Το βουλγαρικό όνειρο του μικρού επιχειρηματία - Free Sunday
Το βουλγαρικό όνειρο του μικρού επιχειρηματία

Το βουλγαρικό όνειρο του μικρού επιχειρηματία

Η δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων στη Βουλγαρία, μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989, πέρασε από τρεις φάσεις.
Η πρώτη ήταν αμέσως μετά το 1990, όταν ο ελληνικός μύθος έλεγε ότι οι σχετικά πλούσιοι Έλληνες μπορούν εύκολα και σχεδόν τζάμπα να αγοράσουν τους πάμφτωχους Βούλγαρους. Αυτό είχε χαρακτηριστεί επισήμως και για όλα τα Βαλκάνια «διείσδυση», προκαλώντας στον λαό δυσαρέσκεια και στο πολιτικό τους προσωπικό επιφυλακτικότητα απέναντι στην Ελλάδα.
Το βουλγαρικό όνειρο του μικρού επιχειρηματία, που θα έκανε εύκολα και γρήγορα χρήματα, χρηματοδότησε μόνο τους μεσάζοντές του και η «διείσδυση» ως όρος μπήκε στον πάγο, ενώ την ίδια στιγμή μεγάλες ελληνικές εταιρείες έκαναν μεγάλες δουλειές με τη βουλγαρική κυβέρνηση σε κρίσιμους τομείς, ανάμεσα στους οποίους η ενέργεια, οι τράπεζες, οι κατασκευές και τα μέσα ενημέρωσης.
Η δεύτερη φάση είχε μεγαλύτερη σοβαρότητα και περισσότερο εύρος, καθώς ξεκίνησε με την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε.Ε., στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Οι άνθρωποι, οι οποίοι δελεάστηκαν από τη βουλγαρική πρόκληση, ήταν στην πλειονότητά τους σοβαροί επιχειρηματίες μεσαίου μεγέθους, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν το ευνοϊκότερο φορολογικά και φτηνότερο μισθολογικά καθεστώς της Βουλγαρίας, σε συνδυασμό με την ασφάλεια που προσέφερε το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Ένας αστικός μύθος στη Σόφια, ένα μικρό λογιστικό γραφείο με δύο εργαζομένους, ένας από τους οποίους ήταν ο ιδιοκτήτης, μετά το 2005 μετεξελίχθηκε σε λογιστικό κολοσσό, όταν προσέλαβε έναν ελληνόγλωσσο υπάλληλο.
Συνολικά πρόκειται για επιχειρήσεις που πάνε καλά, εξασφαλίζοντας και θέσεις εργασίας στη Βουλγαρία. Ήταν τα φορτηγά αυτών των εταιρειών που κατά την περίοδο των πρόσφατων αγροτικών κινητοποιήσεων μπλόκαραν τα σύνορα, τόσο στη βουλγαρική όσο και στην ελληνική πλευρά, οδηγώντας το Ελληνοβουλγαρικό Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδος να απευθυνθεί στους πρωθυπουργούς των δύο χωρών, ζητώντας παρέμβασή τους.
Σημαντικότερο παράδειγμα αυτής της φάσης είναι η μεταφορά του εργοστασίου της Coca-Cola, που προκάλεσε την οργή του συνδικάτου των εμφιαλωμένων ποτών στη Θεσσαλονίκη, το οποίο έκτοτε μας καλεί να μην πίνουμε «βουλγάρικη Coca-Cola».
Επιχειρηματίας αυτής της γενιάς, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είπε ότι πολύ θα ήθελε να μην έχει πάει ποτέ στη Βουλγαρία, αρκεί βέβαια η φορολογία εδώ να ήταν 15%.

