Obama Out - Free Sunday
Obama Out

Obama Out

Ως χειρονομία, το «mic drop», το να ρίχνεις δηλαδή εμφατικά το μικρόφωνο από το χέρι, σηματοδοτεί το τέλος μιας διακήρυξης τόσο οριστικής, που δεν μπορεί κάποιος να πει κάτι παραπάνω. Δύο τέτοιες διακηρύξεις είχαμε το τελευταίο διάστημα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Στο Λος Άντζελες, όπου ο Κόμπε Μπράιαν άφησε το μπάσκετ με στιλ ανακράζοντας «Mamba out», αναφερόμενος στο παρατσούκλι Black Mamba που είχε δώσει στον εαυτό του, και στην Ουάσινγκτον, όπου ο Πρόεδρος Ομπάμα, στο δικό του γήπεδο, το ετήσιο δείπνο των ανταποκριτών της αμερικανικής πρωτεύουσας, με δύο λέξεις, «Obama out», άφησε το μικρόφωνο να πέσει με θόρυβο. Με όπλο του το χιούμορ, είχε μόλις τελειώσει μια ακόμη διασκεδαστική ομιλία, την τελευταία του ως Προέδρου, μπροστά στους δημοσιογράφους που καλύπτουν τον Λευκό Οίκο.

Το δείπνο των ανταποκριτών έχει με τα χρόνια γίνει γεγονός στην ατζέντα της Ουάσινγκτον, είναι «η βραδιά που η ίδια η Ουάσινγκτον γιορτάζει», όπως δήλωσε ο Ομπάμα το περασμένο έτος – αλλά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ο Πρόεδρος έβγαλε με μεγάλη άνεση την κωμική του φλέβα έχει επίσης αυξήσει το κοινό για το δείπνο, που στην πραγματικότητα είναι μια κλειστή υπόθεση για τους μυημένους στην καρδιά της αμερικανικής πολιτικής σκηνής. Το σόου περιλαμβάνει όσα δεν λέγονται ανοιχτά την υπόλοιπη πολιτική σεζόν και κρύβει πολλά υποκείμενα νοήματα. Σε ένα άρθρο του στο τριμηνιαίο επιστημονικό περιοδικό «Presidential Studies Quarterly» ο Γουάισενεν ανέλυσε τις ομιλίες στο δείπνο των ανταποκριτών εδώ και 100 χρόνια και διαπίστωσε ότι οι Πρόεδροι χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο ρητορικά σχήματα που τους επιτρέπουν «να αστειεύονται για τον καπνό, αλλά όχι για τη φωτιά». Όμως, ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνεις όλες τις αναφορές, το να βλέπεις τον Πρόεδρο να τσαλακώνει την εικόνα του έχει πλάκα και σπάει τα ταμπού της ανούσιας σοβαροφάνειας.

Επενδύοντας στο χιούμορ

Επιβεβαιώνει ακόμη ότι τα αστεία μπορούν να γίνουν ένα ισχυρό ρητορικό εργαλείο για την αποδυνάμωση των αντιπάλων, για τον αφοπλισμό όσων μας ασκούν κριτική και για να εκτονώσουν την ένταση. Και παρ’ ότι ο Ομπάμα έχει χρησιμοποιήσει το χιούμορ για να προωθήσει την πολιτική του ατζέντα –σκεφτείτε την εμφάνισή του στην εκπομπή του Ζακ Γαλιφιανάκη «Ανάμεσα σε δύο φτέρες», όπου μίλησε για την προώθηση του Obamacare, το 2014–, δεν είναι αυτός ο στόχος στο δείπνο των ανταποκριτών, υποστηρίζουν όσοι ξέρουν.

«Ο πρώτος, δεύτερος και τρίτος στόχος της ομιλίας είναι να είναι αστεία», δηλώνει ο Ντέιβιντ Λιτ, πρώην λογογράφος του Ομπάμα, «αν κάτι γίνει viral, ή αν ειπωθεί και καμιά αλήθεια, αυτό είναι υπέροχο». «Υπάρχει κάτι πολύ γοητευτικό και πολύ αμερικανικό σχετικά με την ιδέα ότι το πιο ισχυρό πρόσωπο στη χώρα δεν παίρνει τον εαυτό του πολύ στα σοβαρά, την ώρα που παίρνει τη δουλειά στα σοβαρά» αναφέρει.

O Μπαράκ Ομπάμα ξεχώρισε από την αρχή της θητείας του ως ένας πολιτικός που μπορούσε με άνεση να μιλήσει για θέματα που απασχολούσαν ολόκληρο τον πλανήτη, αξιοποιώντας ταυτόχρονα τις ευκαιρίες που του δίνει η ψηφιακή εποχή για το μέγιστο πολιτικό όφελος. Από τη μια η δυνατότητα να φτάσει σε ένα παγκόσμιο κοινό κι από την άλλη η ανάγκη να απευθύνεται σε μικρότερο κοινό, στους ψηφοφόρους βάσης ή σε ομάδες που δεν παρακολουθούν τη mainstream πολιτική διαδικασία. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει πιο χρήσιμο όπλο από το χιούμορ, κι αυτό ο Ομπάμα το ξέρει καλά.

