Με αργό βήμα η επιστροφή των επενδύσεων στην Ελλάδα

Οριακά πάνω από τα 2,3 δισ. ευρώ αναμένεται να κλείσουν, σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία, οι άμεσες ξένες επενδύσεις για το 2016, καθώς υπερδιπλασιάστηκαν το δεκάμηνο του 2016 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, από 703 εκατ. ευρώ σε 2,303 δισ. ευρώ.

Σε αυτή την εικόνα σημαντική ήταν η συμβολή των τομέων τροφίμων, ποτών και βιομηχανικού εξοπλισμού, καθώς σημειώθηκε αύξηση των εξαγωγών που κινείται στο 10%.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), οι άμεσες ξένες επενδύσεις σε επίπεδο απόλυτων μεγεθών έπιασαν το νήμα που είχαν αφήσει το 2014, καθώς το εννεάμηνο της περσινής χρονιάς διαμορφώθηκαν σε 1,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ.

Βέβαια, σημαντικό μέρος αυτών, ήτοι ποσό της τάξης των 415 εκατ. ευρώ, προήλθε από την πώληση δραστηριοτήτων των τραπεζών. 

Συγκεκριμένα, η Τράπεζα Πειραιώς πώλησε στη γερμανική Ergo International το 100% της συμμετοχής της στην ΑΤΕ Ασφαλιστική (90 εκατ. ευρώ), ενώ η Eurobank πώλησε στην Costa Luxembοurg Sarl (ελέγχεται από τη Fairfax Financial Holdings Limited και την OMERS Administration Corporation) το 80% της συμμετοχής της στη Eurolife ERB Insurance Group A.E. Συμμετοχών έναντι ποσού 325 εκατ. ευρώ.

Εκτός του χρηματοοικονομικού τομέα, η εξαγορά του 51% του ΟΛΠ από την Cosco προς περίπου 280 εκατ. ευρώ βρίσκεται στο «καλάθι» με τις ξένες επενδύσεις του εννεαμήνου του 2016.

Να σημειωθεί για λόγους συγκρισιμότητας ότι το 2014 οι άμεσες ξένες επενδύσεις διαμορφώθηκαν σε επίπεδο εννεαμήνου σε περίπου 1,3 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την ΤτΕ. Λόγω της αλματώδους προόδου της Ελλάδας όσον αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η ΤτΕ εκτιμούσε, τότε, ότι θα καταγραφεί άνοδος της εισροής ξένων άμεσων επενδύσεων κυρίως στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, τα ναυπηγεία, την ενέργεια και τον τουρισμό. Ωστόσο, το 2015, που υπήρξε η πρώτη χρονιά της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, οι αυξητικές τάσεις του 2014 δεν συνεχίστηκαν, με αποτέλεσμα οι άμεσες ξένες επενδύσεις να μειωθούν κατά 262 εκατ. ευρώ.

Εκτιμάται ότι οι επιδόσεις για το σύνολο της χρονιάς 2016 θα είναι βελτιωμένες, μεταξύ άλλων και λόγω της καταβολής από την Apollo Investment Holdings 393,1 εκατ. ευρώ για την απόκτηση του 90% της Αστήρ Παλλάς Βουλιαγμένης.

Παρ’ όλα αυτά, οι άμεσες ξένες επενδύσεις παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, δεδομένου ότι η ολοκλήρωση προχωρημένων αποκρατικοποιήσεων έχει μετατεθεί για το πρώτο τρίμηνο του 2016. Αλλά και επενδύσεις όπως το εμπορικό κέντρο Academy Gardens στον Κηφισό –που σχεδιάζει ο ευρωπαϊκός επενδυτικός βραχίονας Blackrock– είναι στάσιμες εδώ και χρόνια.

Νέα πτώση σημείωσαν το 2016 οι επενδύσεις στην ελληνική αγορά επαγγελματικών ακινήτων, παρά τη σημαντική μείωση των τιμών που έχει παρατηρηθεί τα χρόνια της κρίσης. Σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων ακινήτων NAI Hellas, οι επενδύσεις σε επαγγελματικά ακίνητα στη χώρα μας από τα 1,1 δισ. ευρώ που ήταν το 2014 έπεσαν στα 620 εκατ. ευρώ το 2015 και υπολογίζονται στα μόλις 440 εκατ. ευρώ το 2016.

