απολύτως αιτιολογημένη από τον Νετανιάχου, ο οποίος δήλωσε μέσω Twitter ότι «κάθε χώρα έχει την υποχρέωση να υπερασπίζεται τα σύνορά της. Η τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς διακηρύσσει ότι προτίθεται να καταστρέψει το Ισραήλ και στέλνει χιλιάδες να παραβιάσουν τον συνοριακό φράκτη προκειμένου να επιτύχει τον στόχο της. Θα συνεχίσουμε να ενεργούμε με αποφασιστικότητα για να προστατέψουμε την κυριαρχία μας και τους πολίτες».

Παγωμάρα στη Δύση

Οι εικόνες της σφαγής στη Γάζα προκάλεσαν παγωμάρα στη Δύση, με τους πάντες –πλην των ΗΠΑ– να καταδικάζουν τους θανάτους αμάχων –μεταξύ των οποίων και βρέφος οκτώ μηνών– και να ζητούν «αυτοσυγκράτηση» απ’ όλες τις πλευρές. Πιο αιχμηρός εμφανίστηκε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, ο οποίος κατηγόρησε τις ΗΠΑ για τη νέα επιδείνωση της κατάστασης στην περιοχή και το Ισραήλ για υπέρμετρη βία. «Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι εκρηκτική, η βία επικρατεί έναντι του λόγου, ο πόλεμος μπορεί να ξεσπάσει» δήλωσε ο Λε Ντριάν, προσθέτοντας ότι «είμαστε δεσμευμένοι στην ασφάλεια του Ισραήλ, αλλά η ασφάλεια του Ισραήλ δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτό το επίπεδο βίας». Από την άλλη, έστρεψε τα βέλη του στην Ουάσινγκτον, υπογραμμίζοντας ότι «έχουμε διαφωνίες με τις ΗΠΑ», για το Ιράν και τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, και σημειώνοντας με νόημα ότι «έχουμε (επίσης) διαφωνία για τη μέθοδο. Επειδή και στις δύο περιπτώσεις οι ΗΠΑ αποφάσισαν να ενεργήσουν μονομερώς». Σε αντίστοιχο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ δείχνουν αποφασισμένες να στηρίξουν απόλυτα τις αποφάσεις και πολιτικές τους στην περιοχή. Η Αμερικανίδα πρέσβειρα στον ΟΗΕ Νίκι Χέιλι σχολιάζοντας τα αιματηρά γεγονότα στη Λωρίδα της Γάζας υποστήριξε ότι «καμία χώρα σε αυτή την αίθουσα δεν θα ενεργούσε με μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση από το Ισραήλ», ισχυριζόμενη ότι «η Χαμάς είναι ικανοποιημένη από τα αποτελέσματα», ενώ σημείωσε ότι «οι ΗΠΑ εκφράζουν τη λύπη τους για τους θανάτους, όμως υπάρχει πολλή βία στην περιοχή» και δεν παρέλειψε να τονίσει ότι λυπάται διότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν συζητά αρκετά σχετικά με τις ενέργειες του Ιράν στη Συρία και την Υεμένη. Μάλιστα, η Χέιλι αποχώρησε επιδεικτικά από την αίθουσα όταν τον λόγο έλαβε εκπρόσωπος της παλαιστινιακής αρχής.

«Πόλεμος» Τουρκίας-Ισραήλ

Το ανησυχητικό είναι ότι η σφαγή στη Γάζα προκάλεσε και νέα επιδείνωση στις ήδη τεταμένες σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία. Η Άγκυρα ανακάλεσε για διαβουλεύσεις τους πρέσβεις της σε Ισραήλ και ΗΠΑ και απέπεμψε τον πρέσβη του Ισραήλ, ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καταδίκασε από το Λονδίνο, όπου βρισκόταν για επίσημη επίσκεψη, «αυτή την ανθρωπιστική καταστροφή, αυτή τη γενοκτονία, απ’ όπου κι αν προέρχεται, από το Ισραήλ ή την Αμερική», προσθέτοντας ότι στη Μέση Ανατολή «οι ΗΠΑ έχουν επιλέξει να είναι μέρος του προβλήματος παρά η λύση με το τελευταίο βήμα τους (σ.σ.: τη μεταφορά της πρεσβείας τους στην Ιερουσαλήμ) και έχουν χάσει τον μεσολαβητικό ρόλο τους στην ειρηνευτική διαδικασία».
Οι δηλώσεις του Ερντογάν προκάλεσαν την οργισμένη αντίδραση του Νετανιάχου, ο οποίος με γραπτή ανακοίνωσή του τόνισε ότι «ο Ερντογάν είναι μεταξύ των μεγάλων υποστηρικτών της Χαμάς και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι καταλαβαίνει πλήρως την τρομοκρατία και τις σφαγές. Προτείνω να μη μας κάνει μαθήματα ηθικής». Ακόμα χειρότερα, ο Γιάιρ Νετανιάχου, γιος του πρωθυπουργού Μπένιαμιν Νετανιάχου, δημοσίευσε στον λογαριασμό του στο Instagram εικόνα με την τουρκική σημαία και τη φράση «F**k Turkey». Η ανάρτηση προκάλεσε οργή στην Τουρκία, με τον Ερντογάν να επανέρχεται στο ζήτημα και να δηλώνει ότι θα σταθεί στο πλευρό των Παλαιστινίων με όλες τις δυνάμεις του και δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να τους «κλέψει» την Ιερουσαλήμ.