Στα βήματα ενός άλλου χαρισματικού Προέδρου, του Μπιλ Κλίντον, ο οποίος πρώτος κατάλαβε την αξία της κωμωδίας ως ασπίδας απέναντι ακόμη και στα σκάνδαλα στα οποία ήταν μπλεγμένος, ο Ομπάμα αναβίωσε τη διασκέδαση στο ετήσιο δείπνο και τα τελευταία οκτώ χρόνια δίνει τον καλύτερό του εαυτό σε ρόλο stand up κωμικού. Εκτός από τις «φτέρες», ο Πρόεδρος έχει βγει στην Έλεν Ντε Τζένερις, έχει φτιάξει βίντεο στο BuzzFeed και, ειδικά την τελευταία χρονιά, έχει ραπάρει, έχει τραγουδήσει, έχει συγκινηθεί, εμφανίστηκε σε τηλεοπτικό σόου κωμικών στην Κούβα και στο «Comedians in cars getting coffee» με τον Τζέρι Σάινφελντ, έχει χορέψει με stormtroopers και τον R2D2 και συνδυάζει πάντα το σωστό timing της ατάκας με ένα σαρκαστικό χαμόγελο. Όπως θα σας πουν πολλοί κωμικοί, το μισό αστείο κρύβεται στην εκτέλεση. Και φυσικά πόσο μακριά μπορεί να φτάσει…

Δεν είναι μυστικό ότι μέλη της διακυβέρνησης Ομπάμα έφτασαν μέχρι το Χόλιγουντ για να διερευνήσουν πώς δημοφιλή μέλη του YouTube και του Vine θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την ψηφιακή διασημότητά τους για να προωθήσουν κάποιες από τις βασικές πολιτικές της κυβέρνησης.
Ψηφιακές δυνατότητες

Ο ρόλος των συνεργατών του Ομπάμα στην αλλαγή του τρόπου επικοινωνίας της προεδρίας είναι αδιαμφισβήτητος. Ο πρώτος Αμερικανός Πρόεδρος στην εποχή των social media αφήνει το στίγμα του για το πώς πρέπει οι πολιτικοί να συνδεθούν με ένα εκλογικό σώμα που ξέρει καλά την ψηφιακή επικοινωνία. Η κληρονομιά του Ομπάμα στον Λευκό Οίκο είναι μια σοβαρή κουλτούρα επικοινωνίας σε ψηφιακές πλατφόρμες και social media που αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο οι επόμενοι Αμερικανοί Πρόεδροι θα σχετίζονται με το κοινό.

Το σημερινό επιτελείο του Γραφείου Ψηφιακής Στρατηγικής του Λευκού Οίκου αποτελείται από 14 άτομα, μεγαλύτερο από ολόκληρο το γραφείο της Γραμματείας Τύπου του Τζορτζ Ου. Μπους το 2005 ή και του Ομπάμα τον Ιούνιο του 2009. Αυτές οι αλλαγές είναι απλώς μέρος της νέας πραγματικότητας για το πώς διαχειρίζεσαι την εξουσία την εποχή της ψηφιακής επανάστασης. Σύμφωνα με το Κέντρο Ερευνών Pew, περισσότεροι από τους μισούς ενήλικες που χρησιμοποιούν το internet ενημερώνονται για τις πολιτικές ειδήσεις μέσω του Facebook.

Όμως η νέα στρατηγική επικοινωνίας εκτός από πλεονεκτήματα κρύβει και κινδύνους. Το μήνυμα που θέλει να εκπέμψει ο Λευκός Οίκος μπορεί να φτάσει σε περισσότερους ανθρώπους χωρίς το φίλτρο των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, να στοχεύσει απευθείας στο κοινό που τους ενδιαφέρει με ακρίβεια και να πάρει σχεδόν άμεσο feedback. Όμως μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να αυξήσει την πόλωση, αν ο Πρόεδρος επιλέγει να επικοινωνεί με τα μέρη εκείνα του εκλογικού σώματος που ταυτίζονται με αυτόν ιδεολογικά ή μπορεί να του είναι χρήσιμα πολιτικά. Αυτοί που επικρίνουν τη νέα τάξη επικοινωνίας ανησυχούν ότι η διακυβέρνηση μέσω social media θα πλήξει τη δύναμη της προεδρίας, αντικαθιστώντας σοβαρές αποφάσεις για χάραξη πολιτικής με κάποιου είδους ακτιβισμό του hashtag.

Στη μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή, ο Λευκός Οίκος θυμίζει εταιρεία παραγωγής πολυμέσων, αλλά και ειδησεογραφικό πρακτορείο. Μέσα στο 2015 αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δημοσίευσαν περισσότερα από 400 βίντεο στο YouTube, με συνολική θέαση πάνω από 175 εκατ. λεπτά. Έχουν ακόμη δημιουργηθεί πάνω από 270 infographics για την ιστοσελίδα WhiteHouse.gov και για τα κοινωνικά μέσα, αλλά και πολλαπλά κανάλια στο BuzzFeed, το Instagram και το Pinterest. Περιμένουμε να δούμε τι ετοιμάζει για τη μεγάλη έξοδο.