Ειδικές και γενικές μαθησιακές δυσκολίες: Ποια η διαφορά;

Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολλοί ειδικοί και γονείς στρέφουν το ενδιαφέρον τους προς τις μαθησιακές δυσκολίες. Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες της ακαδημαϊκής επιτυχίας των μαθητών. Πρόκειται για μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών οι οποίες εκδηλώνονται με σημαντικές δυσκολίες στην πρόσκτηση και χρήση ακαδημαϊκών ικανοτήτων, όπως η ανάγνωση, η γραφή, η λογικομαθηματική σκέψη, η μνήμη, η φωνολογική ενημερότητα, η ορθογραφία, η ακουστική και οπτική διάκριση. Είναι αξιοσημείωτο πως το ποσοστό των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες αγγίζει το 10%-15% του μαθητικού πληθυσμού.

Οι μαθησιακές δυσκολίες χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και τις γενικές (ή γενικευμένες) μαθησιακές δυσκολίες.

Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες

Οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζουν ειδικές αναπτυξιακές δυσκολίες της μάθησης και οι δυσκολίες αυτές είναι εγγενείς στο παιδί, δηλαδή δεν μπορούν να προκληθούν από εξωτερικούς παράγοντες. Ωστόσο, οι εξωτερικοί παράγοντες, όπως το οικογενειακό και το σχολικό περιβάλλον, επηρεάζουν σημαντικά την ένταση και τη συχνότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως το νοητικό δυναμικό των παιδιών που εκδηλώνουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι υψηλό (στο μέσο και άνω τουλάχιστον). Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες δεν περιορίζονται στο σχολείο. Έχουν κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις, τόσο για το ίδιο το παιδί όσο και για την οικογένειά του.

Οι κυριότερες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι η ειδική μαθησιακή δυσκολία στην ανάγνωση (δυσλεξία), η ειδική μαθησιακή δυσκολία στη γραπτή έκφραση, η ειδική μαθησιακή δυσκολία στα μαθηματικά και η ειδική μαθησιακή δυσκολία μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (κατά DSM-5, εγχειρίδιο διαγνωστικών κριτηρίων της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας).

Γενικές ή γενικευμένες μαθησιακές δυσκολίες

Σε αυτή την κατηγορία των μαθησιακών δυσκολιών βρίσκονται μαθητές με νοητικές και συναισθηματικές δυσκολίες που παρεμποδίζουν την έκφραση των μαθησιακών ικανοτήτων. Οι μαθησιακές δυσκολίες, δηλαδή, εκδηλώνονται ως δευτερογενές σύμπτωμα.

Και στις δύο κατηγορίες το κλειδί για τη δημιουργία ενός κατάλληλου και αποτελεσματικού προγράμματος παρέμβασης είναι η έγκαιρη και σωστή αξιολόγηση από τους κατάλληλους ειδικούς. Μέσω ενός σωστά δομημένου προγράμματος παρέμβασης τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να βελτιώσουν αισθητά τη σχολική τους εικόνα, να εξελίξουν τις ικανότητες και δεξιότητές τους και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και αυτοεικόνα τους.