Νοσούν ξανά οικοδομή και ακίνητα
Η πανδημία του κορονοϊού έφερε τα πάνω κάτω και στην αγορά ακινήτων και συγκεκριμένα στη βραχυχρόνια μίσθωση (γνωστή ως Airbnb), έναν κλάδο που πρόσφερε σημαντική στήριξη στην ελληνική οικονομία. Μάλιστα, πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η αγορά ακινήτων θα δυσκολευτεί πάρα πολύ να σηκώσει κεφάλι, ακόμη και μετά την πλήρη άρση των περιοριστικών μέτρων για τον κορονοϊό.
Στροφή στη μακροχρόνια μίσθωση;
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών Ε-Real Estates, οι ιδιοκτήτες - φυσικά πρόσωπα στις πιο δημοφιλείς περιοχές των βραχυχρόνιων μισθώσεων (Πλάκα, Θησείο, Κουκάκι, Εμπορικό Τρίγωνο) που διαθέτουν ένα-δύο ακίνητα κρατούν ακόμη στάση αναμονής και δεν επιστρέφουν στις μακροχρόνιες μισθώσεις.
Το μεγαλύτερο ποσοστό ακινήτων που επιστρέφουν στις μακροχρόνιες μισθώσεις από τις άνωθεν περιοχές είναι ακίνητα που ανήκουν/τα διαχειρίζονται εταιρείες που επιθυμούν να επιμερίσουν τις απώλειές τους και επιστρέφουν μέρος των διαχειριζόμενων ακινήτων στις συμβατικές-παραδοσιακές μισθώσεις για 4-5 μήνες ή/και 1 έτος, μέχρι να δουν τα νέα δεδομένα σε σχέση με την πανδημία του κορονοϊού.
Παρακάτω παρατίθενται κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:
1. Ξενοφώντος - Σύνταγμα: Για διαμέρισμα 40 τ.μ., ισόγειο, πλήρως ανακαινισμένο, το οποίο τους χειμερινούς μήνες μισθωνόταν σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης από 40 έως 50 ευρώ/διανυκτέρευση και το καλοκαίρι 100-120 ευρώ/διανυκτέρευση, με πληρότητες περίπου 90%, πλέον η ζητούμενη τιμή ενοικίασης (επιπλωμένο) είναι 400 ευρώ/μήνα, ενώ διατίθεται για ενοικίαση μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020.
2. Λυκαβηττός: Για ισόγειο διαμέρισμα 45 τ.μ., πλήρως ανακαινισμένο, η ζητούμενη τιμή ενοικίασης (επιπλωμένο) είναι 350 ευρώ/μήνα, ενώ διατίθεται για ενοικίαση μέχρι τον Απρίλιο του 2021.
3. Καλλιμάρμαρο - Μετς: Για ισόγειο διαμέρισμα 35 τ.μ., πλήρως ανακαινισμένο, η ζητούμενη τιμή ενοικίασης (επιπλωμένο) είναι 350 ευρώ/μήνα (συμπεριλαμβανομένων όλων των λογαριασμών, και του ρεύματος), ενώ διατίθεται για ενοικίαση μέχρι τον Απρίλιο του 2021.
4. Πετράλωνα: Για ισόγειο διαμέρισμα 60 τ.μ., πλήρως ανακαινισμένο, με κήπο, επί της Τριών Ιεραρχών, η ζητούμενη τιμή ενοικίασης (επιπλωμένο) είναι 400 ευρώ/μήνα (συμπεριλαμβανομένων όλων των λογαριασμών εκτός του ηλεκτρικού ρεύματος), ενώ διατίθεται για ενοικίαση μέχρι τον Απρίλιο του 2021.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Airbnb στην Ελλάδα βασίζεται στους ξένους τουρίστες, κάτι που σημαίνει ότι εάν δεν επανεκκινήσει ο τουρισμός, τα προβλήματα όχι μόνο δεν θα ξεπεραστούν αλλά θα διογκωθούν. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι ξένοι τουρίστες που επιλέγουν τη βραχυχρόνια μίσθωση υπερβαίνουν το 65%.
Πάντως, ο πρόεδρος του Ε-Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας, επισημαίνει ότι κλειδί στην εξέλιξη και τη δυναμική της αγοράς θα αποτελέσουν οι χρηματοοικονομικοί δείκτες, η διαθεσιμότητα και η ευκολία δανεισμού, τα αναπτυξιακά μέτρα που θα στοχεύουν στην οικονομική ενδυνάμωση των πολιτών, το φορολογικό καθεστώς, τα μέτρα στήριξης των υφιστάμενων επενδυτών και προσέλκυσης νέων, το αίσθημα ασφάλειας των εργαζομένων για την εργασία τους και τα εισοδήματά τους, αλλά και η εν γένει εσωτερική και εξωτερική σταθερότητα της χώρας μας.
