Η πανδημία αύξησε τις καταθέσεις - Free Sunday
Η πανδημία αύξησε τις καταθέσεις
Οι καταθέσεις θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν ένα μέρος της πρώτης φάσης ανάκαμψης των δαπανών κατανάλωσης και επένδυσης.

Η πανδημία αύξησε τις καταθέσεις

Σημαντική αύξηση των καταθέσεων παρατηρείται την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού. Παρά τη μειωμένη οικονομική δραστηριότητα, οι τραπεζικές καταθέσεις εκτινάχθηκαν τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωζώνη γενικότερα, μετά τον Μάρτιο, οπότε και άρχισαν να εφαρμόζονται τα πρώτα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), οι ιδιωτικές καταθέσεις αυξήθηκαν τον Ιούλιο στην Ελλάδα και στην Ευρωζώνη με ρυθμούς 9,5% και 10,3% αντίστοιχα, που είναι οι υψηλότεροι που έχουν καταγραφεί για περισσότερο από μία δεκαετία. Ακόμα πιο χαρακτηριστική είναι η εικόνα για το εξάμηνο Μαρτίου-Αυγούστου 2020, όταν ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του υπολοίπου των καταθέσεων των επιχειρήσεων ανήλθε στο 21,3% από 7,2% το αμέσως προηγούμενο εξάμηνο (Σεπτεμβρίου 2019 - Φεβρουαρίου 2020).

Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση των καταθέσεων είναι αξιοσημείωτη και η εξέλιξη αυτή σε έναν σημαντικό βαθμό οφείλεται και στη μείωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών, καθώς τμήματα της οικονομίας –από τα καφέ και τα εστιατόρια έως τα ξενοδοχεία– ήταν κλειστά στη διάρκεια της καραντίνας, ενώ και οι επιχειρήσεις ανέβαλαν, όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων τους μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση.

Και η αβεβαιότητα για το μέλλον, όμως, είναι ακόμη ένας λόγος που… αναγκάζει πολλά νοικοκυριά να αυξήσουν τις αποταμιεύσεις τους. Ένας από τους βασικούς φόβους είναι το ενδεχόμενο να υπάρξει απώλεια θέσεων εργασίας ή μείωση των αποδοχών, καθώς κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός δεύτερου lockdown, όσο και αν το απεύχεται η ελληνική κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι οι συνολικές καταθέσεις νοικοκυριών και μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων έφτασαν τον Αύγουστο στα 119,853 δισ. ευρώ από 114,259 δισ. που ήταν τον αντίστοιχο μήνα του 2019 και 115,798 δισ. τον Ιανουάριο του 2020. Με απλά λόγια, οι συνολικές καταθέσεις (όψεως, ταμιευτηρίου και προθεσμιακές) έχουν αυξηθεί κατά 5,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση και κατά 4 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους.

Η επίπτωση των μέτρων

Σύμφωνα με ανάλυση της Eurobank, τα μέτρα που έλαβαν οι ασκούντες την οικονομική πολιτική για τη στήριξη των επιχειρήσεων οδήγησαν σε αύξηση της χρηματοδότησης. Η ετήσια μεταβολή της χρηματοδότησης των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών (μετά τις αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων, τις διαγραφές και τις συναλλαγματικές διαφορές) από 1,1% τον Φεβρουάριο του 2020 διαμορφώθηκε στο 7,2% τον Αύγουστο του 2020. Η υψηλή αβεβαιότητα αναφορικά με την εξέλιξη της πανδημίας του κορονοϊού και οι ευνοϊκοί όροι χρηματοδότησης ενίσχυσαν τα κίνητρα των επιχειρήσεων για αύξηση και διακράτηση ρευστών διαθεσίμων με σκοπό την ικανοποίηση πιθανών έκτακτων αναγκών στο μέλλον.

Το lockdown

Παράλληλα, η Eurobank επισημαίνει ότι τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, τα μέτρα στήριξης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και οι επικρατούσες συνθήκες αβεβαιότητας δημιούργησαν συνθήκες για ακούσια και εκούσια αποταμίευση (τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2020 οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 1,3 δισ. ευρώ και 1,6 δισ. ευρώ αντίστοιχα) από την πλευρά των νοικοκυριών.

Καύσιμο για την ανάκαμψη

Οι αυξημένες καταθέσεις μπορεί να αποτελούν ένα στήριγμα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά για να ανταποκριθούν σε υποχρεώσεις τους έναντι του Δημοσίου και των τραπεζών που ανεστάλησαν στη διάρκεια της πανδημίας ή να καλύπτουν την ανάγκη τους να αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια. Μπορεί επίσης να χρηματοδοτήσουν μια αύξηση της κατανάλωσης ή των επενδύσεών τους.

Σύμφωνα με την ανάλυση της Eurobank, σε περίπτωση που η τρέχουσα αβεβαιότητα, λόγω της υγειονομικής κρίσης, αρθεί σχετικά γρήγορα και σχηματιστούν προσδοκίες δυναμικής ανόδου του πραγματικού ΑΕΠ, τα ενισχυμένα κεφάλαια θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν ένα μέρος της πρώτης φάσης ανάκαμψης των δαπανών κατανάλωσης και επένδυσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αντίστοιχα. Ωστόσο, η επιστροφή στο μονοπάτι της δημοσιονομικής πειθαρχίας-σταθερότητας, αναγκαία συνθήκη για την εύρωστη πορεία της οικονομίας μακροπρόθεσμα, αναμένεται να διαδραματίσει επιβραδυντικό ρόλο στην προαναφερθείσα διαδικασία, τονίζουν οι αναλυτές της τράπεζας.

Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους τα υπόλοιπα των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, ήτοι των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, στις τράπεζες μειώθηκαν πάνω από 100 δισ. ευρώ σε έξι χρόνια.

Ωστόσο, με το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού ο ρυθμός αύξησης των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα επιταχύνθηκε.

Η εικόνα στην Ευρώπη

Βάσει των στοιχείων που δημοσιοποίησε η ΕΚΤ και τα οποία αφορούν τον Αύγουστο, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 45 δισ. ευρώ, εμφανίζοντας ετήσια άνοδο 7,5%.

Εντυπωσιακή είναι όμως η άνοδος και για τις συνολικές καταθέσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται και αυτές των επιχειρήσεων, καθώς τον προηγούμενο μήνα ξεπέρασαν τα 12 τρισ. ευρώ.