Τροφή για σκέψη

Ο Dale Vince είναι πρόεδρος των Φόρεστ Γκριν Ρόβερς, ποδοσφαιρικής ομάδας που αγωνίζεται στην Νάσιοναλ Λιγκ της Αγγλίας. Δεν είναι η μόνη του ασχολία. Είναι βιομήχανος, ιδιοκτήτης της Ecotricity, μιας εταιρείας παραγωγής πράσινης ενέργειας. 

Επί της προεδρίας του στο τιμόνι του Πράσινου Στρατού, όπως αποκαλούν την ομάδα οι φίλοι της  Φόρεστ Γκριν Ρόβερς, η ομάδα έγινε χορτοφαγική, από τον Ιούνιο του 2014. Στους παίκτες δεν σερβίρεται κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά ή τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Η μετάβαση έγινε σταδιακά. 

Στην αρχή έκοψε το ανθυγιεινό κόκκινο κρέας. Ο Vince παρατήρησε πως συχνά πριν από κάποιο παιχνίδι οι παίκτες έτρωγαν λαζάνια, τροφή που δύσπεπτο. Λίγο αργότερα σταμάτησε το λευκό κρέας, το ψάρι και τέλος το γάλα και τα τυριά. 

Στην Independent ο Vince δήλωσε: «είμαι χορτοφάγος συνειδητά. Με την χορτοφαγία αποδεικνύω πως ενδιαφέρομαι για το περιβάλλον, τα δικαιώματα των ζώων και την ανθρώπινη υγεία. Δεν θα μπορούσα να συμμετέχω σε κάτι που αποδεδειγμένα κάνει κακό σε όλα τα παραπάνω. Ωστόσο , το μεγάλο στοίχημα δεν ήταν οι παίκτες αλλά οι οπαδοί μας, καθώς χορτοφαγικές έγιναν και οι καντίνες στο γήπεδό μας. Κάποιοι έγιναν επιθετικοί όχι γιατί δεν τους άρεσε το vegan burger ή φαλάφελ που, πλέον, σερβίραμε αλλά γιατί δεν επιθυμούσαν να τους υποδεικνύουμε τι να τρώνε. Με το χρόνο ακόμα και αυτές οι αντιδράσεις εξανεμίστηκαν. Στην τελική υπάρχει ακόμα η δυνατότητα να φέρεις από το σπίτι το δικό σου σάντουιτς με τυρί και ζαμπόν. Ελάχιστοι, όμως, θα το έκαναν. Φαντάζομαι όλοι μπορούν να είναι έστω για δύο ώρες χορτοφάγοι».   

Οι περισσότεροι από τους παίκτες μετά από αυτή την απόφαση αποφάσισαν να γίνουν full time χορτοφάγοι. «Αν και πρακτικά δεν αποδεικνύεται είμαι βέβαιος πως η καλή φυσική κατάσταση των παικτών μας –φέτος δεν είχαμε κανέναν τραυματισμό- οφείλεται στις χορτοφαγικές διατροφικές μας συνήθειες. Δεν είμαι ο μόνος που το πιστεύω. Ο Αγουέρο της Μάντσεστερ Σίτι συχνά μιλάει για τα οφέλη στην υγεία του από τότε που σταμάτησε την κρεατοφαγία», λέει ο Vince.

Τα παραπάνω δεν είναι η διατροφική επιλογή ενός γραφικού, αλλά η συνειδητή επιλογή ενός ενεργού πολίτη. 

Σύμφωνα με μια νέα αναφορά από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται πως "μια παγκόσμια μεταστροφή σε μια vegan διατροφή είναι ζωτικής σημασίας για να σωθεί ο κόσμος από την πείνα, τη φτώχεια, και το σοβαρότερο παράγοντα της κλιματικής αλλαγής". Η αναφορά σημειώνει ότι η δυτική προτίμηση για διατροφή με πολύ κρέας ­ και γαλακτοκομικά ­ είναι "μη βιώσιμη", ειδικά όσο ο πληθυσμός αναμένεται να αυξηθεί στα 9,1 δισεκατομμύρια ως το 2050. Η αναφορά προσθέτει ότι "τα ζωικά προϊόντα προκαλούν μεγαλύτερη καταστροφή από τα δομικά συστατικά (την παραγωγή τους) όπως η άμμος ή το τσιμέντο, το πλαστικό ή το μέταλλο". Επίσης, η εκτροφή ζώων για κρέας καταναλώνει μια μεγάλη ποσότητα των παγκόσμιων καλλιεργιών και πολύ φρέσκο νερό. 

