Οι λιγνιτικές περιπέτειες της ΔΕΗ

Το νομοσχέδιο πέρασε, οι λιγνίτες τέλη Μαΐου βγαίνουν σε διαγωνισμό και μπορεί η χώρα να ευθυγραμμίζεται με τις επιταγές της Ε.Ε. που ισχύουν από το 2007 ωστόσο οι δανειακές υποχρεώσεις των υπό πώληση μονάδων μένουν στη ΔΕΗ και όσο για τους εργαζόμενους, θα πρέπει να βλέπουν το μέλλον τους στο νέο ιδιωτικό καθεστώς, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

Για να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά, να πούμε ότι με 151 «ναι» πέρασε από τη Βουλή το νομοσχέδιο για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στην ονομαστική ψηφοφορία που ολοκληρώθηκε παρουσία 275 βουλευτών, κατά της ρύθμισης τάχθηκαν 124 βουλευτές, ενώ κανείς δεν επέλεξε το «παρών».

Το κείμενο του νομοσχεδίου προβλέπει την απόσχιση και εισφορά δύο λιγνιτικών κλάδων της ΔΕΗ σε δύο νέες εταιρείες. Στην πρώτη θα εισφερθεί η μονάδα στη Μελίτη Φλώρινας και στη δεύτερη η μονάδα στη Μεγαλόπολη.

Στα όσα ειπώθηκαν στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής ξεχωρίζουν οι δηλώσεις του Μανώλη Παναγιώτακη, προέδρου της ΔΕΗ, για την ανάγκη της ταχύτατης πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της, καθώς και της γρήγορης ολοκλήρωσης όλων των διαρθρωτικών αλλαγών για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Μανώλης Παναγιωτάκης, μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, όπου συζητήθηκε και με τη συμμετοχή φορέων το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την πώληση των σταθμών της Μεγαλόπολης και της Μελίτης, τάχθηκε υπέρ της επιτυχημένης ολοκλήρωσης του διαγωνισμού: «Από την πλευρά της επιχείρησης, αυτό που έχουμε να πούμε είναι πως πρέπει να πετύχει η πώληση των μονάδων με ένα εύλογο τίμημα και έγκαιρα, εντός του χρονοδιαγράμματος».

Όπως εξήγησε, «η ΔEH πρέπει να πάψει να υφίσταται συνέπειες και πιέσεις. Έφυγε ο ΑΔΜΗΕ, να φύγει το 50% της προμήθειας ρεύματος και το 40% της λιγνιτικής παραγωγής» είπε χαρακτηριστικά και συνέχισε: «Πρέπει να γυρίσουμε σελίδα, να τελειώσουμε με τις υποχρεώσεις και να αλλάξουμε το ενεργειακό μείγμα».

Ωστόσο, ουσιαστικά ο πρόεδρος της ΔΕΗ για το προσωπικό της εταιρείας που απασχολείται στις υπό εκποίηση λιγνιτικές μονάδες προανήγγειλε πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου και απολύσεις. Παράλληλα, παραδέχτηκε ότι το σχετικό νομοσχέδιο δεν εγγυάται το εργασιακό μέλλον των υπαλλήλων που θα μεταφερθούν στο νέο ιδιωτικό καθεστώς, υποστηρίζοντας ότι «θα προσπαθήσουμε να υπάρξει η βέλτιστη κατοχύρωσή τους».

Αναφορικά, δε, με τις δανειακές υποχρεώσεις που βαραίνουν τις υπό πώληση μονάδες, ανέφερε ότι θα παραμείνουν στην ΔΕΗ.

Ο κ. Παναγιωτάκης απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών είπε πως το προσωπικό που θα ακολουθήσει τις μονάδες στο νέο ιδιωτικό καθεστώς «θα ανταποκρίνεται στους όρους που θα δουλεύουν οι νέες εταιρείες».

Παράλληλα, όπως γνωστοποιήθηκε από τον υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Σταθάκη, το ΥΠΕΝ εξετάζει το ενδεχόμενο να συμπληρώσει τους λιγνιτικούς πόρους από το απόθεμα των δημοπρασιών για τις εκπομπές ρύπων (CO2), από τις οποίες σήμερα το 60%-70%, πηγαίνει για την ενίσχυση του λογαριασμού για το ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός για τις ΑΠΕ).

