Στη σκιά της Κίνας - Free Sunday
Στη σκιά της Κίνας
Η νέα υπερδύναμη φεύγει μπροστά σε πολλούς τομείς.

Στη σκιά της Κίνας

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στη Σανγκάη είναι γεμάτη συμβολισμούς.

Συμβολίζει την πολυδιάστατη οικονομική διπλωματία κορυφής που εφαρμόζει ο πρωθυπουργός βοηθούμενος από τους συνεργάτες του. Έχει ως βασικό στόχο την ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και τη βελτίωση του επενδυτικού, επιχειρηματικού κλίματος, ώστε να υπάρξουν οι αναγκαίες ξένες επενδύσεις που θα φέρουν τη δυναμική οικονομική ανάπτυξη.

Η μέθοδος Μητσοτάκη εφαρμόστηκε ήδη στις ΗΠΑ και στην Ε.Ε. και μπορώ να βεβαιώσω ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και επιχειρηματικοί παράγοντες αναφέρονται με τα καλύτερα λόγια στον πρωθυπουργό και στην πολιτική της κυβέρνησής του.

Συμβολίζει επίσης τη σταδιακή βελτίωση των σχέσεων Ε.Ε.-Κίνας, εφόσον στη Διεθνή Έκθεση της Σανγκάης ήταν και ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Μακρόν, ηγέτης μιας άλλης ευρωπαϊκής χώρας που τιμήθηκε, όπως η Ελλάδα, στη Διεθνή Κινεζική Έκθεση Εισαγωγών (China International Import Expo –CIIE– 2019).

Ο τρίτος συμβολισμός έχει να κάνει με την εντυπωσιακή άνοδο της Κίνας στο διεθνές σύστημα.

Κερδίζει συνεχώς έδαφος σε μια περίοδο κατά την οποία οι ΗΠΑ περνάνε κρίση εσωστρέφειας λόγω Τραμπ αλλά και γενικότερων οικονομικών τάσεων, ενώ η Ε.Ε. δεν φαίνεται σε θέση να απαντήσει –χωρίς τις ΗΠΑ– στην κινεζική οικονομική πρόκληση.

Εξαγωγικός γίγαντας

Η Διεθνής Έκθεση της Σανγκάης, την οποία επισκέφθηκε ο κ. Μητσοτάκης, είναι έκθεση «εισαγωγών», δηλαδή θέλει να στείλει το μήνυμα ότι η Κίνα είναι πρόθυμη να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισμό, για να προκύψει μια νέα ισορροπία.

Το τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας λειτουργεί ανασταλτικά στην ανάπτυξη της διεθνούς οικονομικής συνεργασίας και προκαλεί, σε περιπτώσεις, βίαιες πολιτικές αντιδράσεις. Χαρακτηριστική η περίπτωση του Προέδρου Τραμπ, ο οποίος έχει κηρύξει ένα είδος εμπορικού πολέμου στην Κίνα από σημείο μεγάλης οικονομικής αδυναμίας.

Το 2017 οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν εξαγωγές προϊόντων και αγαθών στην Κίνα ύψους 130 δισ. δολαρίων. Οι εισαγωγές τους όμως από την Κίνα ήταν περίπου τετραπλάσιες και έφτασαν τα 505 δισ. δολάρια, δημιουργώντας ένα εμπορικό έλλειμμα 375 δισ. δολαρίων, το οποίο δεν είναι διαχειρίσιμο από οικονομική και πολιτική άποψη. Στον οικονομικό τομέα αναδεικνύεται η υστέρηση των ΗΠΑ στη διεθνή ανταγωνιστικότητα, ενώ στον πολιτικό τομέα ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση είναι υπόλογοι για τις εισαγωγές-ρεκόρ, που οδηγούν βέβαια και σε εξαγωγές θέσεων εργασίας. Μπορεί η ανεργία στις ΗΠΑ να είναι της τάξης του 3%, στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας πεντηκονταετίας, η κοινή γνώμη όμως είναι πάντα ευαίσθητη σε ζητήματα κινεζικής εμπορικής ηγεμονίας.

