Τα… καμπανάκια για τις παροχές

Σαφείς προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο να «χαθεί» ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2019 απευθύνει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) αλλά και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή λίγες μόλις ημέρες μετά τη συντριπτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ από τη ΝΔ στις ευρωεκλογές. Αιτία; Οι προεκλογικές παροχές της κυβέρνησης, δηλαδή το επίδομα στους συνταξιούχους (που βαφτίστηκε 13η σύνταξη) και οι μειώσεις στη φορολογία.

Το πρώτο μετεκλογικό καμπανάκι ήρθε από τον επικεφαλής οικονομολόγο του ESM Ρολφ Στράουχ, ο οποίος προειδοποίησε ότι ενδεχομένως η Αθήνα να μην πετύχει τον συμφωνημένο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.

Σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ), και σε ερώτηση αν η Ελλάδα οδεύει προς δημοσιονομικό εκτροχιασμό έπειτα από τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, ο κ. Στράουχ επανέλαβε τις ανησυχίες του επικεφαλής του Μηχανισμού, Κλάους Ρέγκλινγκ, σημειώνοντας πως ήδη το spread των ελληνικών ομολόγων από το αντίστοιχο γερμανικό αυξήθηκε κατά 50 μονάδες βάσης, καθώς οι αγορές «είναι προσεκτικές στην αποφυγή κινδύνων που σχετίζονται με χώρες για τις οποίες δεν έχουν σαφή εικόνα για την πορεία της οικονομικής πολιτικής».

«Αν και δεν έχουμε τελική εκτίμηση των μέτρων, αυτό που μας ανησυχεί είναι ότι βάσει της προκαταρκτικής μας ανάλυσης η Ελλάδα ίσως να μην πετύχει τον συμφωνημένο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% με σημαντική διαφορά» είπε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας πως για το 2020 ο αντίκτυπος είναι πιο δύσκολο να προβλεφθεί, αλλά «αν τα εξαγγελθέντα μέτρα εφαρμοστούν, το θέμα μπορεί να πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις».

Σημείωσε ακόμη πως από τη σκοπιά του ESM τα μέτρα αυτά δεν είναι φιλικά προς την ανάπτυξη, τόσο σε μεσοπρόθεσμο όσο και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. «Μπορεί να βοηθήσουν τη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, αλλά η εικόνα διαφέρει σε μεσοπρόθεσμο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα και αυτό για μας, ως ο μεγαλύτερος μακροχρόνιος δανειστής της Ελλάδας, αποτελεί θέμα ανησυχίας» σημείωσε.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού

Από την πλευρά του, το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή «απαντώντας» σε όσους υποστηρίζουν ότι η μείωση του ΦΠΑ και η καταβολή της «13ης σύνταξης» θα αυξήσουν το διαθέσιμο εισόδημα, άρα και την κατανάλωση, άρα και το ΑΕΠ, σημειώνει κατ’ αρχάς ότι όντως τα επεκτατικά μέτρα αναμένεται να επιδράσουν θετικά στην ιδιωτική κατανάλωση, η οποία, κατά το μέρος που δεν καταλήξει σε εισαγωγές, θα ενισχύσει τον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης. Συμπληρώνει, όμως, με νόημα: «Αυτό θα αντισταθμίσει εν μέρει το δημοσιονομικό τους κόστος, ωστόσο δεν θα πρέπει να υπάρχει η εσφαλμένη εντύπωση ότι η αντιστάθμιση θα είναι πλήρης και τα επεκτατικά μέτρα είναι αυτοχρηματοδοτούμενα».

Παράλληλα, υπενθυμίζει ότι αυτές οι παροχές δεν είναι εφάπαξ. «Με δεδομένο τον μόνιμο χαρακτήρα τους, η επίπτωσή τους θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην κατάρτιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και των ετήσιων προϋπολογισμών, ώστε να διασφαλιστεί η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα» παρατηρεί χαρακτηριστικά, με φόντο τις εξαγγελίες του Ζαππείου.

Το κόστος

Το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή, όπως εξήγησε κατά την παρουσίαση της έκθεσης ο επικεφαλής Φραγκίσκος Κουτεντάκης, με βάση τα στοιχεία του ΓΛΚ, υπολογίζει τον «λογαριασμό» των μέτρων σε 0,554% του ΑΕΠ, ως εξής:

• 441 εκατ. ευρώ η προβλεπόμενη (για το β΄ εξάμηνο) επίπτωση από τις μειώσεις ΦΠΑ.

• 830 εκατ. ευρώ η επίπτωση από τη λεγόμενη 13η σύνταξη.

• 80 εκατ. ευρώ η επίπτωση από τις αλλαγές στις συντάξεις χηρείας.

Ωστόσο, προβλέπεται –με βάση τις εκτιμήσεις των αρμόδιων υπουργείων– να υπάρξει και αύξηση των δημοσίων εσόδων κατά 59 εκατ. ευρώ εξαιτίας της ρύθμισης των 120 δόσεων στα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και άλλα 233 εκατ. ευρώ εξαιτίας της αντίστοιχης ρύθμισης στην εφορία. Έτσι, ο λογαριασμός των μέτρων βγαίνει στα 1,059 δισ. ευρώ, έναντι εξαγγελίας για παροχές 1,14 δισ. από τον πρωθυπουργό στις αρχές του μήνα.

Οι προβλέψεις, πάντως, που αφορούν τα έσοδα από τις ρυθμίσεις οφειλών στην εφορία είχαν αμφισβητηθεί έντονα από τους τεχνοκράτες των θεσμών και επισήμως από τον επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, με τις πρώτες πληροφορίες να αναφέρουν εκτιμήσεις περί πιθανής απώλειας εσόδων έως και 1 δισ. ευρώ (0,5% του ΑΕΠ), κάτι που μένει να φανεί εάν και κατά πόσο θα αποτυπώνεται στην έκθεση της Κομισιόν που θα δοθεί στη δημοσιότητα στις 5 Ιουνίου, σύμφωνα με τον επίσημο προγραμματισμό.

Οι αποδόσεις ομολόγων

Στην τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού επισημαίνεται επίσης ότι, παρά τη μείωση, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων παραμένουν υψηλές.

«Παρά τις αβεβαιότητες στις διεθνείς αγορές, οι αποδόσεις των δεκαετών τίτλων του ελληνικού κράτους παρουσίασαν πτωτική πορεία, ακολουθώντας αυτή των αντίστοιχων τίτλων της Ιταλίας και των άλλων χωρών. Συγκεκριμένα, η τάση είναι σταθερά πτωτική από τις 20/11/2018, όπου καταγράφηκε και η υψηλότερη τιμή (4,69%) από τις αρχές του 2018. Αυτή η ευνοϊκή συγκυρία φαίνεται να διατηρείται για τις αποδόσεις των δεκαετών τίτλων που στις 30/4/2019 παρουσίαζαν απόδοση 3,37%. Ωστόσο, οι αποδόσεις των ελληνικών τίτλων παραμένουν σημαντικά υψηλότερες από τις αποδόσεις αντίστοιχων τίτλων των λοιπών χωρών της Ευρωζώνης» αναφέρεται.