Το νομοσχέδιο προβλέπει κατάργηση στο «λιγνιτόσημο», που έως σήμερα αντιπροσώπευε το 0,5% του τζίρου της ΔΕΗ και δινόταν ως αντιστάθμισμα στις επιβαρυμένες από τον λιγνίτη περιοχές για την ανάπτυξή τους. Η νέα ρύθμιση προβλέπει ότι θα αντικατασταθεί με ένα ειδικό τέλος δικαιωμάτων λιγνίτη (1,2 ευρώ ανά MWh παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη), το οποίο θα επιβληθεί σε όλους τους παραγωγούς (ιδιώτες και ΔΕΗ).

Ωστόσο, με βάση τη λιγνιτική παραγωγή του 2016 (περί τις 15 τεραβατώρες), το ποσό που θα αντιστοιχεί στις περιοχές της Κοζάνης, της Φλώρινας και της Αρκαδίας υπολογίζεται στα 18 εκατ. ευρώ κατ’ έτος (1,2 εκατ. ευρώ επί 15 τεραβατώρες).

Το υπουργείο δέχτηκε έντονη κριτική από τους συνδικαλιστές, τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τους φορείς για τα δικαιώματα των εργαζομένων και, όπως αναφέρθηκε, στο άρθρο 4 του σχεδίου νόμου θα υπάρξει προσθήκη που θα διασφαλίζει τα δικαιώματα των εργαζομένων, ώστε στις νέες μονάδες να είναι σε ισχύ η συλλογική σύμβαση που θα υπογραφεί με τη ΔΕΗ το επόμενο διάστημα. Ο υπουργός, πάντως, αρνήθηκε να δεσμευτεί για την τύχη των εργαζομένων μετά την ολοκλήρωση της εξαετίας, όπου το νομοσχέδιο έχει παγώσει τις απολύσεις. Μέριμνα θα υπάρξει και για όσες περιοχές εξυπηρετούνται με τηλεθέρμανση, καθώς δέσμευση προς τους ιδιώτες είναι να συνεχίσουν να καλύπτουν τις περιοχές αυτές.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τον κ. Σταθάκη και στο θέμα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των μονάδων, που είχε βρεθεί πρόσφατα και στο στόχαστρο της ΝΔ, καθώς η ισχύς των περιβαλλοντικών εγκρίσεων έχει εκπνεύσει προ πολλού.

Επιπρόσθετα, ο υπουργός επισήμανε ότι η επανέγκριση των περιβαλλοντικών όρων θα ξεκινήσει παράλληλα με την προκήρυξη του διαγωνισμού για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων, ώστε μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας να έχουν εγκριθεί και οι ΑΕΠΟ. Ο υπουργός Περιβάλλοντος εμφανίστηκε δικαιωμένος από τη στρατηγική που ακολούθησε στα ενεργειακά θέματα, ακυρώνοντας ό,τι είχε σχεδιάσει η προηγούμενη κυβέρνηση, και αναφέρθηκε στην ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΣΦΑ, αλλά και στο μοντέλο που επέλεξε για τον λιγνίτη.

Ο κ. Σταθάκης επανέλαβε ότι η πώληση του 40% δεν αποτελεί προϊόν διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς αλλά ευθυγράμμιση με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. «Εάν δεν ήταν θετικό το market test για τον λιγνίτη, δεν θα υπήρχε νόμος για να θεραπεύσει την καταδίκη της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο» υπογράμμισε ο κ. Σταθάκης.

Όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, ο σχετικός διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Μαΐου, ενώ για έξι χρόνια δεν θα απολυθούν οι εργαζόμενοι των σταθμών που θα μεταβιβαστούν σε ιδιώτες.

Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Eνέργειας, η παραγωγική βάση της ΔEΗ μένει ανέπαφη, με μοναδική εξαίρεση το κομμάτι των λιγνιτικών μονάδων, στο οποίο, έτσι κι αλλιώς, θα πρέπει σταδιακά να υπάρξει αποεπένδυση, στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδίου της Επιχείρησης για στροφή προς τις ΑΠΕ – κάτι που επίσης αποτελεί εθνικό στόχο για το ενεργειακό μείγμα.