Ο εκσυγχρονισμός δεν λύνει το πρόβλημα με τις συντάξεις - Free Sunday
Ο εκσυγχρονισμός δεν λύνει το πρόβλημα με τις συντάξεις
Η κυβέρνηση θα πρέπει να «καλύψει» τις συντάξεις και μάλιστα σε μια περίοδο κατά την οποία η οικονομία κάνει βήματα προς τα πίσω λόγω του κορονοϊού.

Ο εκσυγχρονισμός δεν λύνει το πρόβλημα με τις συντάξεις

Ναι, ο κορονοϊός έκανε κι ένα καλό: περιόρισε τη γραφειοκρατία. Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα έκανε τεράστια βήματα σε αυτόν τον τομέα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Ένα από τα «κληροδοτήματα» αυτής της κρίσης είναι και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος για την έκδοση συντάξεων.

Το υπουργείο Εργασίας πανηγυρίζει για το τέλος στη χρονοβόρα διαδικασία έκδοσης των συντάξεων και την πλήρη εφαρμογή της ψηφιακής σύνταξης. Μάλιστα, στο υπουργείο γίνεται λόγος για μια «ιστορική μεταρρύθμιση», καθώς οι συντάξεις θα απονέμονται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Αυτό σημαίνει, όμως, ότι το Δημόσιο θα αναγνωρίσει τις οφειλές του και θα καταβάλλει συντάξεις. Πόσο εύκολο είναι εν καιρώ πανδημίας και αύξησης της ανεργίας;

Πιλοτική έναρξη τον Ιούνιο

Ακόμα και εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης, που έχουν υποβληθεί από την 1η Ιανουαρίου 2017 και μετά, θα μπορέσουν να ενταχθούν στη διαδικασία ψηφιακής απονομής συντάξεων, που αρχίζει πιλοτικά τον Ιούνιο για τις συντάξεις γήρατος των αγροτών και τις συντάξεις χηρείας μετά τον θάνατο συνταξιούχων. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Εργασίας και του e-ΕΦΚΑ, σε δύο μήνες από σήμερα το 40% των νέων αιτήσεων για συνταξιοδότηση θα απονέμεται ψηφιακά και μέσα σε μόνο λίγα δευτερόλεπτα, ενώ, καθώς θα εξελίσσεται η διαδικασία, στο τέλος του 2021 το 85% των νέων αιτημάτων θα ολοκληρώνεται αυτόματα.

Η πιλοτική λειτουργία της ψηφιακής απονομής κύριας σύνταξης «ΑΤΛΑΣ» στον e-ΕΦΚΑ άρχισε από δύο «εύκολες» κατηγορίες, τις συντάξεις χηρείας σε περιπτώσεις θανάτου συνταξιούχου και τις συντάξεις γήρατος τέως ΟΓΑ χωρίς διαδοχική ασφάλιση.

Μάλιστα, στην υπουργική απόφαση που καθορίζει τη διαδικασία υποβολής των αιτήσεων δίνεται η δυνατότητα να επανυποβληθούν ηλεκτρονικά αιτήσεις που ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία και εκκρεμούν από την έναρξη λειτουργίας του ΕΦΚΑ, τον Ιανουάριο του 2017 και εφεξής. Εφόσον κληθούν από το ταμείο, οι δικαιούχοι θα μπορούν να υποβάλουν νέα αίτηση, ψηφιακά, στην οποία θα καταχωρίζεται και η ημερομηνία αρχικής υποβολής, προκειμένου να υπολογιστούν και τα αναδρομικά που δικαιούται ο συνταξιούχος.

Προσοχή: Στο τέλος της διαδικασίας θα γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχος και στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι έχουν καταχωριστεί ψευδή ή παραπλανητικά στοιχεία θα αναζητούνται τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.

