Η ΕΚΕ και το αποτύπωμά της στις επιχειρήσεις

Η έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ) στηρίζεται στην αυτονόητη αποδοχή του ότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να λειτουργήσουν απομονωμένες ούτε από την κοινωνία που τις υποστηρίζει ούτε από το φυσικό περιβάλλον όπου δραστηριοποιούνται. 

Οι επιχειρήσεις που επιλέγουν να την εφαρμόσουν θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η ΕΚΕ αποτελεί έναν συνεχώς κινούμενο στόχο, ο οποίος δεν μπορεί να επιτευχθεί με πεπερασμένου χαρακτήρα αποφάσεις ή δράσεις.

Η επίτευξη της ΕΚΕ θέτει ως προαπαιτούμενο μια δυναμική διαδικασία συνεχούς διερεύνησης, ενημέρωσης και εκμάθησης τόσο του ιδεολογικού-αξιακού περιβάλλοντος των ίδιων των επιχειρήσεων όσο και των τάσεων που διαμορφώνονται και εξελίσσονται στους τομείς της ευαισθητοποίησης και της ενεργοποίησης της κοινωνίας σε θέματα κοινωνικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.

Επίσης, η δραστηριότητα των επιχειρήσεων βασίζεται, σε μεγάλο βαθμό, σε ένα πολυποίκιλο σύνολο σχέσεων, με τους εργαζομένους τους, τους προμηθευτές τους, τους πελάτες, τους κοινωνικούς φορείς κ.λπ. Δηλαδή με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους stakeholders. Η δυναμική των σχέσεων αυτών οδηγεί αναπόφευκτα τις επιχειρήσεις στο να προσεγγίσουν την ΕΚΕ μέσα από τη διάσταση της συνεχούς βελτίωσης των σχέσεων αυτών αλλά και της επαγρύπνησης για νέα ζητήματα που μπορεί οι ομάδες των stakeholders να προκαλέσουν ή να αναδείξουν, επηρεάζοντας την επιχειρηματική λειτουργία.

Βασικοί λόγοι που οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επενδύουν στις σχέσεις και στη συνεργασία τους με τους stakeholders είναι: α) η ανάπτυξη του κοινωνικού τους κεφαλαίου, β) η μείωση του επιχειρηματικού τους ρίσκου και γ) η συμβολή τους στην καινοτομία και στην ανάπτυξη. 

Τη σημαντικότητα της ΕΚΕ δείχνουν πλέον να αναγνωρίζουν και οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, θεωρώντας πάντως ότι δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη σε ικανοποιητικό βαθμό στο σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικής τελευταίας έρευνας που πραγματοποίησε η ICAP σε δείγμα 85 επιχειρήσεων από διάφορους κλάδους, η ΕΚΕ θεωρείται «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντική από το 93% των επιχειρήσεων του δείγματος, ποσοστό αυξημένο κατά 6% σε σχέση με την περσινή έρευνα. Όμως, παρά την κατανόηση για τη σημαντικότητα της ΕΚΕ, η πλειοψηφία των εταιρειών του δείγματος (53%) θεωρεί ότι ο βαθμός εφαρμογής των πρακτικών ΕΚΕ από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων εξακολουθεί να κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα.

Η έρευνα έδειξε ακόμη ότι οι ενέργειες των εταιρειών που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό καλύπτουν το μεγαλύτερο μερίδιο (34% το 2016) στον συνολικό τους προϋπολογισμό για δράσεις ΕΚΕ.

Ορισμένες από τις κυριότερες πρακτικές ΕΚΕ που εφαρμόζονται σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό από τις εταιρείες του δείγματος είναι οι εξής: α) η εφαρμογή συστήματος διαχείρισης-διασφάλισης ποιότητας των προϊόντων (94%), β) η παροχή ίσων ευκαιριών προς όλους τους εργαζόμενους (87%) και γ) τα εσωτερικά προγράμματα ανακύκλωσης (82%).

Η συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο αξιολογήθηκε ως «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό όφελος που επιφέρουν οι δράσεις ΕΚΕ από το 91% των εταιρειών του δείγματος. Ακολούθησαν η προσέλκυση και διατήρηση υψηλού επιπέδου ανθρώπινου δυναμικού με ποσοστό 84% και η ενίσχυση και προστασία της εταιρικής εικόνας με 82%.

Τέλος, η τρέχουσα οικονομική συγκυρία με ποσοστό 21% και το οικονομικό κόστος με ποσοστό 19% θεωρούνται οι κυριότεροι ανασταλτικοί παράγοντες υλοποίησης ΕΚΕ από τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Όπως αναφέρεται στη μελέτη της ICAP, «σε κάθε περίπτωση, η ΕΚΕ δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται απλά ως πρόσθετο κόστος αλλά ως επένδυση με συγκεκριμένους στόχους, μετρήσιμα αποτελέσματα και οφέλη, που αφορούν τόσο την ίδια την επιχείρηση όσο και το κοινωνικό σύνολο».

Όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, το 87% των επιχειρήσεων του δείγματος δήλωσε ότι παρέχει ίσες ευκαιρίες προς όλους τους εργαζόμενους (ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, εθνικότητας κ.λπ.) σε βαθμό «πολύ» ή «πάρα πολύ» μεγάλο, ποσοστό αυξημένο κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την περσινή έρευνα. Επίσης, το 81% των επιχειρήσεων προσφέρει δυνατότητες εκπαίδευσης ή βελτίωσης των δεξιοτήτων του προσωπικού στον ίδιο βαθμό.

Το ποσοστό συμμετοχής της συγκεκριμένης δράσης εμφανίζεται μειωμένο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αντικατοπτρίζοντας τον έλεγχο του κόστους και τον περιορισμό των δαπανών των επιχειρήσεων. Ακολουθεί η παροχή πρόσθετης ιατροφαρμακευτικής κάλυψης στο προσωπικό, όπου παραπάνω από τις μισές εταιρείες του δείγματος (55%) εφαρμόζουν τη συγκεκριμένη δράση στον μέγιστο βαθμό («πάρα πολύ»).

Στον τομέα των δράσεων ΕΚΕ που αφορούν την κοινωνία η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των εταιρειών του δείγματος (75%) δήλωσε ότι πραγματοποιεί δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή/και είδος σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό.

Σε αρκετά σημαντικό βαθμό φαίνεται να υποστηρίζονται τόσο δράσεις σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες (61%) όσο και καλλιτεχνικές, αθλητικές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις (56%).