Εργαζόμενοι χωρίς πατρίδα

Το περασμένο Σαββατοκύριακο οι εικόνες από τα αεροδρόμια του κόσμου –κυρίως των ΗΠΑ– θύμιζαν σκηνές από την ταινία «The Terminal», όπου ένας επιβάτης εγκλωβίζεται στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης, αφού δεν του επιτρέπεται η είσοδος στις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του εξαιτίας ενός πραξικοπήματος. 

Η ταινία είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, τα οποία είδαμε να επαναλαμβάνονται ως έναν βαθμό τις τελευταίες μέρες: υπήκοοι επτά μουσουλμανικών χωρών παρέμειναν εγκλωβισμένοι σε αεροδρόμια των ΗΠΑ, μην μπορώντας να εισέλθουν στη χώρα, παρά το γεγονός ότι είχαν στα χέρια τους βίζα, επαγγελματική ή φοιτητική στις περισσότερες περιπτώσεις.

Οι άνθρωποι που επλήγησαν περισσότερο από το διάταγμα που υπέγραψε ο Αμερικανός Πρόεδρος είναι εργαζόμενοι και φοιτητές από τις επτά «απαγορευμένες» χώρες (Ιράν, Ιράκ, Λιβύη, Σομαλία, Σουδάν, Συρία, Υεμένη), οι οποίοι ζουν πολλά χρόνια στις ΗΠΑ, έχουν δημιουργήσει οικογένεια και ένα ασφαλές και σταθερό επίπεδο ζωής και δεν αναγνωρίζουν άλλη πατρίδα για τον εαυτό τους πέρα από την Αμερική. Οι περισσότεροι «εγκλωβισμένοι» είτε επέστρεφαν από επαγγελματικά ταξίδια είτε είχαν μεταβεί στη γενέτειρά τους για να δουν τους γονείς τους.

Η Google ήταν η πρώτη που αντέδρασε, καλώντας τα στελέχη της που είναι υπήκοοι κάποιας από τις επτά χώρες και βρίσκονταν εκτός ΗΠΑ για επαγγελματικούς λόγους να επιστρέψουν άμεσα στη βάση τους για να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα. Ο ιδρυτής του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ έσπευσε να καταδικάσει την απόφαση του Προέδρου και να προειδοποιήσει τους συναδέλφους του στη Silicon Valley ότι ο γενικός αποκλεισμός υπηκόων μουσουλμανικών χωρών θα μπορούσε να καταστρέψει τη «γη της τεχνολογίας», αφού σημαντικός αριθμός υπαλλήλων και μεγάλων στελεχών των εταιρειών είναι μετανάστες προερχόμενοι από ασιατικές χώρες.

Όπως ανέφεραν τα ξένα μέσα ενημέρωσης, τουλάχιστον 187 υπάλληλοι της Google εγκλωβίστηκαν για ώρες σε αεροδρόμια των ΗΠΑ, της Ασίας και της Ευρώπης, όπου δεν τους επέτρεπαν την επιβίβαση στα αεροπλάνα εξαιτίας της απόφασης του Ντόναλντ Τραμπ. Η Google, μεταξύ άλλων, κινητοποίησε δεκάδες δικηγόρους ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ το νομικό team της εταιρείας εργάστηκε όλο το Σαββατοκύριακο για να επιτραπεί στα στελέχη της η είσοδος στη χώρα. Ο συνιδρυτής της εταιρείας Σεργκέι Μπριν –πολιτικός πρόσφυγας που βρήκε καταφύγιο στις ΗΠΑ–, ως συμβολική κίνηση, διαδήλωσε στο αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο, ωθώντας τους συναδέλφους του να πράξουν το ίδιο.

Για «επίθεση του Τραμπ στην καρδιά της Silicon Valley» έκανε λόγο το Bloomberg, καθώς ένα ποσοστό της τάξης του 51% των start-ups που αξίζουν δισεκατομμύρια δολάρια έχει ως ιδρυτή τουλάχιστον έναν μετανάστη. Ο Στιβ Τζομπς της Apple είχε καταγωγή από τη Συρία, ενώ οι διευθύνοντες σύμβουλοι της Microsoft και της Google είναι αμφότεροι από την Ινδία. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του Εθνικού Ιδρύματος Αμερικανικής Πολιτικής, οι μισές από τις 20 μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στις ΗΠΑ είτε ιδρύθηκαν είτε διευθύνονται από υπήκοο ξένης χώρας. Είναι εκατοντάδες τα στελέχη που έχουν ακυρώσει ραντεβού με πελάτες τους σε χώρες του εξωτερικού υπό τον φόβο ότι κατά την επιστροφή τους θα τους απαγορευτεί η είσοδος στη χώρα.

Το Bloomberg την περασμένη Δευτέρα μετέδωσε πως η ηγεσία των ΗΠΑ αναμένεται να περιορίσει –ίσως και να καταργήσει– την απόδοση ειδικής επαγγελματικής βίζας την οποία χρησιμοποιούν οι αμερικανικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας προκειμένου να προσλαμβάνουν υπαλλήλους με ιδιαίτερες δεξιότητες. Άλλωστε ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις του πως θέλει να δημιουργήσει ένα εργασιακό πλαίσιο όπου οι Αμερικανοί θα έχουν προτεραιότητα στις προσλήψεις ανεξαρτήτως προσόντων, γεγονός που βρίσκει την πολυπολιτισμική Silicon Valley αντίθετη, καθώς τον ρυθμό στην καρδιά της τεχνολογικής επανάστασης δίνουν εργαζόμενοι απ’ όλο τον κόσμο που προσλαμβάνονται με γνώμονα τις ικανότητες και τις ιδέες τους και όχι με «πατριωτικά» ή κριτήρια δήθεν εθνικού συμφέροντος. 