Το έλλειμμα-ρεκόρ του 2017 στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές ΗΠΑ-Κίνας διαδέχτηκε νέο ρεκόρ εμπορικού ελλείμματος το 2018. Οι εξαγωγές των ΗΠΑ στην Κίνα υποχώρησαν στα 120 δισ. δολάρια, οι εισαγωγές από την Κίνα αυξήθηκαν στα 540 δισ. δολάρια και το εμπορικό έλλειμμα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ σκαρφάλωσε στα 420 δισ. δολάρια.

Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, που ο Πρόεδρος Τραμπ αντιδρά, αξιοπερίεργος είναι ο τρόπος που αντιδρά. Επιβάλλει δασμούς σε κινεζικά προϊόντα αξίας 300 δισ. δολαρίων και απειλεί με παραπέρα αύξηση των δασμών αυτών σε περίπτωση που δεν γίνουν δεκτά ορισμένα από τα αιτήματα της αμερικανικής πλευράς.

Η κρίση στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας φαίνεται να εκτονώνεται, καθώς ο Τραμπ μπαίνει σε προεκλογικό δωδεκάμηνο και θέλει ήρεμα νερά στην αμερικανική οικονομία, η πορεία της οποίας ευνοεί, σε γενικές γραμμές, την επανεκλογή του.

Από την πλευρά τους, οι Κινέζοι, έμπειροι και σκληροί διαπραγματευτές, αντιλαμβάνονται ότι κάτι πρέπει να δώσουν για να συντηρήσουν το εντυπωσιακό εμπορικό πλεονέκτημά τους.

Το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ στις συναλλαγές με την Κίνα είναι μέρος της γενικότερης διάβρωσης της διεθνούς οικονομικής θέσης των ΗΠΑ. Το συνολικό εμπορικό έλλειμμα της μέχρι πριν από μερικά χρόνια ασυναγώνιστης υπερδύναμης αυξήθηκε κατά 10,4%, σε 891,3 δισ. δολάρια, το 2018.

Το πλεόνασμα στις υπηρεσίες που καταγράφουν οι ΗΠΑ περιορίζει το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για το 2018 στα 621 δισ. δολάρια, το οποίο είναι κι αυτό αυξημένο κατά 12,5% σε σχέση με το 2017.

Με βάση τα στοιχεία του 2017, οι ΗΠΑ είχαν εμπορικό έλλειμμα 70 δισ. δολαρίων στις συναλλαγές με το Μεξικό, 68 δισ. δολαρίων στις συναλλαγές με την Ιαπωνία, 63 δισ. δολαρίων στις συναλλαγές με τη Γερμανία, ενώ το συνολικό εμπορικό τους έλλειμμα στις συναλλαγές με την Ε.Ε. των «28» έφτασε τα 151 δισ. δολάρια, περίπου το 1/3 από αυτό που καταγράφεται στις συναλλαγές με την Κίνα, αλλά ενοχλητικό από οικονομική και πολιτική άποψη για την Ουάσινγκτον.

Ένα άλλο οικονομικό στοιχείο που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον είναι η κατοχή από Κινέζους επενδυτές χρέους του αμερικανικού Δημοσίου που ανέρχεται σε 1,1 τρισ. δολάρια, το 27% του αμερικανικού χρέους –ύψους 4,1 τρισ. δολαρίων– που βρίσκεται στα χέρια ξένων χωρών και ξένων επενδυτών. Από την άποψη αυτή, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής των ΗΠΑ.

Μεγάλη ανισορροπία

Η Ε.Ε. λειτουργεί κι αυτή στην εμπορική σκιά της Κίνας.

Με βάση τα στοιχεία του 2018, η Κίνα ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Ε.Ε. Απορροφά το 11% των συνολικών εξαγωγών της Ε.Ε. Η μεγαλύτερη αγορά για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές είναι οι ΗΠΑ, που απορροφούν το 21% των εξαγωγών της Ε.Ε. Άλλες χώρες με μεγάλο εξαγωγικό ενδιαφέρον για την Ε.Ε. είναι η Ελβετία (8% του συνόλου), η Ρωσία (4%) και η Τουρκία (4%).

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές της τελευταίας. Η Ε.Ε. των «28» πραγματοποιεί από την Κίνα το 20% των εισαγωγών προϊόντων και αγαθών. Στη δεύτερη θέση είναι οι ΗΠΑ (13%), ακολουθούμενες από τη Ρωσία (8%), την Ελβετία (6%) και τη Νορβηγία (4%).

