Επιστροφή αναδρομικών στους συνταξιούχους: Ποιοι και πόσα δικαιούνται

Ένα απίστευτο αλαλούμ επικρατεί –για ακόμα μια φορά– στο συνταξιοδοτικό, με τους συνταξιούχους να υπόκεινται σε τεράστια ταλαιπωρία, στημένοι για ώρες στις ουρές, προκειμένου να διεκδικήσουν τα αναδρομικά από τις μειώσεις των συντάξεών τους και την κατάργηση δώρων και επιδομάτων, μετά και τις σχετικές αποφάσεις της Δικαιοσύνης.

Θεωρητικά δικαιούχοι επιστροφών είναι το σύνολο των 2,6 εκατομμυρίων συνταξιούχων, περιλαμβανομένων και όσων λαμβάνουν συντάξεις 500, 700 και 900 ευρώ, οι οποίοι μπορούν να διεκδικήσουν δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδομα καλοκαιριού, ισόποσο με τη σύνταξή τους και με πλαφόν τα 800 ευρώ ετησίως. Οι υπόλοιποι διεκδικούν και τις μειώσεις των νόμων 4051 και 4093, με πολύ μεγαλύτερα ποσά.

Το κόστος από την επιστροφή των αναδρομικών δεν αποκλείεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, να ξεπεράσει και το ύψος των 9 δισ. ευρώ, ενώ για κάθε συνταξιούχο το ποσό ενδέχεται να υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ, γεγονός που καθιστά απαγορευτική την όποια πρόθεση για εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος παραδέχτηκε σε δηλώσεις του ότι τόσο ο ΕΦΚΑ όσο και το ΕΤΕΑΠ θα ασκήσουν εφέσεις. Πρόκειται για μια διαδικασία που, σύμφωνα με τους ειδικούς, απλώς θα «αγοράσει» χρόνο στην κυβέρνηση, καθώς είναι αυταπόδεικτο πως η έφεση θα χαθεί λόγω της υπάρχουσας απόφασης του ΣτΕ.

Τον ασκό του Αιόλου άνοιξε η δικαστική απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης που δικαίωσε συνταξιούχο ο οποίος ζητούσε αναδρομικά ποσά λόγω των περικοπών του 2012 σε δώρα και συντάξεις. Η απόφαση αυτή στηρίζεται στην απόφαση του ΣτΕ που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2015 και έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές των νόμων 4051 και 4093 του 2012. Όπως είναι φυσικό, η απόφαση του Πρωτοδικείου υιοθετεί το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ, προκειμένου να κατακυρώσει στον συνταξιούχο αναδρομικά ποσά από το 2013 έως το 2015 (τότε υποβλήθηκε η προσφυγή) τα οποία έχασε από τις περικοπές του 2012.

Καλύτερη λύση οι ομαδικές αγωγές

Οι δικηγόροι ξεκαθαρίζουν ότι οι συνταξιούχοι μπορούν να διεκδικήσουν δικαστικά τις περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές με τις αποφάσεις του ΣτΕ το 2015. Μάλιστα, καθώς αναγνωρίζουν ότι το κόστος ενδέχεται να είναι σημαντικό, ίσως και ίσο με τα ποσά που κάποια στιγμή θα δικαιωθούν, συμβουλεύουν ότι όποιος τελικά επιλέξει τη δικαστική οδό θα είναι καλύτερο να επιλέξει τις ομαδικές αγωγές, οι οποίες, εφόσον γίνουν εντός του 2018, θα καθυστερήσουν σημαντικά, λόγω των εφέσεων που αναμένεται να ασκήσουν τα ασφαλιστικά ταμεία.

Από την πλευρά του, ο κ. Πετρόπουλος επιχειρεί να αποθαρρύνει τους συνταξιούχους, γι’ αυτό και στις πρόσφατες δηλώσεις του τους συνέστησε να κάνουν αιτήσεις στον ΕΦΚΑ (σ.σ.: μπορούν να γίνουν και ηλεκτρονικά) για τη διεκδίκηση των αναδρομικών, αλλά να μην κάνουν προσφυγές στη Δικαιοσύνη, «γιατί χαλάνε λεφτά χωρίς λόγο».