Η Εδέμ της χαμηλής φορολογίας
Η τρίτη γενιά ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2015 με τα capital controls, καθώς πολλές επιχειρήσεις θα έβρισκαν έτσι διέξοδο στις χρηματοδοτικές δυσκολίες που αντιμετώπιζαν.
Κάποιες μετέφεραν εικονικά την έδρα τους, ή άνοιξαν παραρτήματα, για να μπορούν να κάνουν χρήση των τραπεζικών υπηρεσιών που δεν μπορούσαν να απολαύσουν στην Ελλάδα. Κάποιες πιο ευέλικτες μετέφεραν την έδρα τους οριστικά και κράτησαν την ελληνική ως υποκατάστημα για φορολογικούς λόγους, καθώς τα κέρδη στη Βουλγαρία φορολογούνται με μόλις 10%. Άλλες μεταφέρθηκαν ολόκληρες και επιχειρούν στην Ελλάδα από τη Βουλγαρία. Για λόγους που είναι ευνόητοι, αλλά αβάσιμοι, η έδρα στη Βουλγαρία μετατράπηκε σε μόδα από τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι στη γειτονική χώρα μια επιχείρηση ιδρύεται με 400 ευρώ σε μόλις μία ημέρα.
Μία από τις πιο επικερδείς μπίζνες του τελευταίου καιρού στη Βουλγαρία είναι η παροχή συμβουλών σε ελληνικές εταιρείες. Κυρίως στο Πετρίτσι λειτουργούν γραφεία και ιδιώτες που ειδικεύονται στην «υποδοχή» ελληνικών εταιρειών και στη διευκόλυνση της βουλγαροποίησής τους σε όποιον κλάδο κι αν είναι, ό,τι δουλειά κι αν θέλουν να κάνουν.
Κάποιοι από αυτούς μάλιστα επαίρονται ότι στη διευκόλυνση των ελληνικών επιχειρήσεων στη χώρα τους έχουν παρελθόν, το οποίο ανάγεται στην εποχή που στην Ελλάδα υπήρχε χούντα, εκείνοι ήταν δημόσιοι υπάλληλοι στην κομμουνιστική Βουλγαρία και ένα μπουκάλι ουίσκι, που κάποιος τύχαινε να «ξεχάσει» στο γκισέ του τελωνείου, έφερνε τους δυο λαούς πιο κοντά.
Σύμφωνα με Βούλγαρους λογιστές, η συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών που μετακόμισαν ειδικεύονται στην παροχή υπηρεσιών, αλλά ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις έχουν ενδιαφέρον.
Μια εταιρεία παραγωγής οικοδομικών υλικών, σχεδόν χωρίς καμία δουλειά στην Ελλάδα λόγω της κατάρρευσης της οικοδομής, μετακινήθηκε στο Πετρίτσι, 120 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 10 χλμ. από τα σύνορα, προκαλώντας το ενδιαφέρον των φίλων του ιδιοκτήτη, που γνώριζαν ότι ούτε στη Βουλγαρία ανθεί η οικοδομή. «Ναι, αλλά παίρνεις φτηνό τζιπ» απάντησε όταν ρωτήθηκε σχετικά. Τα ακριβά οχήματα με βουλγαρικές πινακίδες όντως έχουν αυξηθεί στους ελληνικούς δρόμους.
Πρόσφατα μια γνωστή εταιρεία της Θεσσαλονίκης ανέθεσε την αναβάθμιση του ιστοτόπου της σε έναν καλό νεαρό επαγγελματία, με τον οποίο συνεργαζόταν. Όταν τελείωσε η δουλειά, διαπίστωσε ότι η απόδειξη που πήρε ήταν της εταιρείας που ο νεαρός είχε ανοίξει στη Βουλγαρία.
«Πρέπει κάποιος να πει σε αυτούς τους ανθρώπους, που νομίζουν ότι θα γλιτώσουν τη βαριά φορολογία της Ελλάδας, ότι, εάν με έδρα τη Βουλγαρία εξακολουθήσουν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στην Ελλάδα, τότε θα φορολογηθούν εκεί που εργάζονται», επαναλαμβάνει μονότονα τον τελευταίο καιρό ο πρόεδρος του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου Βορείου Ελλάδος Χρήστος Καζαντζής, προειδοποιώντας όσους νομίζουν ότι ανακάλυψαν το νέο φορολογικό Ελντοράντο.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, πάντως, οι ελληνικές φορολογικές αρχές έχουν ξεκινήσει την προσπάθεια εντοπισμού όσων απλώς μετέφεραν την έδρα της επιχείρησής τους στη Βουλγαρία, διατηρώντας ωστόσο το βασικό επιχειρείν τους «εν είδει εξαγωγών» στην Ελλάδα, ενώ στη Βουλγαρία έχουν μηδενικό πελατολόγιο.