«Όνειρο θερινής νυκτός» οι διακοπές για τους Έλληνες

Είδος προς εξαφάνιση αποτελεί ο Έλληνας τουρίστας τα τελευταία χρόνια, ειδικά στους δημοφιλείς προορισμούς, όπου η έλευση ξένων τουριστών έχει καταστήσει δυσεύρετα τα καταλύματα και επομένως ακριβά σε σχέση με όσα παρέχουν αλλά και με όσα ο Έλληνας μπορεί να διαθέσει. Ο περιορισμένος αριθμός κλινών σε μικρά και ταυτόχρονα αγαπημένα νησιά, σε συνδυασμό με τις πρόωρες κρατήσεις τουριστών που «διψούν» για Ελλάδα, μετατρέπει την εύρεση δωματίου σε δύσκολη υπόθεση.

Από την άλλη, η αύξηση της φορολογίας, η μείωση των αποδοχών, η αύξηση της ανεργίας, αλλά και η περικοπή συντάξεων, ωθούν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να επιστρέφει στα πάτρια εδάφη και να μειώνει τις επισκέψεις σε κοσμοπολίτικα ή μη νησιά και δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Χαλκιδική, το Πήλιο ή άλλα μέρη.

Ακόμη κι αν κάποιος προσπαθήσει να συγκεντρώσει το απαιτούμενο budget για ολιγοήμερες διακοπές, θα πρέπει να έχει κλείσει κατάλυμα πολλούς μήνες πριν, για να προλάβει τους ξένους αλλά και για να επιτύχει μια καλύτερη τιμή.

Αν στο προφίλ του Έλληνα τουρίστα προσθέσουμε τις οικογένειες με δύο παιδιά και άνω, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο με το project «καλοκαιρινές διακοπές».

Εν ολίγοις, όσοι είναι έτοιμοι οικονομικά και θέλουν να διαθέσουν κάτι παραπάνω για να απολαύσουν τις ομορφιές της Ελλάδας, θα πρέπει να αποδυθούν σε μια «κούρσα» για γερά νεύρα. Η εύρεση δωματίου σε δημοφιλείς προορισμούς την περίοδο αιχμής θυμίζει συμμετοχή στο κυνήγι θησαυρού, καθώς εννέα στα δέκα καταλύματα θα είναι κλεισμένα είτε τα δωμάτια θα έχουν τιμές απλησίαστες για τον μέσο Έλληνα παραθεριστή. Πόσο μάλλον αν αναζητεί το τρίπτυχο ποιότητας, τιμής και καλής τοποθεσίας.

Κι αυτό γιατί αν και δεν βρίσκουμε δωμάτια όσο εύκολα βρίσκαμε τη δεκαετία του ’90, ωστόσο βρίσκουμε δωμάτια εκείνης της αισθητικής και χαμηλής ποιότητας υπηρεσιών με τιμές πεντάστερου λόγω αυξημένης ζήτησης.

Αν στα κόστη των διακοπών προστεθεί για μια τετραμελή οικογένεια και η μετακίνηση, ειδικά αν περιλαμβάνει αεροπορικά ή ακτοπλοϊκά εισιτήρια, τότε ο προϋπολογισμός εκτροχιάζεται.

Μπορεί το 2018 να προστέθηκαν 25.000 κρεβάτια στην Ελλάδα και να κυνηγάμε νέο ρεκόρ αφίξεων, οι κλίνες, ωστόσο, είναι ελάχιστες. Με τις προβλέψεις από πλευράς υπουργείου Τουρισμού να κάνουν λόγο για αύξηση φέτος των διεθνών αφίξεων σε επίπεδα πάνω από τα 32 εκατομμύρια, από τα 30 και πλέον του 2017, το κυνήγι για κατάλυμα για τους Έλληνες τουρίστες δυσκολεύει ακόμη περισσότερο. Ειδικά για τα κυκλαδονήσια και τα νησιά του Ιονίου.

Τα πράγματα είναι διαφορετικά για την Κρήτη, τη Ρόδο και την Κω, όπου το μαζικό μοντέλο τουρισμού πηγαίνει καλά, ενώ πιο εύκολη συγκριτικά με τα κυκλαδονήσια είναι η εύρεση δωματίου στην ηπειρωτική χώρα, όπως, για παράδειγμα, στη Χαλκιδική και στην Πιερία.

Στην αλλαγή του «χάρτη» συνέβαλε όχι μόνο η «έκρηξη» της τουριστικής κίνησης αλλά και οι υπερβολικά πρόωρες για την ελληνική νοοτροπία κρατήσεις από το εξωτερικό.

