Άνοιγμα τουρισμού χωρίς τους… καλούς πελάτες

Με το… απαγορευτικό να παραμένει για τους καλούς πελάτες, η Ελλάδα άνοιξε όλες τις πύλες της, ευελπιστώντας να σώσει ό,τι μπορεί από τη φετινή τουριστική περίοδο. Από την 1η Ιουλίου άνοιξαν τα σύνορα για ξένους ταξιδιώτες και εκτός της Ε.Ε., με αυστηρότατους όμως κανόνες και πρωτοφανή μέτρα υγειονομικής ασφάλειας σε καταλύματα και μεταφορές, σε μια προσπάθεια αφενός να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η απώλεια στα τουριστικά έσοδα λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και αφετέρου να αποφευχθεί η διασπορά της νόσου, καθώς σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να μπει «λουκέτο» ακόμη και σε ένα ολόκληρο νησί.

Οι προσδοκίες για τη φετινή περίοδο δεν είναι μεγάλες, εντούτοις η τουριστική αγορά προσδοκά να κερδίσει όσα γίνεται περισσότερα από τα φετινά μικρά μερίδια και από τον ανταγωνισμό. Το άνοιγμα των περιφερειακών αεροδρομίων δίνει το σήμα για να κινηθούν οι κρατήσεις, με τις πληρότητες επί του παρόντος να βρίσκονται κοντά στο 20%. Η αγορά στρέφει την προσοχή της στις πληρότητες που θα επιτευχθούν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο και ο στόχος είναι να μετριαστούν όσο το δυνατόν οι απώλειες σε έσοδα.

Δύσκολο εγχείρημα

Το εγχείρημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς από τη λίστα των χωρών με τις οποίες η Ε.Ε. ανοίγει τα σύνορά της απουσιάζουν οι καλοί πελάτες της Ελλάδας, όπως η Ρωσία, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Κίνα. Επίσης, μέχρι τις 15 Ιουλίου η Ελλάδα δεν θα επιτρέπει απευθείας πτήσεις από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Σουηδία. Ωστόσο, μόνο από Μεγάλη Βρετανία, ΗΠΑ και Ρωσία μπήκαν την προηγούμενη χρονιά στο τουριστικό «καλάθι» περίπου 4 δισ. ευρώ από τα συνολικά 18,2 δισ. ευρώ που ήταν οι εισπράξεις. Πρόκειται για το 20% των εσόδων της χώρας από τον τουρισμό και πολύ περισσότερο για συγκεκριμένους ελληνικούς προορισμούς και ξενοδοχειακές μονάδες, που εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη μία ή την άλλη αγορά.

Πιο αναλυτικά, το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά του ελληνικού τουρισμού, μετά τη Γερμανία. Το 2019 οι εισπράξεις από τη Βρετανία διαμορφώθηκαν στα 2,564 δισ. ευρώ και οι αφίξεις πέρυσι έφτασαν τα 3,5 εκατομμύρια ταξιδιώτες. Το 2019 το 26% των δαπανών των Βρετανών στην Ελλάδα έγινε στο δεύτερο τρίμηνο και το 63% στο τρίτο, ενώ το 89% των πριν από την πανδημία προγραμματισμένων θέσεων προς τα περιφερειακά αεροδρόμια για φέτος ήταν με πτήσεις χαμηλού κόστους.

Οι ΗΠΑ αποτελούν την τρίτη μεγαλύτερη αγορά του ελληνικού τουρισμού. Η Ελλάδα συνιστά δημοφιλή προορισμό των Αμερικανών, ιδιαίτερα για το προϊόν «ήλιος και θάλασσα», αλλά τα τελευταία χρόνια η διαμονή τους εδώ περιλαμβάνει και αρκετές ημέρες στην πρωτεύουσα. Οι ρυθμοί αύξησης των αφίξεων από τις ΗΠΑ την τελευταία διετία ήταν υπερδιπλάσιοι του συνόλου του ελληνικού τουρισμού και το 2019 έφτασαν τα 1,18 εκατομμύρια ταξιδιώτες. Πέρυσι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τις ΗΠΑ ήταν 1,2 δισ. ευρώ. Το 2019 το 27% των δαπανών των Αμερικανών τουριστών στην Ελλάδα έγινε κατά το δεύτερο τρίμηνο, ενώ το 52% στο τρίτο τρίμηνο, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ).

Η Ρωσία βρίσκεται στη 12η θέση της αγοράς του ελληνικού τουρισμού, έχοντας υποχωρήσει σημαντικά από τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν προ δεκαετίας. Η Ελλάδα, ωστόσο, αποτελεί αγαπημένο προορισμό ενός πολύ μεγάλου αριθμού Ρώσων ιδιαίτερα υψηλού εισοδηματικού προφίλ, που προτιμούν έναν μικρό αριθμό περιοχών και μονάδων, κυρίως στην Κρήτη και στη Χαλκιδική. Το 2019 το 22% των δαπανών των Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα, οι οποίες έφτασαν στα 433 εκατ. ευρώ (582.000 ταξιδιώτες), έγινε στο δεύτερο τρίμηνο και το 60% στο τρίτο, ενώ για φέτος μόλις το 3% των προγραμματισμένων θέσεων προς τα περιφερειακά αεροδρόμια ήταν με πτήσεις χαμηλού κόστους.

Το Ισραήλ, όπου η πανδημία δείχνει να ανησυχεί εκ νέου τα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων, αποτελεί μία από τις νέες δυναμικά ανερχόμενες αγορές του ελληνικού τουρισμού. Η αγορά του Ισραήλ βρίσκεται στην 21η θέση του ελληνικού τουρισμού και συγκεκριμένα το 2019 έφερε έσοδα της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, με το 27% των δαπανών των Ισραηλινών τουριστών στην Ελλάδα στο δεύτερο τρίμηνο και το 54% στο τρίτο. Για το 2020, μόλις το 4% των προγραμματισμένων προ πανδημίας θέσεων προς τα περιφερειακά αεροδρόμια ήταν με πτήσεις χαμηλού κόστους.

Σημειώνεται πως ενώ αρχικά υπήρχε η εικόνα πως τα φετινά έσοδα από τον τουρισμό θα μπορούσαν να φτάσουν τα 8 δισ. ευρώ, από τα συνολικά 20 δισ. που αναμένονταν πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, τελικά δεν φαίνεται να αναμένονται περισσότερα από το 20%-25% των περσινών τουριστικών εισπράξεων, δηλαδή έως 5 δισ. ευρώ.

Πάντως, η ανυπομονησία χτυπά κόκκινο, καθώς, όπως σημειώνουν στελέχη του τουριστικού κλάδου, οι επόμενες δύο τουλάχιστον εβδομάδες θα είναι αυτές που θα καθορίσουν την τουριστική ζήτηση και θα δώσουν την εικόνα της σεζόν. Εφόσον διατηρηθεί το αίσθημα ασφάλειας και δεν υπάρξουν προβλήματα με τη διαχείριση πιθανών κρουσμάτων, η χώρα θα διατηρήσει το σημαντικό πλεονέκτημα που έχει στην υγειονομική κρίση, κάτι που με τη σειρά του θα ενισχύσει τη ροή τουριστών.