Τα stress tests, η EBA, οι εκτιμήσεις και η στάση των τραπεζών - Free Sunday
Τα stress tests, η EBA, οι εκτιμήσεις και η στάση των τραπεζών

Τα stress tests, η EBA, οι εκτιμήσεις και η στάση των τραπεζών

Μπορεί οι παραδοχές, τόσο στο δυσμενές όσο και στο αισιόδοξο σενάριο, για τον τρόπο που θα στρεσαριστούν οι τράπεζες να εμπεριέχουν τον φόβο του σοκ τόσο για την πορεία του χρηματιστηρίου όσο και για την αύξηση στις μακροπρόθεσμες αποδόσεις των ομολόγων, ωστόσο η πρώτη αντίδραση των τραπεζών είναι θετική.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις μακροοικονομικές προβλέψεις-παραδοχές για την πορεία της ελληνικής οικονομίας την επόμενη τριετία, ακόμα και στο δυσμενές, δηλαδή το απαισιόδοξο σενάριο, είναι σχετικά ήπιες και αισθητά καλύτερες σε σχέση με το δυσμενές σενάριο στο stress test του 2015, χωρίς αυτό να μπορεί να προδικάσει το όποιο αποτέλεσμα.

Το σίγουρο είναι ότι οι τράπεζες είναι πλέον αντιμέτωπες με το δυσμενές σενάριο των stress tests της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής και με βάση τις παραδοχές το πιθανό σοκ από την πτώση των τιμών των μετοχών είναι αυξημένο σε όλες τις χώρες σε σχέση με το προηγούμενο τεστ του 2016.

Τα βασικά στοιχεία είναι πτώση του Γενικού Δείκτη Τιμών του Χ.Α., αύξηση στις μακροπρόθεσμες αποδόσεις των ομολόγων, πτώση τιμών των ακινήτων, με βάση το δυσμενές σενάριο πάντα, στο 7,1%, συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,3% φέτος και ανεργία στο 20%.

Όπως ανακοίνωσε η ΕΚΤ, στο stress test του 2018 θα εξεταστούν 37 τράπεζες από 10 χώρες-μέλη της Ευρωζώνης –μεταξύ αυτών και οι 4 εγχώριες συστημικές τράπεζες–, οι οποίες καλύπτουν το 70% του ενεργητικού των τραπεζών στην Ευρωζώνη. Όπως τονίζει η ΕΚΤ, οι εγχώριες τράπεζες θα «στρεσαριστούν» στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού stress test βάσει των μακροοικονομικών σεναρίων και της μεθοδολογίας της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (EBA). Ωστόσο, η άσκηση για τις ελληνικές τράπεζες θα ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του τρίτου προγράμματος χρηματοδότησης και τα αποτελέσματά της θα ανακοινωθούν εντός του Μαΐου, σημαντικά νωρίτερα από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για τις άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης, που θα πραγματοποιηθεί στις 2 Νοεμβρίου. Παράλληλα, η ΕΚΤ θα πραγματοποιήσει ανεξάρτητα stress tests για τις μικρότερου μεγέθους τράπεζες.

Ειδικότερα, για την εγχώρια αγορά το πιθανό σοκ της πτώσης των τιμών του Γενικού Δείκτη για τα έτη 2018-2020 τοποθετείται σε 30,9%, 28,2% και 22,2%, ενώ οι μέσοι όροι για την Ευρώπη είναι 31,4%, 28,7% και 22,6%. Στο προηγούμενο τεστ τα αντίστοιχα μεγέθη την περίοδο 2016-2018 ήταν 26,4%, 23,6% και 15,7%, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο διαμορφωμένο σε 26,2%, 25,2% και 16,7%.

Τέλος, στο τωρινό stress test το πιθανό σοκ από την αύξηση στις μακροπρόθεσμες αποδόσεις των ομολόγων είναι σχεδόν παρόμοιο με του 2016 για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Κατά μέσο όρο προβλέπει αυξήσεις στα yields, στο δυσμενές σενάριο, κατά 84, 86 και 81 μονάδες βάσης. Για την Ελλάδα, το σημείο εκκίνησης για το 10ετές είναι το 6,1% (βασικό σενάριο). Στο βασικό σενάριο, οι αποδόσεις του 10ετούς θα διαμορφωθούν σε 5,5%, 5,7% το 2019 και 6% το 2020. Στο δυσμενές σενάριο, υπολογίζεται αύξηση έναντι του βασικού σεναρίου κατά 131, 133 και 126 μονάδες βάσης αντίστοιχα για την περίοδο 2018-2020.

Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής για τις παραδοχές του stress test επιβεβαίωσε τα στοιχεία που είχε δημοσιεύσει νωρίτερα το Bloomberg όσον αφορά τα σενάρια για την ανάπτυξη, τον πληθωρισμό, την ανεργία και τις τιμές κατοικιών και εμπορικών ακινήτων στην Ελλάδα.

Αναλυτικά οι μακροοικονομικές παράμετροι της άσκησης έχουν ως εξής:

  • Σε ό,τι αφορά το ΑΕΠ, στο αρνητικό σενάριο η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 1,3% φέτος και κατά 2,1% το 2019, πριν αναπτυχθεί με 0,2% το 2020. Το βασικό σενάριο προβλέπει ανάπτυξη 2,4% του ΑΕΠ, 2,5% και 2,4% στην τριετία 2018-2020.
  • Στο βασικό σενάριο, οι τιμές οικιστικών ακινήτων αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 0,5% το 2018 και να αυξηθούν κατά 0,5% το 2019 και 1% το 2020. Στο δυσμενές σενάριο, προβλέπεται πτώση τιμών κατά 7,3% το 2018, 6,7% το 2019 και 3,6% το 2020.
  • Το βασικό σενάριο για τις τιμές των εμπορικών ακινήτων προβλέπει ετήσια αύξηση κατά 0,3% για καθένα από τα επόμενα τρία χρόνια. Με βάση το δυσμενές σενάριο, οι τιμές αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 9,2% το 2018, 6,1% το 2019 και 2,2% το 2020.
  • Η ανεργία θα υποχωρήσει στο 19,9% φέτος και θα συνεχίσει να υποχωρεί στο 18,3% το 2019 και στο 16,6% το 2020, στο βασικό σενάριο. Στο δυσμενές, η ανεργία υπολογίζεται σε 20,6% το 2018, πέφτει στο 20% το 2019 και στο 19,1% το 2020.
  • Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, στο βασικό σενάριο αναμένεται να είναι 0,9% φέτος, 1% το 2019 και 1,1% το 2020. Στο δυσμενές, είναι μηδενικός τη φετινή χρονιά, διαμορφώνεται σε -1,1% το 2019 και -1,8% το 2020.

Σημειώνεται ότι, όπως εκτιμούν εγχώριες πηγές, ο τρόπος εφαρμογής της μεθοδολογίας της άσκησης, αλλά και άλλα τεχνικά θέματα –που συνδέονται κυρίως με το πώς θα αντιμετωπιστεί η ενσωμάτωση του νέου λογιστικού προτύπου IFRS9–, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικά υψηλότερες κεφαλαιακές ανάγκες. Άλλωστε η πιο απαισιόδοξη παράμετρος της EBA για τις μακροοικονομικές παραδοχές αφορά τις τιμές των ακινήτων, παράμετρος εξαιρετικά κρίσιμη για τις τράπεζες, καθώς τα ακίνητα αποτελούν τις εμπράγματες εξασφαλίσεις για τα περισσότερα δάνεια. Το δυσμενές σενάριο περιλαμβάνει μια πτώση, τόσο για τα οικιστικά όσο και για τα εμπορικά ακίνητα, κατά περίπου 17,5%. Μια πτώση των τιμών των ακινήτων οδηγεί σε μείωση της αξίας των εγγυήσεων, επιβάλλοντας στις τράπεζες να διενεργήσουν περισσότερες προβλέψεις.

Από την άλλη, οι αναλυτές δεν δείχνουν να ανησυχούν, με παράδειγμα την HSBC, η οποία σε σχετικό report σημειώνει πως δεδομένου ότι το βασικό σενάριο διαμορφώνεται πάντα με βάση τις επίσημες μακροοικονομικές προβλέψεις, οι σκληρότερες παραδοχές θα πρέπει να κριθούν από το πόσο χειρότερη υπολογίζεται ότι μπορεί να είναι η πραγματικότητα στο δυσμενές σενάριο έναντι του βασικού.

Οι αποκλίσεις σε ΑΕΠ, πληθωρισμό, ανεργία και τιμές ακινήτων είναι μεγαλύτερες αυτή τη φορά απ’ ό,τι στην άσκηση του 2015. Το stress test του 2015, όπως σημειώνει, ήταν ιδιαίτερο, αφού το βασικό σενάριο ήταν κακό, το δυσμενές χειρότερο, ενώ, αντίθετα, τώρα τα δεδομένα είναι πιο φυσιολογικά, με θετική δυναμική στο βασικό σενάριο και σοβαρή επιδείνωση στο δυσμενές.