«Αυτή η ηγεσία καλύτερα να σκεφτόταν πώς θα εκπαιδεύονται σωστά οι Αμερικανοί για να αποκτούν δεξιότητες από το να κλείνει τα σύνορά μας» τονίζει στο «Vanity Fair» ο ιδρυτής της εταιρείας software Homebrew. «Οι μετανάστες που έχουν σπουδάσει σε αξιόλογα πανεπιστήμια και εργάζονται στις εταιρείες της Silicon Valley έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη της παγκόσμιας τεχνολογίας και στην εξέλιξη πολλών αμερικανικών εταιρειών, οι οποίες εξαιτίας τους προσφέρουν χιλιάδες θέσεις εργασίας» αναφέρει στο Bloomberg ο Γκάρι Μπάρτλες, στέλεχος του Brookings Institution.

Οι μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου υψηλής τεχνολογίας στις ΗΠΑ προσπαθούν να μπλοκάρουν το διάταγμα Τραμπ και κυρίως να αποτρέψουν παρόμοιες κινήσεις του Προέδρου στο μέλλον με τη βοήθεια των νομικών τους τμημάτων και χορηγώντας υπέρογκα ποσά στην αμερικανική Υπηρεσία Προάσπισης Ατομικών Δικαιωμάτων, όπως έπραξε η Google, που έδωσε 2 εκατ. δολάρια στην εν λόγω υπηρεσία και 2 εκατ. δολάρια σε ΜΚΟ για τους πρόσφυγες. 

Το παράδειγμά της ακολουθούν οι Apple, Facebook, E-bay, Airbnb, Twitter και Netflix. Μάλιστα ο Ριντ Χέιστινγκς, διευθύνων σύμβουλος της τελευταίας, έγραψε στο προφίλ του στο Facebook: «Μια πολύ δυσάρεστη εβδομάδα και έχουμε πολλά να δούμε ακόμη, καθώς περισσότεροι από 600.000 ονειροπόλοι που ζουν στις ΗΠΑ θα βρίσκονται σε μόνιμη απειλή. Είναι καιρός να προστατέψουμε τις αξίες της ελευθερίας και της ευκαιρίας εδώ στις ΗΠΑ». O ιδρυτής του E-bay Πιερ Ομιντιάρ, με καταγωγή από το Ιράν, έκανε λόγο για «αναίτιο φανατισμό».

Οι διοικήσεις όλων των εταιρειών στη Silicon Valley, με πρωτοβουλία της ιντερνετικής GitHub, αναμένεται να συναντηθούν τις επόμενες μέρες, προκειμένου να συζητήσουν την υποβολή μιας από κοινού μήνυσης εναντίον του διατάγματος Τραμπ με την αιτιολογία ότι παραβιάζει τη βασική πολιτική των εταιρειών που αποτελούν την ατμομηχανή της τεχνολογικής επανάστασης. Αυτό που φοβούνται περισσότερο είναι οι αναφορές σε ένα έγγραφο του Λευκού Οίκου που διέρρευσε και δημοσιεύτηκε από τους «New York Times» και αναφέρει ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος θα περιορίσει ή θα καταργήσει το πρόγραμμα Η1 - Β, το οποίο αφορά επαγγελματικές άδειες παραμονής και το χρησιμοποιεί κατά κόρον η Silicon Valley προκειμένου να φέρνει στις ΗΠΑ ξένους με ιδιαίτερες ικανότητες από 3 έως 6 χρόνια και με δυνατότητα παράτασης της διαμονής τους. 

Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Independent», οι ΗΠΑ μέσω του προγράμματος Η1 - Β δίνουν για ταλαντούχους εργαζόμενους περίπου 85.000 βίζες σε ετήσια βάση. Άδειες παραμονής και εργασίας δίνονται και σε όσους αποφοιτούν από πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Με αυτό τον τρόπο οι εταιρείες της Silicon Valley ενισχύουν το ανθρώπινο δυναμικό τους, κατανοώντας την παγκόσμια κουλτούρα, καθώς το αντικείμενό τους αφορά όλο τον κόσμο, και λειτουργώντας στη βάση της απόλυτης αξιοκρατίας.

Αυτή η εταιρική κουλτούρα επηρεάζεται από την εκλογή Τραμπ. Σε παλαιότερη συνομιλία που ο Τραμπ είχε με τον δημοσιογράφο και νυν προσωπικό του σύμβουλο Στιβ Μπάνον ο τελευταίος είχε δηλώσει σχεδόν ενοχλημένος που οι «μισοί διευθύνοντες σύμβουλοι στη Silicon Valley είναι Ασιάτες». «Η χώρα είναι κάτι παραπάνω από μια οικονομία, είναι μια κοινωνία πολιτών» είχε επισημάνει ο Μπάνον και δεν είναι λίγα τα μέσα ενημέρωσης που θέλουν τον σύμβουλο του Προέδρου εμπνευστή αυτού του χαοτικού διατάγματος που έφερε τα πάνω κάτω στις ΗΠΑ.


*Η φωτογραφία είναι από τη σειρά πόστερ με τίτλο «We The People» που σχεδίασε ο street artist Σέπαρντ Φέρι ως διαμαρτυρία για την εκλογή Τραμπ.