Στο έλεος του bullying τα παιδιά με ειδικές ανάγκες
Στο μάτι του κυκλώνα του φαινομένου του bullying βρίσκονται τα παιδιά με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, λόγω της διαφορετικότητας που τα χαρακτηρίζει, όπως προκύπτει από νέα έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού». Τα ευρήματα που παρουσιάζει σε αποκλειστικό της δημοσίευμα η FS επιβεβαιώνουν πως τα παιδιά και οι έφηβοι με αναπηρία, όπως και όσα εκδηλώνουν δυσλεξία, αυτισμό, σύνδρομο Asperger, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα ή κάποια άλλη μαθησιακή ή νοητική δυσκολία, είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού, καθώς αποτελούν τους πιθανότερους στόχους για εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς από τους συνομηλίκους τους.
Όπως εξηγεί η Άρτεμις Τσίτσικα, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής - Εφηβικής Υγείας και επιστημονική υπεύθυνη της ΜΕΥ, τα παιδιά με σωματικές, ψυχικές και μαθησιακές δυσκολίες που ανήκουν στις δύο προαναφερθείσες κατηγορίες αποτελούν την πλέον ευάλωτη ομάδα στον κοινωνικό κύκλο της σχολικής ζωής, με τα περιστατικά εκφοβισμού στην ομάδα αυτή να είναι τουλάχιστον διπλάσια σε αριθμό από τα αντίστοιχα στους τυπικά αναπτυσσόμενους συνομηλίκους τους. Πρόσφατη έρευνα της ΜΕΥ έδειξε πως ένα παιδί με αυτισμό έχει τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού σε σχέση με τους υπόλοιπους συμμαθητές του. Επίσης, ένα παιδί με σύνδρομο Asperger έχει περισσότερες πιθανότητες να θυματοποιηθεί από ένα παιδί με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας. Αυτό συμβαίνει συχνά λόγω του διαφορετικού τρόπου με τον οποίο τα παιδιά με αυτισμό επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν με τους συνομηλίκους τους. Επιπλέον, επειδή τα παιδιά με αυτισμό αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την έκφραση των συναισθημάτων τους, καθώς και την αναγνώριση των συναισθημάτων και τη γλώσσα του σώματος σε άλλα άτομα, συχνά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τις προθέσεις κάποιου άλλου ατόμου, καθώς και το εάν κάποιο άτομο είναι φιλικό ή όχι.
Από το επιστημονικό δυναμικό της ΜΕΥ, η κ. Τσίτσικα και η κ. Δουμανά επισημαίνουν πως όσο πιο εμφανής είναι η αναπηρία ή η ειδική ανάγκη, τόσο υψηλότερος ο κίνδυνος θυματοποίησης του παιδιού. Με δεδομένο το ότι προγενέστερες έρευνες έχουν δείξει πως ένα στα τρία ελληνόπουλα έχει υποστεί bullying έστω και μία φορά στη ζωή του, προκύπτει πως στα παιδιά με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες η πιθανότητα να δεχτούν bullying αγγίζει το 90%. Τα παιδιά με αναπηρία θυματοποιούνται γιατί δεν έχουν την ίδια κινητικότητα με τα άλλα, ενώ οι ανήλικοι με μαθησιακές δυσκολίες θεωρείται ότι έχουν μειωμένη ενσυναίσθηση και συναισθηματική νοημοσύνη και απορρίπτονται από τους συνομηλίκους τους, καθώς απουσιάζει η επικοινωνιακή τους ικανότητα. Επίσης, αντιμετωπίζονται ως λιγότερο συνεργάσιμοι.
Η επίκουρη καθηγήτρια της ΜΕΥ τονίζει πως είναι σημαντικό για τους μαθητές να γνωρίζουν τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, που συντάχθηκε το 1989. Η Ελλάδα μόλις το 2001 ίδρυσε το Εθνικό Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Σε συνέχεια του πλαισίου αυτού, το υπουργείο Παιδείας δημιούργησε τη δομή του Παρατηρητηρίου για την Πρόληψη της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού με υπουργική απόφαση του 2013, όπου υπογραμμίζεται πως η «διαφορετικότητα» δεν πρέπει να αποτελεί στοιχείο «στιγματισμού».