Τα δύο σενάρια

Η λύση που πρέπει να αναζητηθεί οφείλει να είναι πολιτική, ώστε να μπορεί να την αντέξει και η χώρα και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης… χωρίς να μετατραπούν σε απέραντο δικαστήριο. Έτσι, σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, στην κυβέρνηση επεξεργάζονται δύο σενάρια όσον αφορά την καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους.

Το πρώτο είναι είτε με εφάπαξ πληρωμή μετά τον Ιούνιο και το δεύτερο είναι η 12μηνη καταβολή και συμψηφιστικά με τις νομοθετημένες περικοπές συντάξεων έως 18% από την 1η Ιανουαρίου του 2019.

Τελεσίδικη απόφαση για 600.000 συνταξιούχους του Δημοσίου

Εν τω μεταξύ, τελεσίδικη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου έρχεται να κλειδώσει τα αναδρομικά για 600.000 συνταξιούχους του Δημοσίου.

Ειδικότερα, η απόφαση αφορά τις περικοπές 5% έως 20% σε κύριες συντάξεις οι οποίες έχουν άθροισμα άνω των 1.000 ευρώ μαζί με το μέρισμα και την επικουρική. Η αγωγή του συνταξιούχου είχε υποβληθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις 29/12/2014 και με αυτή ζητούσε να του καταβάλει το Δημόσιο το ποσό των 29.518 ευρώ, από την επίδοσή της, ήτοι το ποσό των 13.500 ευρώ, λόγω των μειώσεων που είχε από τον νόμο 4093/2012 στην κύρια σύνταξη με ποσοστό περικοπής 20%, επειδή το άθροισμα συντάξεων ήταν πάνω από 3.000 ευρώ.

Η απόφαση θεωρεί λυσιτελή την κατάργηση της περικοπής του νόμου 4093 και την επιστροφή αναδρομικών για όλους τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Στο πλαίσιο αυτό, 600.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου, πολιτικοί υπάλληλοι, απόστρατοι, δικαστικοί, πανεπιστημιακοί και γιατροί του ΕΣΥ θα πρέπει να σταματήσουν να έχουν μειώσεις και παράλληλα μπορούν, ακολουθώντας τον δρόμο των αγωγών κατά του Δημοσίου, να διεκδικήσουν αναδρομικά τα ποσά που τους έχουν παρακρατηθεί.

Οι αντισυνταγματικές παρεμβάσεις

Αντισυνταγματικές έχουν κριθεί οι εξής μειώσεις στις συντάξεις:

1. Οι μειώσεις του νόμου 4051/2012, που επέβαλε περικοπές επικουρικών συντάξεων κατά 10% στο σύνολο του ποσού σύνταξης από 200 έως 250 ευρώ, κατά 15% από τα 250 έως τα 300 ευρώ και κατά 20% στις επικουρικές πάνω από τα 300 ευρώ. Στις τρεις αυτές περικοπές οι επικουρικές μετά τις μειώσεις διατηρούσαν κατώτατο όριο τα 200 ευρώ, τα 225 ευρώ και τα 250 ευρώ αντίστοιχα.

2. Οι μειώσεις του νόμου 4093/2012, που επέβαλε μειώσεις στο άθροισμα συντάξεων με την εξής κλίμακα: 5% για άθροισμα συντάξεων από τα 1.000 έως τα 1.500 ευρώ, 10% μείωση από τα 1.500 έως τα 2.000 ευρώ, 15% μείωση από τα 2.000 έως τα 3.000 ευρώ και 20% μείωση επί αθροίσματος συντάξεων άνω των 3.000 ευρώ.

3. Οι μειώσεις του νόμου 4093/2012 για την κατάργηση των δώρων στις κύριες συντάξεις, που ήταν 800 ευρώ ετησίως, με 400 ευρώ δώρο Χριστουγέννων, 200 ευρώ δώρο Πάσχα και 200 ευρώ επίδομα αδείας.