Η κλιματική αλλαγή στο επίκεντρο

Στο επίκεντρο της νέας παγκόσμιας κρίσης έχει βρεθεί η κλιματική αλλαγή, ένα θέμα που αναδείχθηκε ιδιαίτερα με αφορμή το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού. Οι τρέχουσες συνθήκες ανέδειξαν με τον πλέον εμφατικό τρόπο τη σύνδεση των οικονομικών δραστηριοτήτων με τα μεγάλα θέματα του περιβάλλοντος και της προστασίας της βιοποικιλότητας.

Όπως είναι γνωστό, η Ε.Ε. έχει θέσει ως στόχο να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, κάτι που απαιτεί ευρύ μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας και σημαντικές επενδύσεις που θα χρηματοδοτήσουν τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αντίστοιχες κατευθύνσεις ακολουθεί και η ελληνική οικονομία, θέτοντας συγκεκριμένους στόχους για την ενεργειακή μετάβαση, ώστε να επιτύχει την πλήρη κατάργηση του λιγνίτη έως το 2028 και τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) κατά τουλάχιστον 35% (από 18% που είναι σήμερα) στο ενεργειακό μείγμα έως το 2030.

Το περιβάλλον κορυφαία προτεραιότητα

Εξάλλου, σύμφωνα με μια νέα πανευρωπαϊκή έρευνα, η πλειονότητα των Ευρωπαίων πολιτών θεωρεί πως πρέπει να γίνουν περισσότερα για το περιβάλλον και την ανακύκλωση μετά την πανδημία.

Η έρευνα, που διεξήχθη από τη βρετανική εταιρεία δημοσκοπήσεων Lucid σε 14 χώρες, καταγράφει μια τεκτονική αλλαγή στις προτεραιότητες των Ευρωπαίων πολιτών. Έτσι, το 86% πιστεύει πως είναι πιο σημαντικό από ποτέ να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να ανακυκλώνουμε στη μετα-Covid-19 εποχή. Το 90% των Ελλήνων συμφωνεί με αυτή την άποψη, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των χωρών –μαζί με την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο– που συγκέντρωσαν το υψηλότερο ποσοστό θετικών απαντήσεων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι, παρά την επιδείνωση των οικονομικών δεικτών που επέφερε η πανδημία, 52% των ερωτηθέντων πανευρωπαϊκά δεν θα έβαζαν την οικονομία πάνω από το περιβάλλον, αν θα έπρεπε να επιλέξουν ανάμεσα στα δύο. Στην Ελλάδα, το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 59%, στοιχείο με ιδιαίτερη βαρύτητα για μια χώρα που βίωσε δεκαετή οικονομική κρίση.

«Τα ευρήματα αυτά δείχνουν πως όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι κατανοούν την ανάγκη να ανακυκλώνουμε όσο πιο πολλά απορρίμματα γίνεται, ενώ ο Covid-19 απλώς επιτάχυνε την όλη διαδικασία. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται πλέον ξεκάθαρα πόσο επείγον είναι το πρόβλημα και είναι διατεθειμένοι να προσπαθήσουν περισσότερο ώστε να μεταβούμε σε μια πραγματικά κυκλική οικονομία» δήλωσε ο David Van Heuverswyn, Director του Every Can Counts Europe.

Υποχρέωση όλων η ανακύκλωση

Ποιες είναι, όμως, οι αντιλήψεις των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τη σημασία της ανακύκλωσης, σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή και η βιωσιμότητα του πλανήτη βρίσκονται στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας;

Στην ερώτηση «Πόσο σημαντική είναι η ανακύκλωση για εσάς;», η ανακύκλωση είναι «πολύ ή εξαιρετικά σημαντική» για το 79% των Ευρωπαίων και για το 85% των Ελλήνων αντίστοιχα. Αν, δε, προσθέσουμε και το επιπλέον 13% των ερωτηθέντων που τη βρίσκουν «αρκετά σημαντική», το άθροισμα των θετικών απαντήσεων στην Ελλάδα φτάνει το 98%!

Επίσης, το 92% των Ευρωπαίων πιστεύει πως η ανακύκλωση είναι υποχρέωση όλων των πολιτών, κάτι που βρίσκει σύμφωνο και το 95% των Ελλήνων. Τέλος, ένα συντριπτικό ποσοστό, που φτάνει το 91%, των Ευρωπαίων δηλώνει πως θα ήθελε να μπορεί να κάνει περισσότερα όσον αφορά την ανακύκλωση, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα να φτάνει το 96%. Η ανάγκη αυτή του κόσμου να προσπαθήσει περισσότερο για την ανακύκλωση αποτυπώνεται σε μεγάλο βαθμό και στις σχετικές απαντήσεις των πολιτών της Ισπανίας (92%), της Ρουμανίας (97%), της Ουγγαρίας (94%), της Ιταλίας (94%) και της Σερβίας (94%).

Η ανακύκλωση και οι Έλληνες

Οι περιορισμοί στην καθημερινότητά μας λόγω Covid-19 έκαναν την ανακύκλωση δυσκολότερη για περίπου έναν στους δύο Έλληνες (45%). Παρά τις εμφανείς δυσκολίες όμως, επτά στους δέκα (70%) δήλωσαν ότι κατάφεραν να ανακυκλώσουν περισσότερο τους τελευταίους μήνες σε σχέση με πριν.

Σε σχέση με τις συνήθειες ανακύκλωσης, τρεις στους τέσσερις Ευρωπαίους ανακυκλώνουν συχνά ή πάντα όλα τα είδη υλικών. Πιο αναλυτικά, για την Ελλάδα, το 29% δηλώνει ότι ανακυκλώνει συχνά και το 47% όλα τα υλικά συσκευασίας, πάντα. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν τα στοιχεία που αφορούν την ανακύκλωση των κουτιών αλουμινίου. Αυτή τη στιγμή ο μέσος όρος ανακύκλωσής τους στην Ευρώπη είναι στο 75%, ενώ στην Ελλάδα φτάνει το 65% (πηγή: MPE and European Aluminium, 2017). Παρ’ όλα αυτά, ένα 52% των Ελλήνων που συμμετείχαν στην έρευνα πιστεύει πως πρέπει να ανακυκλώνουμε περισσότερα κουτιά αλουμινίου απ’ ό,τι τώρα, ενώ ένα 38% θεωρεί πως πρέπει να ανακυκλώνεται το 100%.