Μπορούμε να πούμε ότι το εμπορικό έλλειμμα της Ε.Ε. με την Κίνα είναι σταθεροποιημένο σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, εφόσον το 2008 ήταν 171 δισ. ευρώ και το 2018 έφτασε τα 185 δισ. ευρώ.

Οι εξαγωγές της Ε.Ε. στην Κίνα έφτασαν στο ανώτατο επίπεδο το 2018 με 210 δισ. ευρώ και στο κατώτατο σημείο αυτής της περιόδου το 2008 με 78 δισ. ευρώ.

Οι εισαγωγές της Ε.Ε. από την Κίνα έφτασαν σε επίπεδα-ρεκόρ το 2018 με 395 δισ. ευρώ και σημείωσαν τη χειρότερη επίδοση το 2009 με 215 δισ. ευρώ.

Με βάση τα στοιχεία του 2018, το ρεκόρ στις εισαγωγές από την Κίνα έχει η Ολλανδία με 85,2 δισ. ευρώ, ακολουθούμενη από τη Γερμανία με 75,4 δισ. ευρώ και το Ηνωμένο Βασίλειο με 53,3 δισ. ευρώ.

Η Ελλάδα πραγματοποίησε το 2018 εισαγωγές 3,6 δισ. ευρώ, το 13,4% των εμπορικών συναλλαγών της εκτός Ε.Ε.

Οι ελληνικές εξαγωγές προς την Κίνα ήταν το 2018 901 εκατ. ευρώ, δηλαδή οι εξαγωγές μας είναι μόλις το 1/4 των εισαγωγών μας από την Κίνα. Η εικόνα βελτιώνεται σε ό,τι αφορά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών λόγω της ναυτιλίας και του τουρισμού. Έχουμε όμως τεράστια απόσταση να καλύψουμε για να φτάσουμε σε μια ισορροπημένη οικονομική σχέση, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο εάν δούμε τι συμβαίνει με τις ΗΠΑ και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. –που με το Brexit θα γίνουν 27– μόνο τρία εμφανίζουν πλεόνασμα στις εμπορικές συναλλαγές με την Κίνα. Η Γερμανία εμφανίζει πλεόνασμα 18,2 δισ. ευρώ, η Φινλανδία 1,4 δισ. και η Ιρλανδία 1 δισ.

Το πλεόνασμα της Γερμανίας μοιάζει στατιστικό, εφόσον πρέπει να καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών της με κινεζικά προϊόντα που φτάνουν σε αυτήν μέσω Ολλανδίας. Δεν εξηγείται διαφορετικά το εμπορικό έλλειμμα της Ολλανδίας στις συναλλαγές με την Κίνα, το οποίο έφτασε το 2018 στα 74 δισ. ευρώ.

Η Κίνα διαπραγματεύεται με την Ε.Ε. από θέση εμπορικής ισχύος και φροντίζει να στέλνει ορισμένα θετικά μηνύματα, που δεν θέτουν σε αμφισβήτηση το συγκριτικό της πλεονέκτημα.

Την Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2019 οριστικοποιήθηκε η εμπορική συμφωνία Ε.Ε.-Κίνας με την οποία η κάθε πλευρά αναγνωρίζει 100 αγροτικά προϊόντα της άλλης με γεωγραφική ένδειξη και τα προστατεύει έναντι των απομιμήσεων και των εμπορικών καταχρήσεων.

Η συμφωνία αυτή καλύπτει σε ό,τι αφορά τα ελληνικά προϊόντα τη φέτα, το ούζο, τις ελιές από την Καλαμάτα, τα κρασιά της Σάμου, τη μαστίχα Χίου και το ελαιόλαδο και το βούτυρο από τη Σητεία.

Η διαδικασία έγκρισης της συμφωνίας θα κρατήσει στην Ε.Ε. μέχρι τα τέλη του 2020, οπότε, αν όλα πάνε καλά, θα τεθεί σε ισχύ.

