Το γραφείο του προέδρου της ΕΥΑΘ, προθάλαμος του γραφείου του εισαγγελέα

Η προχθεσινή πρόταση του εισαγγελέα διαφθοράς Θεσσαλονίκης να παραπεμφθούν ένας πρώην πρόεδρος και άλλα τρία πρώην στελέχη της Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ) για απιστία σε βάρος του δημοσίου, δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Όχι γιατί, οι άνθρωποι, οι οποίοι διοίκησαν την ΕΥΑΘ είναι φύσει ύποπτοι, αλλά γιατί η ίδια η εταιρεία είναι ύποπτη. Για την ακρίβεια διαρκώς ύποπτη.

Η διοίκηση της περιόδου 2004-2005 έχει στην πλάτη της 2-3 διώξεις, η διοίκηση της περιόδου 2005-2009 είχε 92 μηνύσεις.

Το ενδεχόμενο να πιστέψουμε ότι οι άνθρωποι μπαίνουν αθώοι και ανυποψίαστοι στο ΔΣ της ΕΥΑΘ και εκεί τους σαγηνεύει η διαφθορά, είναι πολύ εύκολο για να είναι και πειστικό. 

Προφανώς δεν είναι έτσι. Ή τουλάχιστον δε μπορεί να είναι έτσι. Βεβαίως στην ΕΥΑΘ υπάρχει ένα γονιδιακό ζήτημα. Και αυτό είναι ότι η ΕΥΑΘ δεν ήταν ποτέ εταιρεία. Ήταν δύο οργανισμοί του δημοσίου, ο Οργανισμός Ύδρευσης και Οργανισμός Αποχέτευσης, οι οποίοι εν μια νυκτί περίπου -τον Ιούνιο του 1997- έγιναν ανώνυμες εταιρείες και συγχωνεύθηκαν.

Για πολλούς η μετατροπή σε εταιρεία είναι ένα πρόβλημα. Ίσως, όμως, το βασικότερο πρόβλημα είναι ότι δε μετατράπηκαν πραγματικά σε εταιρίες, αλλά συνέχισαν να λειτουργούν ως οργανισμοί του δημοσίου, οι οποίοι υποκρίνονταν ότι είναι εταιρείες.

Σε τρεις τελευταίες δικαστικές εξελίξεις σε σχέση με την ΕΥΑΘ υπάρχει ένα ίδιο εντυπωσιακό στοιχείο. Η πρώτη πρόταση του εισαγγελέα διαφθοράς για παραπομπή διοικητικού στελέχους της έγινε τον Δεκέμβριο του 2013, όταν πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος ήταν ο Νίκος Παπαδάκης. Η υπόθεση δεν αφορούσε τον Παπαδάκη, αλλά τα έργα που ανατέθηκαν την περίοδο 2008-2010, που Διευθύνων Σύμβουλος ήταν ο Γιώργος Σκόδρας, δηλαδή πέντε χρόνια νωρίτερα.

Έναν χρόνο και κάτι αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2015 προτάθηκε η παραπομπή του Διευθύνοντος Συμβούλου της περιόδου 2005, για μία ανάθεση δηλαδή που είχε γίνει δέκα χρόνια νωρίτερα και προκάλεσε ζημία 95.000 ευρώ, καθώς ο τότε διευθύνων σύμβουλος κατηγορείται ότι ανέθεσε αυτός, ενώ «γνώριζε ότι έπρεπε να αναθέσει το Διοικητικό Συμβούλιο».

Και προχθές ήλθε η ώρα της παραπομπής για απιστία του προέδρου για κατάτμηση έργων από την οποία προήλθε ζημιά στην περιουσία της εταιρείας ύψους 150.000 ευρώ, το 2004, δηλαδή 11 χρόνια πριν.

Από τη μία η υπόθεση δημιουργεί αισθήματα ανακούφισης, διότι η δικαιοσύνη δεν ξεχνά. Από την άλλη, όμως, προκαλείται μία αναστάτωση. Χρειάστηκε ενδελεχής έρευνα 11 χρόνων για να εντοπισθεί μία ζημιά 250.000 ευρώ σε μία εταιρεία με λειτουργικό τζίρο εκατομμυρίων. Εικάζεται βάσιμα ότι αν υπήρχε μεγαλύτερη ζημιά, θα είχε εντοπισθεί.

Προφανώς κάτι δεν πάει καλά με την ΕΥΑΘ. Αλλά η ΕΥΑΘ δεν είναι οποιαδήποτε εταιρεία. Είναι μία εταιρεία, η ιδιοκτησία της οποίας έχει ανάψει πολιτικά -και όχι μόνο- πάθη. Είναι μία εταιρεία, για την οποία δύο βουλευτές της κυβέρνησης απείλησαν να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα  από το οποίο η κυβέρνηση προσδοκά να πάρει 2,8 δισ. ευρώ, με αίτημα να μην ιδιωτικοποιηθεί.

Αυτοί που ισχυρίζονται ότι πρέπει να μείνει δημόσια, πρέπει να πουν και πώς, αν μείνει δημόσια, η διαχείρισή της δε θα γίνεται συνεταιρικά ανάμεσα στον διορισμένο manager και στον εισαγγελέα. Διότι το πρόβλημα είναι θεσμικό και από εκεί εξελίσσεται σε διοικητικό και ποινικό.

Πρέπει να πουν πώς προστατεύεται η δημόσια περιουσία και ο δημόσιος χαρακτήρας του νερού, όταν όλοι οι πρώην επικεφαλής του οργανισμού περνούν από το γραφείο του εισαγγελέα.

Ένας από τους πρώην επικεφαλής, ο οποίος έφτασε να έχει 92 μηνύσεις, είχε πει σε συνέντευξή του το 2006 ότι οι σε βάρος του αντιδράσεις και μηνύσεις καθοδηγούνται από αυτούς, οι οποίοι χάνουν από τον τρόπο που διοικεί.

«Όταν στο παρελθόν δίνονταν εργολαβίες με εκπτώσεις της τάξεως του 7% και 10% και σήμερα είναι το 40% ή 50%, είναι σαφές ποιοι θίγονται», είχε πει, απαντώντας στην ερώτηση: «Τελικά ποιοι είναι αυτοί που θίγονται; Δεν έχουν ονόματα;» Μήπως να ξεκινούσαν από εκεί και οι εισαγγελείς και όσοι θέλουν την ΕΥΑΘ δημόσια;

Κάποιοι λένε ότι για την ΕΥΑΘ κάποτε χρηματοδοτήθηκε μέχρι και εφημεριδα...