«Παράθυρο» από Κομισιόν για μείωση πλεονασμάτων

Ανοιχτό αφήνει η Κομισιόν ένα… μικρό παράθυρο για τη μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων, συνδέοντας το θέμα με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

«Εάν δούμε ξεκάθαρα θετικές τάσεις στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, αυτό μπορεί να αντικατοπτριστεί στα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς αυτά τα δύο συνδέονται στενά» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, ενώ νωρίτερα είχε τονίσει με νόημα: «Πέραν του 2020, οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα υπάρχουν για έναν λόγο: ότι η Ελλάδα έχει μακράν το υψηλότερο ποσοστό χρέους επί του ΑΕΠ –περίπου 180%– και πρέπει να μειωθεί σε επίπεδα που θα θέτουν μικρότερους κινδύνους για την οικονομία».

Χαμηλότερη ανάπτυξη

Αν και η Κομισιόν αναμένει υπέρβαση των στόχων του 3,5% για το πρωτογενές πλεόνασμα, θέμα προκύπτει όσον αφορά την ανάπτυξη. Κι αυτό γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν εκτιμά ότι το 2020 η ανάπτυξη θα είναι της τάξης του 2,3%, ενώ η ελληνική κυβέρνηση προβλέπει ανάπτυξη 2,8%. Αξίζει να σημειωθεί ότι διάσταση απόψεων υπάρχει και με τους οίκους αξιολόγησης, με τον πλέον αισιόδοξο, τον Standard & Poor’s, να θεωρεί εφικτό τον ρυθμό ανάπτυξης 2,5%.

Για την ιστορία σημειώνεται ότι στο ίδιο μήκος κύματος με την Κομισιόν κινείται το ΔΝΤ, που εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 1,8% το 2019 (έναντι στόχου για 2%) και στο 2,3% το 2020 (έναντι στόχου για 2,8% στον προϋπολογισμό). Η μείωση αυτή στις εκτιμήσεις αποδίδεται στις αδύναμες ιδιωτικές επενδύσεις και στην υποεκτέλεση των δημόσιων επενδύσεων, ενώ σημαντικά βαρίδια της ανάπτυξης είναι τα δυσμενή δημογραφικά και η χαμηλή παραγωγικότητα.

Τα σενάρια για το χρέος

Η Κομισιόν κάνει ειδική αναφορά και στο ελληνικό χρέος, παρουσιάζοντας τρία σενάρια. Συγκεκριμένα, στο βασικό σενάριο το χρέος θα διατηρήσει την πτωτική του τάση αλλά θα παραμείνει πάνω από το 100% έως το 2041, στο θετικό σενάριο το χρέος θα υποχωρήσει γρήγορα και θα φτάσει στο 60% του ΑΕΠ το 2055, ενώ μια αναθεώρηση του αρνητικού σεναρίου δείχνει ότι το χρέος θα αρχίσει να αυξάνεται ξανά στις αρχές της δεκαετίας του 2040.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, οι τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν μέτριες, περίπου στο 10% του ΑΕΠ έως το 2032. Στη συνέχεια, οι τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες θα αρχίσουν να αυξάνονται αργά, αλλά προβλέπεται ότι θα παραμείνουν περίπου στο 14% του ΑΕΠ στο τέλος του ορίζοντα πρόβλεψης.

Στο θετικό σενάριο, το χρέος παραμένει σημαντικά βιώσιμο, καθώς οι χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν στο 10% του ΑΕΠ το 2060. Αντίστοιχα, στο αρνητικό σενάριο, οι τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες φτάνουν στο 20% του ΑΕΠ το 2042 και αυξάνονται τα επόμενα έτη.

«Ναι» στον προϋπολογισμό

Σε κάθε περίπτωση, η Κομισιόν άναψε το πράσινο φως για τον προϋπολογισμό του 2020 –που περιλαμβάνει και τις φοροελαφρύνσεις που έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση–, αλλά και για την τέταρτη έκθεση σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. «Η Ελλάδα έχει ετοιμάσει έναν προϋπολογισμό για το 2020 που ανταποκρίνεται στον συμφωνηθέντα στόχο περί πρωτογενούς πλεονάσματος στο 3,5% του ΑΕΠ, με τρόπο φιλικό προς την ανάπτυξη» και «η κυβέρνηση έχει αναλάβει συνολικά τις απαραίτητες δράσεις για την επίτευξη των μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων που έπρεπε να γίνουν έως τα μέσα του 2019, στο πλαίσιο της προώθησης ενός ευρύτερου προγράμματος μεταρρυθμίσεων» επισημαίνεται στο συμπέρασμα της έκθεσης. Ωστόσο, γι’ ακόμη μία αφορά ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. «Περαιτέρω ενέργειες θα είναι ζωτικής σημασίας για την ολοκλήρωση και, όπου χρειάζεται, για την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Σιγή για το κοινωνικό μέρισμα

Πάντως η κυβέρνηση κρατά κλειστά τα χαρτιά της όσον αφορά το φετινό κοινωνικό μέρισμα, παρόλο που με βάση τον δημοσιονομικό χώρο –που προκύπτει από τον προϋπολογισμό του 2020 που κατατέθηκε στη Βουλή– έχει τη δυνατότητα να μοιράσει 436 εκατ. ευρώ σε νέες παροχές.

Το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να χαμηλώσει τον πήχη των προσδοκιών και διαμηνύει ότι από τα 436 εκατ. ευρώ που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό θα πρέπει να κρατηθεί ένα «μαξιλάρι ασφαλείας» (της τάξης των 200 εκατ. ευρώ) και να καλυφθεί ένα μέρος των υποχρεώσεων ΥΚΩ προς τη ΔΕΗ ύψους 150-200 εκατ. ευρώ (μέρος των οποίων θα καλυφθεί και από το αποθεματικό) – ενώ έχουν ήδη διατεθεί άνω των 200 εκατ. ευρώ για τις μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, 68 εκατ. ευρώ για το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης και 138 εκατ. ευρώ για τη μείωση της προκαταβολής φόρου από τις επιχειρήσεις.

Σε κάθε περίπτωση, τον τελικό λόγο θα τον έχει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο οποίος έχει δεσμευτεί προσωπικά για τη συγκρότηση τελικού καταλόγου δικαιούχων (χαμηλόμισθοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, άνεργοι) της νέας έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης.