Η Βενεζουέλα σβήνει τα φώτα

Ποτέ άλλοτε η Βενεζουέλα δεν είχε τόση κάλυψη από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Μία από τις ειδήσεις που διαβάσαμε είναι ότι οι επιστήμονες της NASA ανακοίνωσαν πως η λίμνη Μαρακαΐμπο, η οποία δέχεται 233 κεραυνούς ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, είναι η παγκόσμια πρωτεύουσα των κεραυνών. Ο «φάρος του Μαρακαΐμπο», όπως είναι γνωστό το μέρος, βρίσκεται σε κατάσταση «αιώνιας καταιγίδας», παράγοντας πάνω από 1,2 εκατομμύρια κεραυνούς τον χρόνο, ορατούς από εκατοντάδες μίλια μακριά.

Χωρίς ηλεκτρικό

Υπάρχουν όμως και τα ρεπορτάζ που αναφέρονται σε άλλου είδους ηλεκτρικά φαινόμενα, με έμφαση στις υποδομές της χώρας και τα προβλήματα στη λειτουργία τους που οδηγούν σε διακοπές του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτά τα φαινόμενα φαίνεται ότι αποκτούν μόνιμο χαρακτήρα, καθώς η παρατεταμένη ξηρασία που αντιμετωπίζει η Βενεζουέλα δυσκολεύει την πρόσβαση σε νερό και ηλεκτρισμό. Στο Μαρακαΐμπο, μάλιστα, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βενεζουέλας μετά την πρωτεύουσα Καράκας, οι διακοπές του ρεύματος προκάλεσαν σοβαρά επεισόδια και λεηλασίες. Λέγεται ότι ακόμα και στρατιώτες κλέβουν γίδες για να τραφούν!

Πριν από περίπου έναν μήνα ο Πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του αποφάσισε να υλοποιήσει το τριήμερο Σαββατοκύριακο, για να εξοικονομήσει ενεργειακούς πόρους. Κάλεσε τις γυναίκες να μη χρησιμοποιούν συσκευές για να στεγνώνουν τα μαλλιά τους και έκτοτε προχωρά σε μια σειρά από δραστικά αλλά αξιομνημόνευτα μέτρα για να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση, εισάγοντας τετράωρα μπλακάουτ σε μεγάλες περιοχές της χώρας, μειώνοντας τις εργάσιμες μέρες στον δημόσιο τομέα σε μόλις δύο την εβδομάδα και κλείνοντας τα σχολεία την Παρασκευή.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι κάτοικοι της χώρας έχασαν μισή ώρα ύπνου τα ξημερώματα της Πρωτομαγιάς, καθώς η Βενεζουέλα μετέβη σε νέα ζώνη ώρας, προκειμένου να εξοικονομήσει ακόμα περισσότερο ηλεκτρικό ρεύμα. Έτσι, στις 2.30 τοπική ώρα, οι δείκτες των ρολογιών έδειξαν 3, ενώ για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις ο Μαδούρο προχώρησε στη δωδέκατη αύξηση του κατώτερου μισθού αφότου εξελέγη, τον Απρίλιο του 2013, μετά τον θάνατο του προκατόχου και μέντορά του Ούγκο Τσάβες. Πλέον ο κατώτερος μισθός αυξάνεται στα 15.051 μπολίβαρ, που αντιστοιχούν σε 1.505 δολάρια στα επίσημα ανταλλακτήρια συναλλάγματος, αλλά μόλις σε 13,50 στη μαύρη αγορά, σύμφωνα με το Reuters.

Και χωρίς μπίρα

Η Βενεζουέλα, η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, έχει βυθιστεί σε οικονομικό χάος, καθώς οι παγκόσμιες τιμές του αργού έχουν καταρρεύσει. Αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη τροφίμων και βασικών αγαθών, όπως το χαρτί τουαλέτας, λόγω της έλλειψης συναλλάγματος, 96% του οποίου πηγάζει από τις εξαγωγές πετρελαίου. Η οικονομία, που βρίσκεται σε ύφεση από το 2013, συρρικνώθηκε κατά 5,7% και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ο πληθωρισμός ανήλθε στο 180% την περσινή χρονιά. Η πραγματικότητα είναι μάλλον χειρότερη, με το αυστηρό Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να προβλέπει ότι θα φτάσει το 700% φέτος.

Και μπορεί ο Πρόεδρος να υποστηρίζει ότι η ενεργειακή κρίση οφείλεται στο καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, υπεύθυνο για τη χειρότερη ξηρασία εδώ και 40 χρόνια, που μείωσε τις δεξαμενές στους υδροηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας, ωστόσο η αντιπολίτευση ρίχνει το φταίξιμο για τις διακοπές ρεύματος, τις ελλείψεις σε βασικά αγαθά και την καλπάζουσα ύφεση στην κυβέρνηση.

