Δύο δυναμικές κυρίες στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο Μακρόν προώθησε τις προτάσεις του σε βάρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Αλλαγή πολιτικού και οικονομικού κεφαλαίου στην Ε.Ε. με εντυπωσιακό τρόπο. Με βάση τη συμφωνία Μακρόν-Μέρκελ που προσυπέγραψαν οι ηγέτες των 27 –ο κ. Τσίπρας μέσω του Ισπανού πρωθυπουργού κ. Σάντσεθ, γιατί προτίμησε να πάει σε προεκλογική εκδήλωση στο Ηράκλειο–, η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προωθείται στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κριστίν Λαγκάρντ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Οι κυρίες που θα αντικαταστήσουν τον κ. Γιούνκερ και τον κ. Ντράγκι είναι εξαιρετικά ικανές και με κεντροδεξιό πολιτικό προφίλ.

Η Φον ντερ Λάιεν, μητέρα 7 παιδιών και με εντυπωσιακές σπουδές, μεταξύ άλλων και στην Ιατρική, υπήρξε μέλος όλων των Υπουργικών Συμβουλίων κατά την περίοδο Μέρκελ τα τελευταία 14 χρόνια. Στέλεχος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και κόρη χριστιανοδημοκράτη πρωθυπουργού της Κάτω Σαξονίας, διετέλεσε υπουργός Οικογενειακών Θεμάτων, υπουργός Εργασίας και από το 2013 υπουργός Άμυνας.

Από την πλευρά της, η Λαγκάρντ διετέλεσε υπουργός Οικονομικών επί προεδρίας Σαρκοζί, προτού προωθηθεί στην κορυφή του ΔΝΤ. Η Λαγκάρντ είναι προσωπική επιλογή του προέδρου Μακρόν, ο οποίος «λεηλατεί» τη γαλλική κεντροδεξιά από βασικά στελέχη της όπως και από τους ψηφοφόρους της.

Ανορθόδοξη διαδικασία

Φτάσαμε στο ηγετικό δίδυμο Φον ντερ Λάιεν-Λαγκάρντ μέσα από μία ανορθόδοξη διαδικασία, η οποία υπονόμευσε το κύρος των ευρωεκλογών και την αξιοπιστία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Θεωρητικά, ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ήταν ο επικεφαλής υποψήφιος του πολιτικού σχηματισμού που θα έπαιρνε τις περισσότερες ψήφους στις ευρωεκλογές. Αυτό συνέβη για πρώτη φορά το 2014 με τον Γιούνκερ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) και επρόκειτο να επαναληφθεί μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 με τον Βέμπερ, εφόσον το ΕΛΚ ήρθε ξανά πρώτο στις ευρωεκλογές.

Τρία ήταν τα βασικά εμπόδια στην προώθηση Βέμπερ στη θέση του Γιούνκερ.

Πρώτον και κυριότερο, η απόρριψη του συστήματος των επικεφαλής υποψηφίων από τον πρόεδρο της Γαλλίας κ. Μακρόν.

Δεύτερον, η μεγάλη υποχώρηση του ποσοστού του ΕΛΚ αλλά και των Σοσιαλιστών, που μεγάλωσε την εξάρτησή τους από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Λόγω της υποχώρησης των ποσοστών των δύο μεγαλύτερων πολιτικών ομάδων, έχασαν την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και, για να περάσουν τις μεγάλης σημασίας αποφάσεις, χρειάζονται τη συνεργασία των Φιλελευθέρων, στους οποίους πλέον πρωταγωνιστεί το κόμμα Μακρόν. Επομένως, είναι πρακτικά αδύνατο να ξεφύγουν από τις αντιρρήσεις του Μακρόν.

Τρίτον, ο Μακρόν έχει πάρει την πρωτοβουλία δημιουργίας κοινού μετώπου Φιλελευθέρων-Σοσιαλιστών κατά του ΕΛΚ. Η συμμαχία αυτή απαίτησε να αποκλειστεί ο Βέμπερ από την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε όφελος του επικεφαλής υποψήφιου των Σοσιαλιστών Τίμερμανς. Με αυτή την κίνηση αποδυναμώθηκε κι άλλο ο θεσμός του επικεφαλής υποψήφιου του πρώτου κόμματος, εφόσον προωθήθηκε ο επικεφαλής υποψήφιος του δεύτερου κόμματος –τωνΣοσιαλιστών– με την υποστήριξη του τρίτου κόμματος, των Φιλελευθέρων.

Πλεονέκτημα Μακρόν

Με την εγκατάλειψη της υποψηφιότητας Βέμπερ μπήκε στο ψυγείο ο θεσμός του επικεφαλής υποψήφιου και άνοιξε ο δρόμος για απευθείας συνεννόηση Μακρόν-Μέρκελ, με την υποστήριξη ή την ανοχή των άλλων ηγετών της Ε.Ε.