Ύστερα από μία τετραετία εφαρμογής της συμφωνίας θα προστεθούν στη λίστα άλλα 175 προϊόντα της κάθε πλευράς που θα έχουν γεωγραφική ένδειξη και θα προστατεύονται.

Πρόκειται για βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, τα οποία όμως δεν αλλάζουν τη γενική εικόνα, αν σκεφτούμε ότι στην Ε.Ε. τα προϊόντα με γεωγραφική ένδειξη ή ονομασία προέλευσης που προστατεύονται ανέρχονται σε 4.550, με τα 3.300 να αφορούν προϊόντα κρατών-μελών και τα 1.250 προϊόντα κρατών εκτός Ε.Ε.

Η μεγάλη πρόκληση

Μια άλλη μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. από την Κίνα είναι η πρωτοβουλία της κινεζικής ηγεσίας για τον Νέο Δρόμο του Μεταξιού, η οποία αναπτύχθηκε στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας.

Τον Μάιο του 2017 πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο η πρώτη σύνοδος κορυφής της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» (One Belt, One Road – OBOR).

Σε αυτήν πήραν μέρος 68 χώρες και υπογράφηκαν 270 συμφωνίες συνεργασίας.

Με τη στρατηγική που εφαρμόζει, η Κίνα φιλοδοξεί να συνδέσει καλύτερα την Ασία με την Ευρώπη και να οργανώσει τους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους που συνδέουν την Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη.

Πρόκειται για μία πρωτοβουλία η οποία, τουλάχιστον θεωρητικά, αναπτύσσεται κατά μήκος 13.000 χιλιομέτρων και αφορά με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού.

Η Ε.Ε. κρατάει αποστάσεις ασφαλείας από την κινεζική πρωτοβουλία, χωρίς όμως να την αγνοεί, γιατί, παρά το γεγονός ότι εξελίσσεται στη βάση των στρατηγικών συμφερόντων της Κίνας, έχει τεράστιο ενδιαφέρον για την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της.

Η Ε.Ε. έχει δείξει το ενδιαφέρον της για την ανάπτυξη της στρατηγικής σημασίας σχέσης με την Κίνα από το 2016 με βάση το ανακοινωθέν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Ε.Ε.-Κίνα: Πλησιέστεροι εταίροι, μεγαλύτερες ευθύνες».

Από τον Μάιο του 2015 επιχειρούνται, στη βάση των αποφάσεων της 17ης Διμερούς Συνόδου Κορυφής Ε.Ε.-Κίνας, συνέργειες μεταξύ του επενδυτικού σχεδίου Γιούνκερ και της πρωτοβουλίας για τον Νέο Δρόμο του Μεταξιού.

Πιο κοντά έφερε τα δύο μέρη η δημιουργία το 2015, με πρωτοβουλία της Κίνας, της Ασιατικής Επενδυτικής Τράπεζας Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank) στην οποία συμμετέχουν ήδη 14 κράτη-μέλη της Ε.Ε. παρά τις αντιρρήσεις που εξέφρασαν οι ΗΠΑ.

Από το 2012 υπάρχει η συνεργασία «16+1» μέσω της οποίας η Κίνα αναπτύσσει προνομιακές σχέσεις με 16 κράτη της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Σε αυτή τη συνεργασία παίρνει τώρα μέρος και η Ελλάδα, μετατρέποντάς την σε «17+1».

Η συνεννόηση Ε.Ε.-Κίνας σε ζητήματα επενδυτικής πολιτικής είναι πιο δύσκολη απ’ ό,τι στα εμπορικά θέματα. Η Κίνα ακολουθεί μια επεκτατική επενδυτική στρατηγική, η οποία όμως συναντά δυσκολίες και μοιάζει ασταθής.

Το 2016 οι κινεζικές επενδύσεις στην Ε.Ε. έσπασαν ρεκόρ με 85 δισ. δολάρια και στη συνέχεια κατέρρευσαν, εφόσον το πρώτο εξάμηνο του 2019 ήταν μόλις 2,4 δισ. δολάρια.

