Ζήτημα Γιβραλτάρ θέτει η Ισπανία - Free Sunday
Ζήτημα Γιβραλτάρ θέτει η Ισπανία

Ζήτημα Γιβραλτάρ θέτει η Ισπανία

«Η ισπανική σημαία στο Γιβραλτάρ είναι πλέον πολύ κοντά», δήλωσε ο υπουργός εξωτερικών της Ισπανίας.

«Τελείωσε πια η παιδική χαρά του Γιβραλτάρ!». Η φράση αυτή  του Ισπανού υπουργού εξωτερικών Χοσέ Μανουέλ Γκαρθία Μαργκάγιο το 2013 πυροδότησε μία διπλωματική κρίση άνευ προηγουμένου ανάμεσα στην Μ. Βρετανία και την Ισπανία. Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που οι δύο χώρες έδειχναν τα νύχια τους για το καυτό διμερές θέμα.

Λίγα λεπτά πριν προλάβει ο Ντέιβιντ Κάμερον να παραιτηθεί σήμερα, ο ίδιος υπουργός δήλωνε ότι συμπαθεί τον Βρετανό πρωθυπουργό αλλά «είχε πολύ καιρό που έπαιζε με τη φωτιά». Και φυσικά, ευκαιρίας δοθείσης, η Ισπανία επαναφέρει το ζήτημα Γιβραλτάρ. «Το Γιβραλτάρ θα πρέπει να μείνει έξω από τις διαπραγματεύσεις της Μ. Βρετανίας με την Ε.Ε. για την αποχώρησή της καθώς ούτως ή άλλως ανήκει σε ένα ειδικό καθεστώς. Θα ζητήσουμε συγκυριαρχία του Γιβραλτάρ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και θα επιμείνουμε σ αυτό» δήλωσε ο Ισπανός υπουργός εξωτερικών, την ίδια ώρα που ο Ντέιβιντ Κάμερον έγραφε την ανακοίνωση της παραίτησής του.

Το 96% των κατοίκων του Γιβραλτάρ ψήφισε υπέρ της παραμονής της Μ. Βρετανίας στην Ε.Ε. στο χθεσινό δημοψήφισμα. Ηταν ίσως και οι μόνοι που φοβόταν πραγματικά το Brexit όσο κανείς άλλος κάτοικος του Ηνωμένου Βασιλείου. Όταν πριν από δέκα ημέρες ο Ντέιβιντ Κάμερον είχε αποφασίσει να επισκεφθεί το Γιβραλτάρ στο πλαίσιο της καμπάνιας κατά του Brexit, η Μαδρίτη είχε αντιδράσει πολύ έντονα. Θα ήταν η πρώτη φορά από το 1968 που βρετανός αξιωματούχος θα επισκέπτονταν τον Βράχο. «Στην ισπανική κυβέρνηση δεν αρέσει που ο κ. Κάμερον θα έλθει στο Γιβραλτάρ» δήλωνε ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι και πρόετρεπε τον Βρετανό ομόλογό του να περιορίσει την καμπάνια του στη Μ. Βρετανία και όχι στο Γιβραλτάρ. Ευτυχώς όμως η επίσκεψη του Κάμερον ματαιώθηκε λόγω της δολοφονίας της Τζο Κοξ. Κι έτσι τα πνεύματα δεν οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο.

Ο Βράχος του Γιβραλτάρ αποτελεί μία ιδιότυπη «περιοχή ανοιχτής θαλάσσης» και ανήκει στη Μ. Βρετανία από το 1713 που η Συμφωνία της Ουτρέχτης της την παραχώρησε. Το 1704 αγγλοολλανδικές δυνάμεις νίκησαν τις ισπανικές και κατέλαβαν το βράχο και λίγα χρόνια αργότερα η συμφωνία επικύρωσε την κυριαρχία της Αγγλίας. Όμως για την Ισπανία αποτελούσε πάντα ένα μόνιμο θέμα διεκδίκησης καθώς ζητούσε επίμονα την επιστροφή του και προσέφυγε γι αυτό στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Η διεκδίκηση συνεχίζεται μέχρι και σήμερα και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος επανέφερε το αίτημα στο προσκήνιο.

Το 1973 το Γιβραλτάρ προσχώρησε μεν στην Ε.Ε. όμως τις εξωτερικές του υποθέσεις τις χειρίζεται η Μ. Βρετανία καθώς η ΕΕ αναγνωρίζει το Γιβραλτάρ ως βρετανική αποικία. Καταλαμβάνει μόλις 7 τετραγωνικά χιλιόμετρα στα νότια της Ισπανίας και έχει πληθυσμό 29.752 κατοίκους. Η γεωστρατηγική του θέση θεωρείται μεγάλης σημασίας και οι δύο χώρες δεν παραιτούνται των διεκδικήσεών τους. Ο κυβερνήτης του Γιβραλτάρ είναι Βρετανός ενώ ο πρώτος υπουργός κάτοικος του Γιβραλτάρ. Διαθέτει κοινοβούλιο που ασχολείται με τοπικά θέματα ενώ εργάζονται στο Γιβραλτάρ περίπου 10.000 ξένοι υπήκοοι στην πλειοψηφία τους Ισπανοί. Για πολλούς το Γιβραλτάρ θεωρείται φορολογικός παράδεισος καθώς δεν υπάρχει ΦΠΑ ενώ η ισπανική κυβέρνηση υπολογίζει ότι μόνο το λαθρεμπόριο τσιγάρων φέρνει κέρδη περίπου 200 εκ. ευρώ ετησίως στον Βράχο.

«Ό,τι κι αν συμβεί με το δημοψήφισμα, το Γιβραλτάρ είναι τμήμα του ισπανικού εδάφους και όχι του βρετανικού», δήλωνε προ ημερών ο Μαριάνο Ραχόι συνεπικουρούμενος και από τον υπουργό εξωτερικών: «Αν κερδίσει το Brexit το Γιβραλτάρ θα μπορούσε να περάσει στην Ισπανία» συμπλήρωνε ο κ. Μαργκάγιο. Ο μεγαλύτερος φόβος των κατοίκων του Γιβραλτάρ ήταν ότι αν συνέβαινε το Brexit δεν θα είχε πρόσβαση στην ισπανική αγορά. Και οι έλεγχοι στα σύνορά τους με την Ισπανία θα αυξάνονταν.