Μειώνονται τα ενοίκια
Πτωτικά κινούνται και τα ενοίκια, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου το ζητούμενο μίσθωμα είχε φτάσει στο ανώτερο επίπεδο τιμών το προηγούμενο χρονικό διάστημα και αναμενόταν η ρύθμισή τους μετά το β΄ εξάμηνο του 2020. «Η μείωση αυτή αποτελεί στιγμιαία αντίδραση των ιδιοκτητών που χρειάζονται άμεσα εισόδημα, διότι σε πολλές περιπτώσεις το εισόδημα από το μίσθωμα καλύπτει κάποια άλλη υποχρέωση ή/και τη δόση δανείου» εξηγεί ο κ. Μπάκας.
«Παράλληλα», προσθέτει, «δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων που προέβησαν σε μείωση της ζητούμενης τιμής μίσθωσης (οι ζητούμενες τιμές είναι χωρίς κάποια διαπραγμάτευση – αυτό σημαίνει ότι η μείωση μπορεί να είναι μεγαλύτερη) διότι θέλησαν να μισθώσουν άμεσα το ακίνητό τους, πριν έρθουν αντιμέτωποι με μεγάλες μειώσεις. Το αποκορύφωμα των μειώσεων θα καταγραφεί μετά την καλοκαιρινή σεζόν και σταδιακά έως και την αρχή του νέου έτους. Αρχικά, οι πρώτες γενναίες μειώσεις θα καταγραφούν σε ακίνητα των περιοχών που δεν αποτελούν τους top προορισμούς και μπήκαν τελευταίοι στον “κλάδο” των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ακίνητα που μεγαλύτερο ποσοστό των ιδιοκτητών θα επιστρέψουν άμεσα στις μακροχρόνιες-συμβατικές μισθώσεις ή/και θα προβούν σε πώληση του ακινήτου τους μετά τη μεγάλη “χασούρα” που έρχεται από το 2019 και κορυφώνεται το 2020». Επιπλέον, εκτιμά ότι «περιοχές που θα καταγράψουν τις πρώτες μειώσεις ενοικίων μετά την εποχή κορονοϊού είναι κυρίως περιοχές του κέντρου, όπως Άγιος Νικόλαος, Άνω Κυψέλη, Άνω Πατήσια, Πεδίον Άρεως, Πλ. Αμερικής, Πλ. Αττικής, Γκύζη, Γούβα, Γουδί, Κολοκυνθού, Κολωνός, Κυψέλη, Νέα Κυψέλη, Σεπόλια, καθώς και πολλά τμήματα της Καλλιθέας και του Νέου Κόσμου που δεν συνορεύουν με το Κουκάκι».
Καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης των τιμών των ενοικίων θα αποτελέσει ο αριθμός των ακινήτων που θα επιστρέψουν από τη μακροχρόνια στη βραχυχρόνια μίσθωση το αμέσως επόμενο διάστημα.
Το τοπίο στην οικοδομή
Ο κορονοϊός αφήνει βαθιές πληγές και στην οικοδομή, η οποία, αν και το φετινό Ιανουάριο είχε επιστρέψει σε τροχιά ανάκαμψης, φαίνεται ότι δεν θα ξεφύγει από την κρίση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τον Ιανουάριο, το μέγεθος της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας ανήλθε σε 1.339 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 260.000 τ.μ. επιφάνειας και 1.051,6 χιλιάδες κυβικά μέτρα όγκου, παρουσίασε δηλαδή άνοδο κατά 55,7% στον αριθμό των αδειών, κατά 51,7% στην επιφάνεια και κατά 43,4% στον όγκο.
Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει βεβαίως τώρα είναι πότε ακριβώς θα επιλέξουν οι κατασκευαστές να προχωρήσουν στην έναρξη των παραπάνω αδειών, καθώς οι συνθήκες έχουν αντιστραφεί πλήρως και εκτιμάται ότι θα επέλθει νέο πλήγμα στην αγορά κατοικίας, η οποία είχε αρχίσει να εξέρχεται από τη μακρά ύφεση.
Με δεδομένο ότι πλέον η ζήτηση αυτή θα αργήσει να επανέλθει στο επίπεδο όπου βρισκόταν πριν από την πανδημία του κορονοϊού, είναι προφανές ότι ανάλογη καθυστέρηση θα υπάρξει και στις νέες ανεγέρσεις κατοικιών.
