Όλη η Αθήνα ένας ξενώνας - Free Sunday
Όλη η Αθήνα ένας ξενώνας

Όλη η Αθήνα ένας ξενώνας

Υπάρχουν πράγματα που δεν χωράνε σε μνημόνια, αστερίσκους και πίσω από κλειστές πόρτες στα Eurogroup. Το ελληνικό καλοκαίρι, και οι ηλιόλουστοι προορισμοί της επικράτειας, παραμένουν σταθερά και σθεναρά στις υψηλότερες θέσεις προτίμησης των τουριστών.

Η αειθαλής τάση δημιούργησε ευκαιρίες για άτομα που δεν δραστηριοποιούνται στον τουριστικό κλάδο. Δεν θα τις έλεγες, ακριβώς, επαγγελματικές ευκαιρίες, σίγουρα, όμως, με οικονομικές απολαβές.  Κάποιες φορές ίσες με ένα μηνιαίο μισθό. Ένα καλό μισθό.

Ο «ψαγμένος» τουρισμός και η επιθυμία των αυτοαποκαλούμενων ταξιδιωτών, που παρουσιάζουν αλλεργία στην έννοια τουρίστας, γέννησε την τάση «ζήσε όπως οι ντόπιοι».  Πως; Αρχικά ζώντας στα σπίτια π.χ των Λονδρέζων. Έτσι δημιουργήθηκαν δεκάδες σάιτ όπου ο ιδιοκτήτης ενός χώρου συμπληρώνει ένα προφίλ, βάζει φωτογραφίες του σπιτιού που θέλει να ενοικιάσει, σημειώνει τις extra υπηρεσίες που μπορεί προσφέρει (από wi-fi, μέχρι ανεμιστήρες) και περιγράφει την περιοχή στην οποία βρίσκεται το σπίτι. Ο επισκέπτης πληρώνει με πιστωτική κάρτα ή ΡayΡal. Το δημοφιλέστερο από αυτά τα σάιτ είναι το Airbnb, το εξτραδάκι κάθε υποψιασμένου, συνήθως εργένη αθηναίου, που μπορεί για τρεις μήνες το χρόνο να υπενοικιάσει το σπίτι ή μέρος του σπιτιού του.

Το 2015, πάνω από 40 εκατομμύρια άνθρωποι ταξίδεψαν και έμειναν σε σπίτια της Airbnb σε 190 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ανάμεσα τους και η Ελλάδα και κυρίως η Αθήνα.  Στις 16 δημοφιλέστερες συνοικίες της χρονιάς, παγκοσμίως, στην πέμπτη θέση βρισκόταν το Κουκάκι, το οποίο, όπως σημειώνεται, εμφάνισε αύξηση 801% κατά το 2015.

Και αν η εκκεντρικότητα κάποιων τους οδηγεί στη διαστροφή «να ζήσουν σαν Αθηναίοι», 68% των κανονικών Αθηναίων, σύμφωνα με μελέτη της airbnb, από τον Οκτώβριο του 2013 έως τον Σεπτέμβριο του 2014, απάντησαν ότι το εισόδημα που προέκυπτε (κατά μέσο όρο 68 διανυκτερεύσεις ετησίως) τους βοήθησε να παραμείνουν στο σπίτι τους, καθώς το 30% αυτών που παραχώρησαν τα σπίτια τους στην υπηρεσία δήλωνε ότι το μηνιαίο εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα 749 ευρώ. Στην ίδια έρευνα το 73% των οικοδεσποτών δεν απασχολείται σε τυπική θέση εργασίας, το 28% υποστηρίζει ότι το εν λόγω εισόδημα αποτελεί ένα σημαντικό οικονομικό βοήθημα για να συνεχίσει να εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας. Με τα χρήματα που εισπράττουν «τσοντάρουν» για το ενοίκιο ή το δάνειο (35%), καλύπτουν πάγιες δαπάνες του νοικοκυριού (24%) αλλά και προσωπικά καθημερινά έξοδα (14%), τα αποταμιεύουν (8%) ή τα κρατούν για διακοπές (11%) κ.ά.