Πάντως, μετά από σχεδόν μία δεκαετία πτώσης τιμών και μισθωμάτων η ελληνική αγορά παρουσιάζει σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες, που εντοπίζονται κυρίως στην αγορά των ξενοδοχείων αλλά και στα ακίνητα που βρίσκονται πίσω από τα κόκκινα δάνεια των ελληνικών τραπεζών. Αυτό σημειώνει η εταιρεία συμβούλων ακινήτων NAI Hellas στην τελευταία έρευνα για την ευρωπαϊκή αγορά ακινήτων της NAI Global.

Λόγω του υψηλού κινδύνου της ελληνικής οικονομίας η ελληνική αγορά επαγγελματικών ακινήτων παραμένει ενδιαφέρων επενδυτικός προορισμός κυρίως για επενδυτές υψηλού ρίσκου. «Οι υψηλές αποδόσεις που ζητούν οι επενδυτές στην ελληνική αγορά ακινήτων αντικατοπτρίζουν τον υψηλό αντιληπτό κίνδυνο. Σε αυτό συμβάλλουν οι συνεχόμενες αλλαγές του φορολογικού καθεστώτος, η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, η έλλειψη ρευστότητας αλλά και η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων που συνεπάγεται και τη μη ύπαρξη τραπεζικής χρηματοδότησης», σημειώνει η NAI Hellas.

Ενδιαφέρον καταγράφεται και για γραφειακούς χώρους πρώτης κατηγορίας στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, αλλά και για ακίνητα logistics.

Στην αγορά γραφείων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης τα μισθώματα μειώθηκαν από το 2008 κατά περίπου 40%, ωστόσο τα τελευταία δύο χρόνια η αγορά παρουσιάζει σταθεροποιητική τάση και αναμένεται σταδιακά να ανακάμψει, δεδομένων και των προβλέψεων για άνοδο του ΑΕΠ και της απασχόλησης το 2017. Οι αποδόσεις που ζητούν οι επενδυτές για πρώτης κατηγορίας γραφειακούς χώρους στην Αθήνα φτάνουν το 8,25%, κατά 2,25% υψηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου, που φθάνει το 6%. Οι αποδόσεις για την αντίστοιχη κατηγορία γραφειακών χώρων στη Γενεύη ανέρχονται στο 2,90%, στην Κοπεγχάγη, στη Στοκχόλμη και στο Λονδίνο στο 3,75% και στο Βερολίνο στο 3,9%, ενώ τις υψηλότερες αποδόσεις καταγράφουν η Μόσχα (10,8%) και η Τιφλίδα (10%).

Στην αγορά ακινήτων logistics τα μισθώματα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, όμως τα ποσοστά πληρότητας, ειδικά για ακίνητα πρώτης κατηγορίας άνω των 5.000 τ.μ., αυξάνονται, καθώς αυξάνεται και η ζήτηση για τέτοιου είδους ακίνητα. Οι αποδόσεις για πρώτης κατηγορίας ακίνητα logistics φτάνουν το 11,50% στην Αθήνα, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να φτάνει το 8,05% και τις χαμηλότερες αποδόσεις να καταγράφονται στο Λονδίνο (4,25%) και στο Βερολίνο (5,40%).

Δεδομένης, ωστόσο, της αναμενόμενης σταθεροποίησης και ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και της επακόλουθης μείωσης των αποδόσεων, δημιουργούνται ευκαιρίες για σημαντική αύξηση κεφαλαίου για τους επενδυτές που θα προχωρήσουν σήμερα σε μια επένδυση στην Ελλάδα. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι οι αποδόσεις γραφειακών χώρων στην Ελλάδα πριν από το 2008 ήταν κάτω από 6,5% (ήτοι 1,75% χαμηλότερες συγκριτικά με σήμερα), ενώ για τα ακίνητα logistics ήταν κάτω από 9% (ήτοι 2,5% χαμηλότερες συγκριτικά με σήμερα).