Το αεροπλανοφόρο ΗΠΑ στρίβει... - Free Sunday
Το αεροπλανοφόρο ΗΠΑ στρίβει...

Το αεροπλανοφόρο ΗΠΑ στρίβει...

Όταν στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Τραμπ υποσχόταν ανατροπές στην πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία, στην Κίνα, στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και στη συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, η πλειονότητα των αναλυτών αντιμετώπιζε την παραπάνω ρητορική ως πυροτεχνήματα χωρίς συνέχεια, με την προσαρμογή στη συνέχεια, σε περίπτωση νίκης, να είναι δεδομένη και προεξοφλημένη.

Σήμερα, σχεδόν έναν μήνα πριν από την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» στον πρωτοσέλιδο τίτλο της στο φύλλο της Πέμπτης 15 Δεκεμβρίου γράφει: «Κίνα, Ρωσία, Ιράν, κλίμα, οι γραμμές ρήξης της διπλωματίας Τραμπ». Την ίδια στιγμή, με αφορμή την επιλογή του επικεφαλής του πετρελαϊκού κολοσσού Exxon-Mobil, Τίλερσον, για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι «New York Times» δημοσιεύουν κύριο άρθρο με τίτλο «Λάθος επιλογές για το υπουργείο Εξωτερικών».

Αλεξιπτωτιστής

Είναι σαφές ότι πρόκειται για ένα σκηνικό μεταβατικής περιόδου στις ΗΠΑ χωρίς προηγούμενο, καθώς έχουν παραβιαστεί όλα τα προσχήματα μιας έστω τυπικής συναίνεσης που να επιτρέπει στον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο να έχει την καλύτερη δυνατή εκκίνηση με την ευρύτερη δυνατή διακομματική συναίνεση.

Αν κανείς πάρει τοις μετρητοίς όσα γράφονται για την εξωτερική πολιτική Τραμπ και για τους συνεργάτες του Προέδρου στον κρίσιμο αυτό τομέα, νομίζει ότι διαβάζει μυθιστόρημα πολιτικής μυθοπλασίας όπου η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο είναι στην ουσία παράδοσή του στο… Κρεμλίνο!

Υπηρεσίες πληροφοριών όπως η CIA μέχρι και προοδευτικοί διανοούμενοι σαν τον Κρούγκμαν προβάλλουν τη νίκη του Τραμπ ως αποτέλεσμα συνωμοσιών της Μόσχας, που τοποθετεί σε θέσεις-κλειδιά, όπως στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, προσωπικότητες με επαγγελματικές και προσωπικές συναλλαγές με το Κρεμλίνο.

Τα παραπάνω κακώς αιφνιδιάζουν, καθώς είναι η φυσιολογική συνέχεια μιας βρόμικης προεκλογικής εκστρατείας –εσωκομματικής στους Ρεπουμπλικάνους στην αρχή και μονομαχίας με τη Χίλαρι στη συνέχεια– όπου και οι δύο αντίπαλες πλευρές παραβίασαν κάθε κανόνα και πλαίσιο πολιτικής ορθότητας.

Ο Τραμπ έπεσε ως αλεξιπτωτιστής στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και, απ’ ό,τι φαίνεται, μέχρι σήμερα δεν έχει κατορθώσει να διαμορφώσει έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή εμπιστοσύνης ούτε με την κομματική ηγεσία αλλά, κυρίως, ούτε με τη ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Γερουσία και στη Βουλή.

Πρώτη δοκιμασία των σχέσεων του νεοεκλεγέντος Προέδρου με την παράταξή του είναι η 19η Δεκεμβρίου, όταν θα συνέλθουν οι εκλέκτορες για να εκλέξουν τον Πρόεδρο. Ο Τραμπ διαθέτει άνετη πλειοψηφία, αλλά δυο-τρεις διαρροές Ρεπουμπλικάνων εκλεκτόρων θα είναι μια προειδοποιητική βολή με βαρύνουσα σημασία.

Αβεβαιότητα

Θα ακολουθήσει σκληρή μάχη στη Γερουσία, όπου θα πρέπει να εγκριθούν οι υπουργοί και μια σειρά ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και όπου αρκεί η μεταστροφή τριών Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών για να υποχρεωθεί ο Πρόεδρος σε άλλες επιλογές. Σε αντίθεση με το Κολέγιο των Εκλεκτόρων, όπου χωρίς να υπάρχει συνταγματική δέσμευση ψηφίζουν τον νικητή των εκλογών, υπάρχουν πολλά προηγούμενα απόρριψης από τη Γερουσία επιλογών κυβερνητικών αξιωματούχων από νεοεκλεγέντα Πρόεδρο που προέρχεται από την ίδια παράταξη.