Όπως τονίζουν άνθρωποι της αγοράς, όσον αφορά τη βρετανική αγορά, το πρώτο σκέλος κρατήσεων για το 2019 αρχίζει τον Ιούλιο του 2018. Το δεύτερο κύμα κρατήσεων των Άγγλων ξεκινά τον Σεπτέμβριο του 2018. Και αυτό γίνεται γιατί πρέπει να πακετάρει την αεροπορική θέση. Από την άλλη, για τη Γερμανία οι κρατήσεις ξεκινούν από τον Οκτώβριο.

Η τουριστική κίνηση από την εσωτερική αγορά έχει σταθεροποιηθεί στα χαμηλά επίπεδα των προηγούμενων ετών, ως αποτέλεσμα της κρίσης, που έχει περιορίσει το διαθέσιμο εισόδημα για ταξιδιωτικές αποδράσεις. Η δαπάνη των Ελλήνων για ταξίδια το 2008 ήταν περίπου 3,9 δισ. ευρώ και σήμερα είναι περίπου 1,3 δισ. ευρώ.

Η διαμόρφωση των μεγεθών στο πλαίσιο της λειτουργίας του εκάστοτε προορισμού είναι αποτέλεσμα σύνθεσης πολλών παραμέτρων. Από τη συχνότητα των αεροπορικών ή ακτοπλοϊκών συνδέσεων έως τοπικά ζητήματα, όπως, για παράδειγμα, το μεταναστευτικό, που δύνανται να επηρεάσουν τη λειτουργία του εκάστοτε προορισμού, ή καθημερινά πράγματα, όπως η καθαριότητα και η ευπρέπεια των δημόσιων χώρων. Επίσης σημαντικός παράγοντας είναι ο βαθμός εξάρτησης από συγκεκριμένες αγορές του εξωτερικού, με δυναμική ή ασθενική τουριστική διείσδυση ανά έτος σε επίπεδο χώρας.

Οι κερδισμένες περιφέρειες

Δεδομένα, πάντως, είναι τα οφέλη του κλάδου στις τοπικές οικονομίες, με εντυπωσιακή τη συμμετοχή του τουρισμού στη διαμόρφωση του ΑΕΠ του Νοτίου Αιγαίου, σε ποσοστό 76,8%, της Κρήτης, σε ποσοστό 47,4%, και των Ιονίων Νήσων, σε ποσοστό 73%. Ακολουθούν, με μεγάλη όμως απόσταση, η Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας (10%), το Βόρειο Αιγαίο (8,6%) και η Ήπειρος (7,1%).

Με βάση τα στοιχεία του SETE Intelligence, η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στη διαμόρφωση του ΑΕΠ ανήλθε πέρυσι στο 10,3% ή σε περίπου 18,3 δισ. ευρώ (+9,3% σε σύγκριση με το 2016), ενώ η έμμεση, από τα επαγγέλματα που τον υποστηρίζουν, ξεπέρασε τα 30 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας τελικά τα 48 δισ. ευρώ. Από τα 18,3 δισ. ευρώ, τα 14,2 δισ. αφορούν τη δαπάνη των εισερχόμενων τουριστών, τα 1,32 δισ. τον εγχώριο τουρισμό, τα 1,4 δισ. τις αερομεταφορές και ακολουθούν επιμέρους κατηγορίες, όπως οι θαλάσσιες μεταφορές, οι επενδύσεις κ.ά.

Ανά περιφέρεια, από το σύνολο των 18,3 δισ. ευρώ, η αναλογία της άμεσης τουριστικής δαπάνης στο Νότιο Αιγαίο είναι 4,7 δισ., στην Κρήτη 4,2 δισ. και στα Ιόνια νησιά 2,29 δισ. ευρώ. Οι περιφέρειες αυτές έχουν από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα, τεκμηριώνοντας την άποψη ότι ο τουρισμός οδηγεί σε βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των περιοχών στις οποίες αναπτύσσεται.

Με βάση τα στοιχεία του SETE Intelligence, από το 2013 και μετά ο τουρισμός και τα επαγγέλματα που τον υποστηρίζουν έχουν συνεισφέρει στο ελληνικό ΑΕΠ περίπου 200 δισ. ευρώ, ενώ για κάθε 1 ευρώ που φέρνει ο κλάδος, προσθέτει στο ΑΕΠ της χώρας 2,2 με 2,65 ευρώ. Επιπλέον, όσον αφορά την απασχόληση, υπολογίζεται ότι έχει συμβάλει να δημιουργηθούν περίπου 4 στις 10 θέσεις εργασίας στη χώρα.