Συνολικά, ο άμεσος και έμμεσος «τζίρος» που πραγματοποιείται από τη διαμονή στα διαμερίσματα ανήλθε το εν λόγω χρονικό διάστημα στα 69 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας 1.060 υποστηριζόμενες θέσεις εργασίας.

H AirBnb αποτελεί το πιο γνωστό παράδειγμα αυτού που έχει ονομαστεί η «οικονομία του μοιράσματος» (sharing economy) ή αλλιώς η οικονομία της «συνεργατικής κατανάλωσης» (collaborative consumption). Δεν είναι το μόνο όμως. Στην BlablaCar βρίσκεις συνεπιβάτες για το ταξίδι σου π.χ στη Θεσσαλονίκη. Οι οδηγοί στη Lyft και την Uber προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για μικρές διαδρομές μέσα στην πόλη.

Το μότο της νέας αυτής οικονομίας,  λέει η γκουρού της sharing economy Rachel Botsman, είναι «ό,τι είναι δικό μου, είναι και δικό σου». Στο μέλλον λέει η Botsman δεν θα αγοράζουμε πια νέα αγαθά, αλλά θα μοιραζόμαστε.

Από την άλλη, το ελληνικής έμπνευσης Cookisto, όπου μπορούσες να  παραγγέλνεις σπιτικό φαγητό από ερασιτέχνες μάγειρες ή αντίστροφα μπορούσες  εσύ να μαγειρέψεις για άλλους μετά από μια δυναμική αρχή ασθένησε. Ενώ οι Τράπεζες Χρόνου, ιδέα βασισμένη στην ανταλλακτική οικονομία, όπου  πιστώνεσαι με ώρες εθελοντικής εργασίας και με τις μονάδες σου, μπορείς να "αγοράσεις" εθελοντική εργασία από άλλους, που ξεπήδησε με  κινηματική μορφή μέσα από τις συγκεντρώσεις των Αγανακτισμένων βλέπουν το χρόνο τους να τελειώνει.

Ο δανεισμός και η ανταλλαγή είναι αρχέγονα φαινόμενα.  Με το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα  έγιναν και λύσεις. Σε έναν καπιταλιστικό, όμως,  κόσμο ότι φαίνεται να διαταράσσει υφιστάμενες οικονομίες καταστρέφεται ή… νομιμοποιείται.  Εναλλακτικά γίνεται μέρος ενός νέου συστήματος. Οι δίκαιες στις περισσότερες περιπτώσεις διαμαρτυρίες ξενοδόχων και οδηγών ταξί (οι πρώτοι ισχυρίζονται πως οι χρήστες της Airbnb δεν πληρώνουν δημοτικό φόρο ούτε υπόκεινται στους χωρικούς περιορισμούς ή στις υποχρεώσεις ασφάλειας που διέπουν τα ξενοδοχεία και οι δεύτεροι πως οι περισσότεροι οδηγοί Uber είναι πρώην οδηγοί ταξί που εκμεταλλεύονται το νομικό κενό και οδηγούν ανασφάλιστοι και χωρίς τις τυπικές προϋποθέσεις που απαιτούνται από ένα κανονικό ταξί), δεν φαίνεται να εισακούγονται ούτε από την Κομισιόν, που πρόσφατα αποφάνθηκε πως κάθε περιορισμός από κράτη-μέλη της ΕΕ αυτών των νέων διαδικτυακών υπηρεσιών θα πρέπει να είναι δικαιολογημένη και να αποβαίνει προς όφελος του δημοσίου στον συγκεκριμένο τομέα.

Οι ξενοδοχειακές μονάδες και οι υπηρεσίες ιδιωτικής μετακίνησης μπορούν να αντιδράσουν μόνο με αναβάθμιση των προϊόντων τους. Όπως συνέβη με τις δισκογραφικές και κινηματογραφικές εταιρείες  όταν το προϊόν τους άρχισε να μοιράζεται δωρεάν.