Πρόσφατα, η κτηνοτροφία, "ειδικά η παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων", καταναλώνει το 70% της παγκόσμιας κατανάλωσης νερού. Επίσης κατέχει το 39% της παγκόσμιας ολικής κατάληψης γης και το 19% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. 

Την ίδια στιγμή το ατομικό «υδατικό αποτύπωμα» κάθε κατοίκου του πλανήτη που καταναλώνει κρέας αντιστοιχεί σε περισσότερα από 15.000 λίτρα νερού για να παραχθεί ένα κιλό κρέατος (σχεδόν όλο αυτό το νερό διοχετεύεται στην άρδευση των καλλιεργειών που παράγουν τις ζωοτροφές). 

Παγκοσμίως, η κτηνοτροφία και η πτηνοτροφία ευθύνονται για το 14,5% των εκπομπών ρύπων του θερμοκηπίου, περισσότερο από τον τομέα των μεταφορών στο σύνολό του. 

Τα παραπάνω είναι απόλυτα νούμερα. Και για κάποιους επαρκή για να ληφθούν μέτρα άμεσα. 

Η μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη οικονομία του πλανήτη, η Κίνα -μια χώρα που μαζί με την Ινδία χαρακτηρίζονται ως «κλιματικές βόμβες»- δεσμεύτηκε να περιορίσει την εθνική κατανάλωση κρέατος κατά το ήμισυ.

Για μια χώρα που καταναλώνει το 28% του κρέατος που παράγεται σε όλο τον κόσμο, περίπου το μισό χοιρινό και που ανήκει στους τρεις μεγαλύτερους ρυπαντές, αυτό το σχέδιο αποτελεί τεράστια πρόκληση που θα αποφέρει ανάλογα οφέλη εάν επιτύχει.

Ο μέσος Κινέζος, στη χώρα των 1,3 δισεκατομμυρίων κατοίκων, καταναλώνει 63 κιλά κρέατος ετησίως με τάση αυτή η κατανάλωση να αυξηθεί κατά 30 κιλά ετησίως κατ” άτομο ως το 2030. Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες αποσκοπούν στη μείωση της κατανάλωσης κρέατος στα 14 με 27 κιλά ετησίως.

Πίσω από την προσπάθεια βρίσκεται το υπουργείο Υγείας της Κίνας το οποίο έχει δώσει κατευθυντήριες οδηγίες για τη δραστική μείωση της κατανάλωσης κρέατος ως μέτρο για τον περιορισμό των ρύπων του θερμοκηπίου από τον κλάδο της κτηνοτροφίας.

Οι αρμόδιοι εκτιμούν ότι μια μείωση 50% στην κατανάλωση κρέατος μεταφράζεται σε εξοικονόμηση δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα ως το 2030.

Εάν αναλογιστούμε ότι οι προβλεπόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για εκείνη τη χρονιά είναι 1,8 δισ. τόνοι τότε μπορούμε να μιλάμε για «κλιματικό μποναμά».

Παγκοσμίως, η κτηνοτροφία και η πτηνοτροφία ευθύνονται για το 14,5% των εκπομπών ρύπων του θερμοκηπίου, περισσότερο από τον τομέα των μεταφορών στο σύνολό του.

Υπάρχουν και άλλες χώρες που θεσπίζουν αντίστοιχα μέτρα, όπως η «πράσινη» Δανία η οποία εξετάζει την επιβολή φόρου στο κόκκινο κρέας, ενώ το Δημοτικό Συμβούλιο της Γάνδης, στο Βέλγιο, έχει καθιερώσει μια ημέρα χορτοφαγίας κάθε εβδομάδα.