Το πρόβλημα παραμένει…

Η αλήθεια είναι πως με το νέο σύστημα λύνεται το τεράστιο πρόβλημα των καθυστερήσεων στην απονομή των συντάξεων. Το βασικό πρόβλημα, όμως, λύνεται; Η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει τα χρήματα για να καλύψει τις συντάξεις αυτές και μάλιστα σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι μέχρι πρότινος.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, οι εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης ήταν περί τις 250.000 για κύρια και επικουρική σύνταξη, με την αναμονή σε κάποιες περιπτώσεις να φτάνει έως και τα πέντε χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και η διοίκηση του e-ΕΦΚΑ, οι αιτήσεις για κύρια σύνταξη ξεπερνούν τις 158.000, ενώ για την επικουρική τις 92.100.

Το Δημόσιο θα πρέπει να αναγνωρίσει τις οφειλές του και να τις εξοφλήσει. Κι αυτό είναι ένα πρόβλημα που σε καμία περίπτωση δεν λύνεται με τον εκσυγχρονισμό του συστήματος. Αντιθέτως, είναι ένα πρόβλημα που πιθανότητα θα επιδεινωθεί τώρα, σε μια περίοδο που η οικονομία έχει τραβήξει χειρόφρενο λόγω των περιοριστικών μέτρων για τον κορονοϊό, αλλά και με την επικείμενη αύξηση της ανεργίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με τα σημερινά δεδομένα το ΔΝΤ προβλέπει έκρηξη της ανεργίας στο 22,3% του εργατικού δυναμικού. Λίγο πιο… αισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις της Κομισιόν, που «βλέπει» ανεργία 19,9% το 2020 και 16,8% το 2021.

Αναδρομικά 500 εκατ. ευρώ

Και σε όλα αυτά πρέπει να προστεθούν και αναδρομικά σχεδόν 500 εκατ. ευρώ προς 400.000 συνταξιούχους, συν τις ήδη γνωστές διεκδικήσεις του παρελθόντος, των σχεδόν 4 δισ. ευρώ. Οι ανατροπές που επέφερε η υγειονομική κρίση του κορονοϊού σε όλους τους τομείς έχουν ανατρέψει κάθε σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου, καθώς τα δημοσιονομικά περιθώρια στενεύουν. Κατά συνέπεια, και οι εξαγγελίες του υπουργείου Εργασίας για αυξήσεις σε πάνω από ένα εκατομμύριο συνταξιούχους αμέσως μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νόμου Βρούτση έχουν πλέον ξεχαστεί. Πληροφορίες, πλέον, αναφέρουν πως η εφαρμογή της πρόσφατης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, καθώς και οι αυξήσεις των επικουρικών και κύριων συντάξεων που απορρέουν από αυτήν, παραπέμπεται για τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ως τότε, όμως, θα έχουν συσσωρευτεί ήδη αναδρομικά ενός έτους για περίπου 250.000 δικαιούχους επικουρικών συντάξεων (δικαιούνται από τον περασμένο Οκτώβριο μηνιαία αύξηση κατά μέσο όρο 100 ευρώ) και για περίπου 185.000 δικαιούχους κύριων συντάξεων (δικαιούνται λόγω των νέων συντελεστών αναπλήρωσης μια αύξηση που πρέπει να δοθεί εφάπαξ ή σε πέντε ετήσιες δόσεις). Σύμφωνα με τις μελέτες που συνοδεύουν το νέο ασφαλιστικό, η ετήσια δαπάνη είχε προϋπολογιστεί για το 2020 και μέχρι το 2026 κοντά στο 0,20% του ΑΕΠ, δηλαδή κοντά στα 450 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, η δαπάνη αυτή, από το 2027 και μετά βαίνει αυξανόμενη. Τα χρήματα αυτά είχαν προϋπολογιστεί από το κονδύλι της 13ης σύνταξης, το οποίο κυμαινόταν στο 0,50% του ΑΕΠ, δηλαδή κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Πλέον, η 13η σύνταξη έχει καταργηθεί, οι αυξήσεις όμως δεν έχουν δοθεί ακόμη.