Η φτωχή Αρμενία στρίβει προς τη Δύση, το πλούσιο ενεργειακά Αζερμπαϊτζάν βλέπει Κρεμλίνο - Free Sunday
Η φτωχή Αρμενία στρίβει προς τη Δύση, το πλούσιο ενεργειακά Αζερμπαϊτζάν βλέπει Κρεμλίνο

Η φτωχή Αρμενία στρίβει προς τη Δύση, το πλούσιο ενεργειακά Αζερμπαϊτζάν βλέπει Κρεμλίνο

Μια αιφνιδιαστική αλλαγή ισορροπιών και συμμαχιών δείχνει να βρίσκεται σε εξέλιξη στον Καύκασο, όπου την προηγούμενη εβδομάδα εντάθηκαν ξανά οι εχθροπραξίες ανάμεσα στην Αρμενία και στο Αζερμπαϊτζάν.

«Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ότι κάτω από τη ρωσική επιρροή, η σύγκρουση τοπικοποιήθηκε», είπε ο πρόεδρος Πούτιν στην πρόσφατη σύνοδο των χωρών της Ευρασίας στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν, στην οποία συμμετείχαν και οι ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Όμως, αυτή η αναφορά του Ρώσου προέδρου έδειχνε να ακούγεται τελείως παράταιρη σε σχέση με τη ρωσική παρέμβαση πριν από δύο χρόνια, όταν η Ρωσία είχε εγγυηθεί την εκεχειρία μετά την αζέρικη αντεπίθεση που οδήγησε χιλιάδες Αρμένιους μακριά από τις πατρογονικές τους εστίες σε παραδοσιακά αρμενικές περιοχές στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Όταν, στις 13 και 14 Σεπτεμβρίου, η αρμενική κυβέρνηση ανακοίνωσε μια εισβολή στην επικράτειά της, απευθύνθηκε για βοήθεια στη Ρωσία και στο στρατιωτικό μπλοκ CSTO (Collective Security Treaty Organization), το οποίο λειτουργεί υπό τη ρωσική αιγίδα, καθώς συμπεριλαμβάνει τη Ρωσία και χώρες υπό την άμεση επιρροή της Μόσχας, και συγκεκριμένα τη Λευκορωσία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και την Αρμενία, που προέδρευε μέχρι πριν από έναν χρόνο, αλλά όχι το Αζερμπαϊτζάν.

Η εξέλιξη όμως προκάλεσε απογοήτευση στο Γερεβάν, καθώς όχι μόνο δεν πήραν βοήθεια, αλλά δεν είδαν καν να καταδικάζεται η «αζέρικη εισβολή».

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ακουστούν πλέον δυνατά στο εσωτερικό της χώρας φωνές που προτείνουν ανοιχτά τη στροφή της εξωτερικής πολιτικής της προς τη Δύση και την εκμετάλλευση της επιρροής των αρμενικών παροικιών στο δυτικές χώρες, με ευθείες παραπομπές στην επιτυχία που είχε η παλαιότερη έκκληση των Καρντάσιανς στον πρόεδρο Τραμπ.

Μάλιστα, αναλυτές στο Γερεβάν έλεγαν ότι η Αρμενία βρίσκεται σε έναν «υβριδικό πόλεμο» με τρεις χώρες, και συγκεκριμένα με το Αζερμπαϊτζάν, με την Τουρκία, αλλά πλέον και με τη Ρωσία.

Κι αυτό γιατί με την Τουρκία υπάρχει το ανοικτό, εδώ και παραπάνω από έναν αιώνα, θέμα της γενοκτονίας, με το Αζερμπαϊτζάν υπάρχει το θέμα της κυριαρχίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ με τη Ρωσία είναι το θέμα του διαδρόμου που θα συνδέει τον απομονωμένο αζέρικο θύλακα του Ναχιτσεβάν με το κύριο σώμα της επικρατείας του Αζερμπαϊτζάν.

Οι Αρμένιοι, οι οποίοι δεν επιθυμούν τον διάδρομο, θεωρούν ότι το Μπακού απέτυχε να τον επιβάλλει με διπλωματικά μέσα αλλά υποπτεύονται ότι η Ρωσία τον υποθάλπει γιατί θα έχει οφέλη με τη δημιουργία του και τον έλεγχο του από ρωσικές δυνάμεις.