Η επιλογή Τραμπ για τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, ο Τίλερσον, προσφέρεται είτε για σκληρή προκαταβολική ταπείνωση του Τραμπ είτε για σκληρό παζάρι με υψηλό αντισταθμιστικό κόστος για να δώσει η Γερουσία την έγκρισή της.

Παρόμοιο σκηνικό είχε στηθεί στις αρχές του 1989, όταν η Γερουσία έβαλε βέτο στον εκλεκτό του νεοεκλεγέντος τότε Προέδρου Τζορτζ Μπους για το Πεντάγωνο.

Αν δεν υπάρξει παραφωνία στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων και αν ο Τραμπ πείσει τη Γερουσία να μη βραχυκυκλώσει τις πιο σημαντικές από τις επιλογές του, η αβεβαιότητα δεν τερματίζεται, ούτε είναι δεδομένη μια αυτόματη επιστροφή στην κανονικότητα στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ.

Η επεισοδιακή διαδρομή του Τραμπ ως επιχειρηματία που πολλές φορές βρέθηκε στην γκρίζα ζώνη μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας σίγουρα θα μπορεί εύκολα να οδηγήσει στην αποκάλυψη ενός νέου σκανδάλου.

Είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι αν ο νέος Πρόεδρος δεν τσαλακωθεί προληπτικά και αν δεν δώσει δείγματα γραφής προσαρμογής κυρίως σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική στη συνέχεια και στην πεπατημένη, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε εξεταστικές επιτροπές του Κογκρέσου που θα διερευνούν από την εμπλοκή Πούτιν στην προεκλογική εκστρατεία, κάποια δόλια χρεοκοπία ή σκανδαλώδη τραπεζική δανειοδότηση του Τραμπ στο παρελθόν, μέχρι και κάποιες εξωσυζυγικές του δραστηριότητες που συνοδεύουν πάντοτε το χρήμα και την εξουσία αλλά καυτηριάζονται όταν βρεθούν στο φως της δημοσιότητας.

Το παιχνίδι των ισορροπιών

Και χωρίς τα παραπάνω το σκηνικό για την απαξίωση των όποιων αλλαγών στη στρατηγική των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία έχει στηθεί, με κάθε κίνηση-άνοιγμα προς τη Μόσχα να στηλιτεύεται ως εξόφληση προεκλογικών γραμματίων.

Τούτων λεχθέντων, ο Τραμπ δεν είναι ο πρώτος Πρόεδρος που προβαίνει σε ανατροπές στην εξωτερική πολιτική, καθώς η προσέγγιση με τη Μόσχα και η σκληρή γλώσσα προς το Πεκίνο του νεοεκλεγέντος Προέδρου παραπέμπουν στο τριγωνικό παιχνίδι ισορροπιών των Νίξον-Κίσινγκερ στις αρχές της δεκαετίας του ’70: προσέγγιση με την Κίνα του Μάο για διαπραγμάτευση με την ΕΣΣΔ του Μπρέζνιεφ, με τις ΗΠΑ σε θέση ισχύος. Σήμερα το στοίχημα Τραμπ είναι στην ίδια λογική, με την προσέγγιση με τη Ρωσία του Πούτιν να αποβλέπει στο να δώσει στις ΗΠΑ συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στις περιφερειακές αλλά και παγκόσμιες ηγεμονικές φιλοδοξίες της Κίνας των κληρονόμων του Ντενγκ Χσιάο Πινγκ.

Τέλος, ας έχουμε κατά νου ότι οι τομές και ανατροπές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έχουν κι αυτές τη δική τους νομιμοποίηση στη ροή της Ιστορίας. Το 1917 ο Πρόεδρος Ουίλσον ενέπλεξε τις ΗΠΑ στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρ’ ότι είχε επανεκλεγεί το 1916 με δέσμευση να συνεχιστεί η ουδετερότητα, ενώ το καλοκαίρι του 1920 η Γερουσία απέρριψε τη Συνθήκη των Βερσαλλιών που ήταν έργο σε μεγάλο βαθμό του ίδιου Προέδρου και η χώρα επέστρεψε μέχρι το 1941 στον απομονωτισμό.