Ο Τρίστραμ Στιούαρτ, συγγραφέας του βιβλίου «Η αναίμακτη επανάσταση: μια πολιτιστική ιστορία της χορτοφαγίας από το 1600 έως τις ημέρες μας» υπενθυμίζει πως πριν από 2.500 χιλιάδες χρόνια οι Πυθαγόρειοι απαγόρευαν την κατανάλωση κρέατος, ενώ στην Ευρώπη οι χριστιανικές Εκκλησίες έχουν καθιερώσει με τη νηστεία εδώ και πολλούς αιώνες μία ή δύο ημέρες αποχής την εβδομάδα από το κρέας και σε κάποιες περιπτώσεις από ζωικά προϊόντα και ψάρι. Περί τα τέλη του 18ου αιώνα, δύο συνεχόμενες κακές σοδιές στη Βρετανία προκάλεσαν ελλείψεις στα τρόφιμα. Η λαϊκή απαίτηση από τους πλουσίους ήταν να μειώσουν την κατανάλωση κρέατος, για να περισσέψουν μεγαλύτερες ποσότητες σιτηρών και δημητριακών για τους φτωχούς. 

Ο Ιπποκράτης έγραφε: "Η τροφή, να είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου, να είναι η τροφή σου". Ο πατέρας της ιατρικής προφανώς δεν είχε στα χέρια του την έρευνα της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου George Washington στις ΗΠΑ, που πραγματοποίησαν 15 μελέτες σε Ευρώπη και Αμερική και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μια βασισμένη στα λαχανικά δίαιτα μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους, μειώνει τις πιθανότητες για εμφάνιση διαβήτη ή καρκίνου (ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί το επεξεργασμένο κρέας καρκινογενές, όπως τα αλλαντικά: για παράδειγμα το μπέικον και το σαλάμι, τα οποία μπαίνουν στη μαύρη λίστα μαζί με τσιγάρα και την ακτινοβολία), και λιγότερες πιθανότητες καρδιακής προσβολής.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που απορρίπτουν κάθε διατροφική ηθική ως ασπίδα καλής ζωής επιχειρηματολογώντας πως είναι τα γονίδια και η κληρονομικότητα που στην ουσία μας χαρίζουν υγεία. Ωστόσο, πλέον, η γενετική με την διατροφολογία βαδίζουν χέρι- χέρι.

Πέρα από τη στείρα αντιπαράθεση της «δίαιτας» εναντίον της «γενετικής», οι σύγχρονες επιστήμες μελετούν το πώς η είσοδος της τροφής επηρεάζει και τελικά ρυθμίζει την έκφραση των συγκεκριμένων γονιδίων του οργανισμού. Και το διακύβευμα αυτών των ερευνών είναι πολύ πιο σοβαρό απ' ό,τι φανταζόμαστε: από αυτό θα εξαρτηθεί στο άμεσο μέλλον η μακροζωία και κυρίως η ευζωία μεγάλων τμημάτων του ανθρώπινου πληθυσμού.

ΠΗΓΕΣ: Independent, ΤΑ ΝΕΑ, Econews

ΥΓ: Μια εκδήλωση αφιερωμένη στη Διατροφή ως Πολιτισμό με τη συμμετοχή πολλών και διαφορετικών προσωπικοτήτων και επαγγελματιών της διατροφής, παρουσιάζει  για δεύτερη χρονιά ο IANOS. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, σεφ, διατροφολόγοι, παραγωγοί, ψυχολόγοι, συγγραφείς, γευσιγνώστες, food bloggers, καλλιτέχνες και πολλοί άλλοι θα συνομιλήσουν με τον Νίκο Θρασυβούλου και θα προσεγγίσουν τις διαφορετικές πτυχές της διατροφής. Ο καθένας με τη δική του ξεχωριστή ματιά και επαγγελματική εμπειρία.

Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου στις 20:30

στον ΙΑΝΟ, Σταδίου 24, Τ. 210 3217810

Η εκδήλωση θα προβάλλεται ζωντανά και στο ianos.gr