Η οπτική του Μπακού

Την ίδια ώρα, το Αζερμπαϊτζάν κατηγορεί την Αρμενία ότι αυτή ήταν που επιτέθηκε σε συνοριακές τοποθεσίες ανάμεσα στις δύο χώρες, υπαναχώρησε στη διάνοιξη του διαδρόμου και ανέδειξε ξανά το θέμα της κυριαρχίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σύμφωνα με τους Αζέρους, το πρόβλημα επιτείνεται διότι οι τρεις χώρες που έχουν εμπλακεί στην προσπάθεια επίλυσης των διαφορών των δύο χωρών, η Ρωσία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ, έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα στην περιοχή.

Όμως, από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και μετά, οι σχέσεις ανάμεσα στη Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν περιλαμβάνουν και την ανταγωνιστική προσπάθεια για την πώληση του φυσικού αερίου, όπως για παράδειγμα γίνεται στον ελληνοβουλγαρικό αγωγό Κομοτηνή - Στάρα Ζαγόρα, ο οποίος θα διοχετεύει το αζέρικο φυσικό αέριο που έρχεται μέσω Τουρκίας προς τη Βουλγαρία και τις άλλες χώρες της περιοχής, αντικαθιστώντας το αντίστοιχο ρωσικό.

Η δε Ευρώπη προσβλέπει συνολικά στον διπλασιασμό των ροών από το Αζερμπαϊτζάν, ως απάντηση στις ρωσικές περικοπές. Ήδη το 2022, οι αζέρικες εξαγωγές στην Ε.Ε. αναμένεται να αυξηθούν, από 8,1 δισ. κυβικά μέτρα το 2021 σε 12, και έχει τεθεί ο στόχος να αυξηθούν σε 20 μέχρι το 2027, αν και μια Τσέχα ευρωβουλευτής του κόμματος των Πειρατών, η Μαριέττα Γκρεγκόροβα, προειδοποιεί ότι μια τέτοια συμφωνία θα σημαίνει ότι η Ευρώπη δεν διδάχτηκε τίποτε για την ενεργειακή εξάρτησή της από δικτάτορες και αναρωτιέται τι θα κάνει το Μπακού αν η Ε.Ε. ταχθεί με το πλευρό της Αρμενίας.

Όμως, αυτή η διαφαινόμενη ανταγωνιστική σχέση δεν απέτρεψε μια συμφωνία Ρωσίας - Ιράν για την αγορά 3,3 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως, το οποίο θα πηγαίνει από τη Ρωσία στο Ιράν μέσω Αζερμπαϊτζάν και παράλληλα περίπου 9 εκατ. κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου θα εξάγονται μέσω των λιμανιών του Νότιου Ιράν.

Σε αυτή τη συγκυρία, επισκέφθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου το Γερεβάν η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, η οποία έγινε δεκτή στους δρόμους με ενθουσιασμό και αμερικανικές σημαίες που κρατούσαν χιλιάδες διαδηλωτές, σε μια χώρα που το 2013 απέρριψε τη σύνδεση με την Ε.Ε. για να προσδεθεί στο άρμα της Ρωσίας.

Η Πελόζι υιοθέτησε πλήρως τις αρμενικές θέσεις, ότι υπήρξε επίθεση από το Αζερμπαϊτζάν.

«Αβάσιμες και άδικες κατηγορίες εναντίον του Αζερμπαϊτζάν είναι απαράδεκτες», απάντησε το Μπακού, το οποίο πλέον δείχνει μέσω Τουρκίας να προσεγγίζει το Κρεμλίνο.

Ο αρμενικός Τύπος πλημμύρισε από φωτογραφίες από τη Σαμαρκάνδη, που έδειχναν τον πρόεδρο Πούτιν να χαριεντίζεται με τον πρόεδρο Αλίεφ του Αζερμπαϊτζάν και τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Παράλληλα, ο δημοκρατικός βουλευτής Φρανκ Παλόουν, που συνόδευε την Πελόζι και είναι συμπρόεδρος του πυρήνα των αρμενικών θεμάτων στο Κογκρέσο, επιβεβαίωσε ότι «οι ΗΠΑ ανησυχούν για την ασφάλεια της Αρμενίας».

«Θέλουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε την Αρμενία και θα δουλέψουμε για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε», είπε ο Παλόουν.