Η Βενεζουέλα, που άλλαξε πολιτική ρότα το 1999 με τη σοσιαλιστική επανάσταση του Τσάβες, παρουσιάζεται πλέον στα δυτικά ΜΜΕ ως μια περίπτωση λάιτ Βόρειας Κορέας. Τα νέα που φτάνουν από τη χώρα αντιμετωπίζονται με δόσεις ειρωνείας, όπως η είδηση ότι κυβερνητικοί επιθεωρητές με στρατιώτες της Εθνικής Φρουράς επισκέφθηκαν δύο εργοστάσια μπίρας της μεγαλύτερης ιδιωτικής ζυθοποιίας της χώρας, Empresas Polar, για να ερευνήσουν αν η έλλειψη βύνης κριθαριού που κατήγγειλε η επιχείρηση είναι πραγματική.

Αξιωματούχοι από το υπουργείο Εργασίας και οργανισμούς που συμμετέχουν στη διανομή τροφίμων επιθεώρησαν τις μονάδες, που κλείνουν η μία μετά την άλλη, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το μέλλον μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις παραγωγής τροφίμων της χώρας. Η εταιρεία, που εδρεύει στο Καράκας, υποστηρίζει ότι σταμάτησε την παραγωγή μπίρας, που αντιστοιχούσε στο 40% των πωλήσεων της εταιρείας και στο 80% της κατανάλωσης μπίρας στη Βενεζουέλα, διότι δεν έλαβε από την κυβέρνηση τα δολάρια που απαιτούνται για να πληρώσει το εισαγόμενο κριθάρι. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας ελέγχει κάθε πρόσβαση στο αμερικανικό νόμισμα μέσω ενός περιορισμένου, όπως αποδεικνύεται, συστήματος ανταλλαγής συναλλάγματος, το οποίο σύμφωνα με τους ιδιώτες καθιστά δύσκολη την πληρωμή στους προμηθευτές του εξωτερικού.

Η αντιπολίτευση οργανώνει δημοψήφισμα

Η δυσαρέσκεια των πολιτών για τα τριψήφια ποσοστά πληθωρισμού και τις σοβαρές ελλείψεις οδήγησε τη συμμαχία της αντιπολίτευσης σε μια σαρωτική νίκη στις εκλογές για το Κογκρέσο στα τέλη του περασμένου έτους. Παρ’ όλα αυτά, από τότε που ανέλαβε τον έλεγχο του Κογκρέσου, τον Ιανουάριο, η αντιπολίτευση έχει βρει αντίσταση από το Ανώτατο Δικαστήριο, που ελέγχεται από την κυβέρνηση, και έχει ακυρώσει τις κεντρικές πρωτοβουλίες της συμμαχίας, περιορίζοντας την πλειοψηφία της στην Εθνοσυνέλευση.

Τώρα η αντιπολίτευση παίζει το χαρτί του δημοψηφίσματος, συγκεντρώνοντας πάνω από 1.850.000 υπογραφές, με τις οποίες κατέθεσε αίτημα προς το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο (CNE) για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, μέσω του οποίου επιδιώκει την ανατροπή του σοσιαλιστή Προέδρου.

Ο γενικός γραμματέας του συνασπισμού της αντιπολίτευσης Τραπέζι της Δημοκρατικής Ενότητας (MUD), Χεσούς Τορεάλμπα, επιβεβαίωσε τον αριθμό των υπογραφών, όμως η διαδικασία μόλις αρχίζει. Και, όπως φημολογείται, το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο θα προσπαθήσει να την καθυστερήσει. Τυπικά θα πρέπει να επαληθεύσει εάν το κατώτατο όριο των ψήφων που απαιτούνται (195.721, 1% του εκλογικού σώματος) επετεύχθη και θα καλέσει τους υπογράφοντες να επιβεβαιώσουν προσωπικά την επιλογή τους, προτού προχωρήσει σε μια τελευταία επαλήθευση.

Έπειτα η αντιπολίτευση θα πρέπει να προχωρήσει στη συγκέντρωση 4 εκατομμυρίων ψήφων σε διάστημα τριών ημερών, προκειμένου να διεξαχθεί το δημοψήφισμα μέσα στο 2017. Αν αυτό δεν διεξαχθεί μέσα στο έτος, τότε το Σύνταγμα λέει πως θα αναλάβει την εξουσία ο αντιπρόεδρος χωρίς εκλογές. Η διαδικασία του ακυρωτικού δημοψηφίσματος έχει χρησιμοποιηθεί μία ακόμη φορά, κατά του πρώην Προέδρου Ούγκο Τσάβες (1999-2013), το 2004, χωρίς επιτυχία.
Από την πλευρά του, ο Μαδούρο έχει ορκιστεί ότι δεν θα αναγκαστεί σε παραίτηση πριν από τη λήξη της θητείας του, το 2019, και κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι καταστρώνει πραξικόπημα εναντίον του για να καταστρέψει τη σοσιαλιστική κληρονομιά του τσαβισμού.