Ο Μακρόν επέβαλε, σε γενικές γραμμές, τους όρους του έχοντας την υποστήριξη των Σοσιαλιστών και των Φιλελεύθερων πρωθυπουργών των κρατών-μελών. Οι κεντροδεξιοί πρωθυπουργοί του ΕΛΚ, μόλις 7 στο σύνολό τους, υποχρεώθηκαν σε μία αμυντική τακτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι η καγκελάριος Μέρκελ έκανε αποχή στην κρίσιμη ψηφοφορία γιατί δεν είχε την έγκριση του κυβερνητικού εταίρου, για να προωθήσει την υποψηφιότητα της Φον ντερ Λάιεν για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο Μακρόν προώθησε τη Λαγκάρντ στην προεδρία της ΕΚΤ. Η θητεία της ξεκινάει τον Νοέμβριο, έχει οκταετή διάρκεια και τεράστια σημασία για τις οικονομικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη.

Στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τοποθετείται, στη θέση του κεντροδεξιού Τουσκ, ο Φιλελεύθερος πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ.

Στη θέση του υπεύθυνου για τις εξωτερικές σχέσεις της Ε.Ε. τοποθετείται ο Σοσιαλιστής υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γιόζεπ Μπορέλ.

Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα επόμενα δυόμισι χρόνια εκλέχτηκε ο Νταβίντ-Μαρία Σασόλι, του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος της Ιταλίας.

Αυτό που πήρε η καγκελάριος Μέρκελ στη διαπραγμάτευση που είχε με τον Μακρόν ήταν η διατήρηση στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πολιτικού στελέχους που προέρχεται από το ΕΛΚ. Δεν θα είναι ο Βέμπερ αλλά η Φον ντερ Λάιεν, αρκεί βέβαια να εξασφαλίσει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των ευρωβουλευτών.

Η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας επισκέφθηκε το Στρασβούργο και άρχισε να απευθύνεται στις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε αναζήτηση της αναγκαίας πλειοψηφίας. Θα την υποστηρίξουν οι ευρωβουλευτές του ΕΛΚ, οι μισοί ευρωβουλευτές των Σοσιαλιστών, γύρω στα δύο τρίτα των ευρωβουλευτών των Φιλελευθέρων και οι περισσότεροι από τους ευρωβουλευτές των Συντηρητικών. Το πιθανότερο είναι ότι θα εκλεγεί σε δύο εβδομάδες στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο ύστερα από μια περιπετειώδη διαδικασία.

Στο «πακέτο» Μακρόν-Μέρκελ που ενέκριναν οι ηγέτες της Ε.Ε. περιλαμβάνεται και η προώθηση του Βέμπερ στη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το δεύτερο μισό της πενταετίας. Όμως ο πολιτικός χρόνος είναι πολύς για να θεωρείται ισχυρή αυτή η πολιτική συμφωνία.

Η Μέρκελ άφησε την πρωτοβουλία κινήσεων στον Μακρόν, αλλά είναι σε γενικές γραμμές ικανοποιημένη με το αποτέλεσμα γιατί, μεταξύ άλλων, εκτιμά τη Λαγκάρντ και τον πρωθυπουργό του Βελγίου Σαρλ Μισέλ.

Θετική προοπτική

Παρά τον ανορθόδοξο τρόπο με τον οποίο επετεύχθη η γαλλογερμανική συνεννόηση, μπορούμε να πούμε ότι η σύνθεση των κορυφαίων των ευρωπαϊκών θεσμών είναι εξαιρετικά ικανοποιητική.

Η Φον ντερ Λάιεν έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητα και την αντοχή της και έχει το τέλειο ευρωπαϊκό προφίλ. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Βρυξέλλες, είναι δυναμικά υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και μιλά άψογα γαλλικά εκτός από αγγλικά και φυσικά γερμανικά.

Η Λαγκάρντ συνδυάζει την οικονομική εμπειρία μέσω του ΔΝΤ με προτάσεις υπέρ του κράτους-πρόνοιας και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Οι δύο κυρίες θα κυριαρχήσουν στις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην Ε.Ε. και με τη συνεργασία τους θα στείλουν το μήνυμα της ισότητας των φύλων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Το μεγάλα θύματα της συνεννόησης Μακρόν-Μέρκελ είναι ο θεσμός του επικεφαλής υποψήφιου, που δοκιμάστηκε με επιτυχία το 2014 αλλά τώρα εγκαταλείπεται, το κύρος των ευρωεκλογών, εφόσον πραγματοποιήθηκαν στη βάση του θεσμού του επικεφαλής υποψήφιου και επετεύχθη μεγάλη αύξηση του ποσοστού συμμετοχής, και η αξιοπιστία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εμφανίζεται να προσυπογράφει αποφάσεις των κορυφαίων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Χτυπήματα:

• Η Φον ντερ Λάιεν ξεχωρίζει για τις ικανότητες, την παιδεία και την πολιτική αντοχή της
• Οι αγορές υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό την προοπτική συνέχισης της πολιτικής Ντράγκι μέσω Λαγκάρντ