Αυτές οι αυξομειώσεις έχουν σχέση με την αντίδραση πολλών Ευρωπαίων στον έλεγχο μέρους της βασικής υποδομής ή επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας από κινεζικά συμφέροντα. Το ύψος των επενδύσεων επηρεάζεται επίσης από την αστάθεια που δημιουργεί ο εμπορικός «πόλεμος», τις πολιτικές διαφορές που έχουν να κάνουν με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, τα αντιδημοκρατικά χαρακτηριστικά του καθεστώτος, το ευρωπαϊκό εμπάργκο στην πώληση οπλικών συστημάτων που διατηρείται εδώ και τριάντα χρόνια υπό την πίεση των ΗΠΑ και την προσπάθεια των κινεζικών αρχών να διατηρήσουν τον έλεγχο στις εκροές κεφαλαίων.

Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η Κίνα δεν αναλαμβάνει όλες τις εμπορικές της υποχρεώσεις, καλυπτόμενη πίσω από τις ευκολίες του καθεστώτος αναδυόμενης οικονομίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Θεωρούν επίσης ότι και στα ζητήματα επενδύσεων δεν εξασφαλίζεται η αμοιβαιότητα, εφόσον διατηρούνται οι διακρίσεις σε βάρος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην Κίνα, δεν έχουν ίσες ευκαιρίες στη διεκδίκηση προμηθειών και πολλές κινεζικές επιχειρήσεις είναι βαριά επιδοτούμενες από το κράτος, σε αντίθεση με όσα συμβαίνουν στην Ε.Ε.

Μεγάλης σημασίας είναι η διαπραγμάτευση που γίνεται τα τελευταία χρόνια μεταξύ Ε.Ε. και Κίνας για τη σύναψη επενδυτικής συμφωνίας που θα προσδιορίζει ένα αμοιβαία αποδεκτό πλαίσιο για τις επενδύσεις. Στις Βρυξέλλες εκφράζεται η άποψη ότι μπορεί να υπογραφεί η συμφωνία το 2020, έχει σημασία όμως εάν το περιεχόμενο θα είναι στο ύψος των ευρωπαϊκών προσδοκιών.

Είναι ήδη στο μέλλον

Το εντυπωσιακό με την Κίνα είναι ότι σε πολλούς τομείς αιχμής, από την καθημερινότητα του πολίτη μέχρι την ψηφιακή οικονομία, λειτουργεί ήδη με όρους μέλλοντος.

Στην Κίνα υπάρχουν ήδη 400.000 ηλεκτρικά λεωφορεία, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός είναι 2.400 στην Ευρώπη, μόλις 700 στις ΗΠΑ, 400 στην Ινδία και 800 στον υπόλοιπο πλανήτη.

Σε μια περίοδο κατά την οποία όλοι μιλάνε για πράσινη ανάπτυξη και περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα αστικά κέντρα, στην Κίνα πέρασαν από τη θεωρία στην πράξη, αφήνοντας όλους τους άλλους πολύ πίσω.

Για να γίνει αυτό χρειάστηκε μία δεκαετία τεράστιων επενδύσεων, μεγάλων κρατικών επιδοτήσεων και συγκλονιστικής τεχνολογικής προόδου, ιδιαίτερα στην παραγωγή και στις προδιαγραφές των μπαταριών. Αναπτύσσεται ένας κλάδος στρατηγικής σημασίας, με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ απλούς παρατηρητές της κινεζικής προόδου.

Οι Κινέζοι είναι πρωτοπόροι στις συναλλαγές μέσω κινητού τηλεφώνου, με τις δύο βασικές εταιρείες του κλάδου να έχουν μετατραπεί σε καταλύτες της κατανάλωσης και της οικονομικής ανάπτυξης. Η μία από αυτές τις εταιρείες –η Alipay– έχει φτάσει στο σημείο να διεκπεραιώνει 256.000 πληρωμές το δευτερόλεπτο, αριθμός αδιανόητος για οποιονδήποτε Δυτικό ανταγωνιστή της.

Οι Κινέζοι μπαίνουν τώρα δυναμικά και στον χώρο των κρυπτονομισμάτων. Θεώρησαν ότι η ανακοίνωση του Facebook ότι θα προχωρήσει στη δημιουργία του κρυπτονομίσματος Libra δεν αφήνει περιθώρια για καθυστερήσεις και αναστολές.

