Όχι, οι αστρονόμοι δεν ανίχνευσαν σήμα εξωγήινου πολιτισμού

Τον γύρο του ελληνικού Διαδικτύου έκανε την Τρίτη η «είδηση» της καταγραφής ενός μυστηριώδους σήματος από το διάστημα που «κάποιοι το ελέγχουν».

Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι η προέλευση του επαναλαμβανόμενου σήματος, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα μικρά πράσινα ανθρωπάκια ήταν η πρώτη σκέψη των ερευνητών.

Η επίμαχη μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμα ελεγχθεί από την επιστημονική κοινότητα, αλλά παρουσιάζεται στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv, αφορά το φαινόμενο της «ταχείας έκλαμψης ραδιοκυμάτων» (FRB, Fast Radio Burst) που έχει αφήσει τους αστρονόμους να ξύνουν το κεφάλι τους με απορία από το 2008, όταν καταγράφηκε για πρώτη φορά.

Πρόκειται για σύντομες, εξαιρετικά ισχυρές εκπομπές ραδιοκυμάτων, οι οποίες δείχνουν να εμφανίζονται με τυχαίο και απρόβλεπτο τρόπο σε όλη την έκταση του ουρανού. Αν και μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί δεκάδες FRB, η πηγή τους έχει εντοπιστεί στον ουρανό μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις. Περίπου δέκα από τις καταγεγραμμένες FRB έχει διαπιστωθεί ότι επαναλαμβάνονται.

Η νέα μελέτη αφορά μια έκλαμψη που είχε καταγραφεί για πρώτη φορά το 2018 και δείχνει να προέρχεται από έναν γαλαξία σε απόσταση 500 εκατομμυρίων ετών φωτός. Η ανάλυση των μετρήσεων που έχουν συγκεντρωθεί ως σήμερα αποκαλύπτει πως πρόκειται για την πρώτη FRB που επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ή τουλάχιστον περίπου.

Η επίμαχη έκλαμψη, με την ονομασία 180916.J0158+65, χωρίζεται σε δύο φάσεις: η πρώτη διαρκεί τέσσερις μέρες και χαρακτηρίζεται από παλμούς ραδιοκυμάτων που καταφθάνουν στη Γη περίπου ανά ώρα. Η δεύτερη φάση διαρκεί 12 μέρες και χαρακτηρίζεται από απόλυτη σιωπή.

Το γεγονός ότι η έκλαμψη ακολουθεί έναν κύκλο 16 ημερών οδήγησε κάποιους μη επαγγελματίες στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για έργο εξωγήινων. Για τους αστρονόμους, όμως, αυτή η περιοδικότητα υποδηλώνει ότι η πηγή των ραδιοκυμάτων δεν αποκλείεται να περιφέρεται γύρω από μια μαύρη τρύπα ή άλλο αντικείμενο μεγάλης μάζας. Όταν η πηγή περνά πίσω από το αντικείμενο όπως το βλέπουμε από τη Γη, τα ραδιοκύματα συναντούν εμπόδιο και παύουν να καταγράφονται.

Μια δεύτερη μελέτη για το ίδιο σήμα, η οποία επίσης αναρτήθηκε στο arXiv, εκτιμά ότι η FRB μπορεί να εκπέμπεται από ένα άστρο νετρονίων, το οποίο κινείται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο μεγαλύτερης μάζας.

Υπάρχουν εξάλλου κι άλλα κοσμικά σήματα που επαναλαμβάνονται με περιοδικό τρόπο, όπως για παράδειγμα η ακτινοβολία των πάλσαρ που αναβοσβήνουν σαν φάρος. H ανακάλυψη των πάλσαρ τη δεκαετία του 1960 επίσης είχε πυροδοτήσει σενάρια περί εξωγήινων.

Όμως, το σημαντικότερο αντεπιχείρημα στην ερμηνεία της εξωγήινης παρέμβασης είναι ότι οι FRB απελευθερώνουν ασύλληπτες ποσότητες ενέργειας, δεκάδες χιλιάδες φορές περισσότερη από ό,τι εκπέμπει ένα άστρο σαν τον Ήλιο. Ακόμα και ένας προηγμένος τεχνολογικά πολιτισμός μάλλον θα δυσκολευόταν να χειριστεί τέτοια επίπεδα ενέργειας, μπροστά στα οποία θα ωχριούσαν ολόκληροι γαλαξίες.

Σε αυτή τη φάση, βέβαια, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τίποτα.

Ίδωμεν...