Αλλάζουν όλα στα εργασιακά

Τα πάνω κάτω έρχονται στις εργασιακές σχέσεις. Τη στιγμή που χιλιάδες εργαζόμενοι ζουν ήδη μέσα στην αβεβαιότητα, καθώς πολλές συμβάσεις εργασίας έχουν τεθεί σε αναστολή, ενώ άλλοι δουλεύουν με μειωμένο ωράριο, με ό,τι μπορούν να σημαίνουν όλα αυτά για τα εισοδήματά τους, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να νομοθετήσει νέες αλλαγές, που στην ουσία θα δώσουν μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών στους εργοδότες.

Μεταξύ των μέτρων που ετοιμάζεται να προωθήσει η κυβέρνηση είναι και το… αλά καρτ οκτάωρο. Δηλαδή εργαζόμενοι και εργοδότες θα μπορούν να συμφωνούν σε ό,τι αφορά τον χρόνο έναρξης και λήξης του οκταώρου στη διάρκεια της ημέρας. Για παράδειγμα, θα μπορούσε ένας εργαζόμενος, αντί για το διάστημα 8 π.μ. - 4 μ.μ. κάθε μέρα ανά εβδομάδα, να εργάζεται 9 π.μ. - 5 μ.μ. είτε καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας είτε για κάποιες μέρες της εβδομάδας. Προϋπόθεση θα είναι να υπάρχει σχετικό αίτημα από τον εργαζόμενο και να μη μειώνεται ο συνολικός αριθμός των κανονικών ωρών εργασίας ανά εβδομάδα.

Όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές του υπουργείου Εργασίας, στόχος είναι η καθιέρωση ενός νέου, ευέλικτου ωραρίου εργασίας, χωρίς να θίγεται το θεσμοθετημένο 8ωρο και το 40ωρο, καθώς και η διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας στον ιδιωτικό τομέα.

Επίσης, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα παρέχεται η δυνατότητα σε εργαζόμενο και εργοδότη να συμφωνούν για την πληρωμή τυχόν υπερωριών σε… είδος, όπως η «κάλυψη» της υπέρβασης του χρόνου απασχόλησης μιας ημέρας με αντίστοιχη μείωση κάποια άλλη μέρα, το ρεπό, η επιπλέον άδεια κ.λπ. Κι αυτό, τη στιγμή που πολλοί εργαζόμενοι επιλέγουν τις υπερωρίες ως λύση για την ενίσχυση του χαμηλού εισοδήματός τους.

Σημειώνεται πως το κόστος της υπερωρίας αντιστοιχεί στο 40% του ωρομισθίου. Δηλαδή για κάθε μία ώρα εργασίας πέραν του κανονικού ωραρίου, ο εργαζόμενος πληρώνεται με το 40% της ωρομίσθιας αμοιβής που αναλογεί σε ώρα εργασίας του κανονικού ωραρίου του.

Επίσης, η κυβέρνηση φέρεται να εξετάζει και την αύξηση του ανώτατου ορίου υπερωριών στις βιομηχανίες σε εξαμηνιαία βάση σε 100 ή 120 ώρες. Μια τέτοια αύξηση θα οδηγούσε στη δυνατότητα εργασίας –πέραν του κανονικού 8ώρου– κατά επιπλέον 12 ώρες ανά μήνα ή επιπλέον 3 ώρες ανά εβδομάδα. Σήμερα το ανώτατο όριο των υπερωριών στη βιομηχανία είναι 48 ώρες σε εξαμηνιαία βάση (ή 8 ώρες/μήνα ή 2 ώρες/εβδομάδα).

Επιφυλάξεις από τους εργατολόγους

Τις επιφυλάξεις τους εκφράζουν οι εργατολόγοι, οι οποίοι επισημαίνουν ότι, αν και για όλα αυτά θα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η συναίνεση να αντλείται μέσω εκβιασμού για απόλυση. Άλλωστε, σύμφωνα με τις καταγγελίες, ο εκβιασμός για απόλυση είναι συνήθης πρακτική των εργοδοτών ώστε να επιβάλλουν αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων.

Όσον αφορά την πληρωμή των υπερωριών με… ρεπό, οι εργατολόγοι σχολιάζουν πως μπορεί το μέτρο αυτό να εφαρμόζεται σε κάποιες χώρες όπως η Ελβετία, όμως εάν ληφθούν υπόψη η εργασιακή ανασφάλεια που επικρατεί ανάμεσα στους εργαζόμενους, οι εργοδοτικές αυθαιρεσίες και η υποδηλωμένη εργασία, υπάρχει φόβος άλλα να δηλώνονται και άλλα να γίνονται.

Επίσης, υπαρκτός είναι και ο κίνδυνος να υποδηλώνονται ή και να μη δηλώνονται καθόλου οι υπερωρίες.

Οι εργαζόμενοι ανησυχούν

Η πλειονότητα των εργαζομένων ανησυχεί για το νέο σκηνικό που έχει διαμορφώσει η πανδημία του κορονοϊού και η «εξάπλωση» της τηλεργασίας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνα της ΓΣΕΕ, περισσότεροι από τους 7 στους 10 εργαζόμενους (73%) θεωρούν ότι η πανδημία θα αποτελέσει αφορμή για να ανατραπούν θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα.

Παράλληλα, εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στην τηλεργασία, με το 67% των ερωτηθέντων να την αξιολογεί αρνητικά ως προς την εξέλιξη των εργασιακών δικαιωμάτων του, το 61% να τη θεωρεί αρνητική εξέλιξη ως προς τις ώρες εργασίας του, το 60% να τη θεωρεί αρνητική εξέλιξη ως προς την εξέλιξη της αμοιβής του, το 52% να την αξιολογεί αρνητικά ως προς την προσωπική ζωή του και το 45% να την αξιολογεί αρνητικά ως προς την επαγγελματική εξέλιξή του.

Σύμφωνα με την έρευνα:

• Το 32% των εργαζομένων δήλωσε ότι έχει μεταβληθεί η σχέση εργασίας του μετά την πανδημία.
• Το 20% των εργαζομένων δήλωσε ότι, μετά την πανδημία, συνεχίζει να εργάζεται με τηλεργασία και το 12% με μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση.
• Ο δείκτης αισιοδοξίας παρουσιάζει μείωση. Πιο αναλυτικά: 52% των ερωτηθέντων εκφράζουν απαισιοδοξία για την πορεία της χώρας (+2% σε σχέση με τον Ιούνιο), ενώ απαισιοδοξία εκφράζεται και στο θέμα της εξέλιξης των αμοιβών, με το ποσοστό όσων δηλώνουν αισιόδοξοι για τον μισθό τους να παρουσιάζει πτώση 3 ποσοστιαίων μονάδων και να διαμορφώνεται στο 32%.
• Αντίστοιχη μείωση παρατηρείται στον δείκτη ασφάλειας της απασχόλησης, με το 54% των εργαζομένων να δηλώνει αισιόδοξο για τη διατήρηση της θέσης του στην αγορά εργασίας (-2% σε σχέση με τον Ιούνιο).