Οι Κινέζοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι αν αναπτυχθεί το Libra, για το οποίο εκφράζουν επιφυλάξεις και αντιρρήσεις οι αρμόδιες αρχές στις ΗΠΑ και στην Ε.Ε., θα μετατραπεί σε ένα είδος παγκόσμιου νομίσματος σε βάρος της εθνικής κυριαρχίας και του δικού τους εθνικού νομίσματος.

Θα προχωρήσουν, λοιπόν, στη δημιουργία του δικού τους, κρατικά ελεγχόμενου, ψηφιακού νομίσματος. Αυτό θα απλοποιήσει την καθημερινότητα των Κινέζων και όσων το χρησιμοποιούν, ταυτόχρονα όμως θα δώσει νέες δυνατότητες ελέγχου της κατανάλωσης και γενικότερα της οικονομικής συμπεριφοράς όσων θα το χρησιμοποιούν από την κεντρική εξουσία. Κινέζος αξιωματούχος χαρακτήρισε το υπό διαμόρφωση σύστημα («New York Times» 19-20/10) «ελεγχόμενη ανωνυμία». Θα γίνονται σεβαστές οι επιλογές και η ανωνυμία σου, αρκεί να κρίνουν οι ελεγκτές του συστήματος ότι κινείσαι στα πλαίσια της νομιμότητας.

Οι ειδικοί διακρίνουν πίσω από τον «εμπορικό πόλεμο» ΗΠΑ-Κίνας μια προσπάθεια των Αμερικανών να καθυστερήσουν την τεχνολογική, οικονομική απογείωση της Κίνας μέσω της τεχνολογίας κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς (5G).

Οι τρεις μεγαλύτερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών της Κίνας έθεσαν ήδη σε λειτουργία εκτεταμένο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας 5G. Οι αμερικανικές εταιρείες έχουν εγκαταστήσει δίκτυο 5ης γενιάς σε περιοχές ορισμένων πόλεων, ενώ το δικό της δίκτυο αναπτύσσει η Νότια Κορέα.

Η τεχνολογία 5ης γενιάς είναι 100 φορές ταχύτερη από την προηγούμενη, γι’ αυτό θεωρείται στρατηγικής σημασίας. Οι εκτιμήσεις των ειδικών είναι ότι μέχρι το 2025 θα υπάρχουν 1,2 δισεκατομμύρια συνδέσεις 5ης γενιάς, με τους μισούς χρήστες να βρίσκονται στην Κίνα.

Τα δίκτυα 5ης γενιάς θα δώσουν νέα ώθηση στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, στην εικονική πραγματικότητα, στις υπηρεσίες «νέφους» στο internet, ενώ θα διευκολύνουν την οικονομική ανάπτυξη στη βάση υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Οι Κινέζοι αναδεικνύονται σε παγκόσμιους πρωταθλητές στην πράσινη μετάβαση, στην ψηφιακή οικονομία, στα κρυπτονομίσματα, ενώ έχουν ήδη επικρατήσει σε άλλους τομείς στρατηγικής σημασίας, όπως είναι η βιομηχανία των σπάνιων γαιών.

Οι ΗΠΑ μένουν σταδιακά πίσω, ενώ η Ε.Ε. δυσκολεύεται ακόμη να μπει στο γήπεδο του ανταγωνισμού σε τομείς στρατηγικής σημασίας.

Κοινωνικός μετασχηματισμός

Πιο εντυπωσιακός από την οικονομική επιτυχία της Κίνας είναι ο κοινωνικός μετασχηματισμός που επιτυγχάνεται με βάση τις εκπληκτικές οικονομικές επιδόσεις.

Σε έκθεση της Credit Suisse που δημοσιεύτηκε πρόσφατα περιέχεται η εκτίμηση ότι 100.000.000 Κινέζοι ήταν στο 10% των πιο πλούσιων πολιτών του πλανήτη στα μέσα του 2019, με οριακά δεύτερους τους Αμερικανούς, με 99.000.000 από αυτούς να ανήκουν στο 10% των πιο πλούσιων του πλανήτη.

Πρόκειται για φοβερή ανατροπή, που στηρίζεται στη δημιουργία μιας μεγάλης και ισχυρής κινεζικής μεσαίας τάξης που μας ενδιαφέρει άμεσα για τουριστικούς και οικονομικούς λόγους.

Με βάση τις εκτιμήσεις της Credit Suisse, η αξία της περιουσίας των κινεζικών νοικοκυριών –ακίνητα, μετοχές, μετρητά κ.λπ.– πολλαπλασιάστηκε επί 17 στη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας, ενώ στις περισσότερες χώρες της Δύσης πολλαπλασιάστηκε επί 3. Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως η Ελλάδα, τα πράγματα πήγαν πολύ χειρότερα λόγω της μεγάλης διάρκειας της κρίσης.

Η Κίνα παράγει πλέον περισσότερους δισεκατομμυριούχους απ’ ό,τι οι ΗΠΑ, τείνει να αποκτήσει μια μεσαία τάξη συγκρίσιμη με την αμερικανική και καταγράφει μεγάλες νίκες κατά της φτώχειας μέσω της δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης.

Το σύστημα είναι πολύ πιο σκληρό από πολιτική και κοινωνική άποψη στην Κίνα απ’ ό,τι στις ΗΠΑ και πολύ περισσότερο στην Ε.Ε. Φαίνεται όμως σταθερό και σίγουρο για τον εαυτό του εξαιτίας του εντυπωσιακού κοινωνικού μετασχηματισμού και της διαρκούς δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης. Στην Κίνα προβληματίζονται επειδή ο ετήσιος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης πέφτει κάτω από το 6% για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ η αμερικανική οικονομία επιτυγχάνει ρυθμούς ανάπτυξης 2%-3% τον χρόνο και η ευρωπαϊκή οικονομία 1%-2% τον χρόνο.

Οι πρόσφατες ταραχές στο Χονγκ Κονγκ –το οποίο συμπλήρωσε εικοσαετία σε ειδικό αυτοδιοικητικό καθεστώς μετά το τέλος της βρετανικής κυριαρχίας– οφείλονται στη δυσαρέσκεια της νέας γενιάς τόσο με τις παρεμβάσεις του κομμουνιστικού καθεστώτος όσο και με τα οικονομικά «τζάκια» της περιοχής, τα οποία ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό την ακίνητη περιουσία και κάνουν με τις εξωφρενικές τιμές των ακινήτων και τα εξαιρετικά υψηλά ενοίκια τη ζωή δύσκολη στους νέους. Οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές, πάντως, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το καθεστώς είναι κυρίαρχο στην Κίνα και ασκεί απόλυτο πολιτικό έλεγχο, ενώ παρεμβαίνει στην οικονομία με διάφορους τρόπους για να την οδηγήσει στην κατεύθυνση που επιθυμεί.

Η Κίνα είναι πλέον η νέα παγκόσμια υπερδύναμη. Η στρατηγική του Τραμπ, η οποία στηρίζεται σε έναν διμέτωπο αγώνα, τόσο εναντίον της Κίνας όσο και εναντίον της Ε.Ε., είναι στα μέτρα του Πεκίνου. Μόνο η συνεννόηση μεταξύ των Ευρωπαίων –ιδιαίτερα μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας– και στη συνέχεια μια στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να αποτρέψει ή να καθυστερήσει τη διαφαινόμενη οικονομική κυριαρχία της Κίνας.

Η επίσκεψη του Κινέζου Προέδρου Σι Ντζινπίνγκ αυτό το Σαββατοκύριακο στην Αθήνα δείχνει πόσο γρήγορα αλλάζει ο κόσμος και ιδιαίτερα η Κίνα. Γιος ανώτατου στελέχους του Κ.Κ., υποχρεώθηκε κατά τη διάρκεια της «Πολιτιστικής Επανάστασης» να καταγγείλει τον πατέρα του. Οπλισμένος με υποδειγματική υπομονή και αντοχή, κατάφερε να αφήσει πίσω του το οικογενειακό δράμα, να επιστρέψει στους κόλπους του κόμματος και να αναδειχθεί πολιτικά, με αποτέλεσμα να θεωρείται σήμερα ο ισχυρότερος Κινέζος ηγέτης από την εποχή του Μάο. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα καταργηθεί με δική του πρωτοβουλία ο κανόνας των δύο προεδρικών θητειών, για να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στον εντυπωσιακό μετασχηματισμό της πατρίδας του.