Νέα φάση στη διαμάχη Ε.Ε. - Google

Πριν από περίπου έναν χρόνο η Επιτροπή είχε προχωρήσει σε έρευνα σχετικά με μονοπωλιακές πρακτικές της εταιρείας αναφορικά με το λειτουργικό σύστημα φορητών συσκευών Android και σχεδόν δώδεκα μήνες αργότερα προχώρησε σε επίσημες κατηγορίες κατά του γίγαντα της πληροφορικής, θεωρώντας ότι η Google με τις πρακτικές της ουσιαστικά παραβιάζει τους κανόνες του ανταγωνισμού στον χώρο των φορητών συσκευών επικοινωνίας.

Για να γίνει κατανοητό το πρόβλημα της Επιτροπής με την Google πρέπει να εξηγηθεί τι είναι και πώς «δουλεύει» το Android. Το συγκεκριμένο λειτουργικό σύστημα στη βασική μορφή του δημιουργείται από το Android Open Source Project (AOSP), μία εταιρεία που ανήκει στην Google και η οποία δημιουργεί σε ετήσια βάση ή και πιο συχνά τις διάφορές εκδόσεις του. Το software που το AOSP δημιουργεί περνά στα χέρια της Google, η οποία ενσωματώνει σε αυτό τις βασικές υπηρεσίες της (Search, Gmail, Play Store κ.ά.) και το παραδίδει στις εταιρείες κατασκευής κινητών συσκευών, αλλά και στους παρόχους κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες κάνουν περαιτέρω αλλαγές, προκειμένου να διαφοροποιούνται μεταξύ τους και να προωθούν και αυτές τις υπηρεσίες τους. Ωστόσο, από τον ιστοχώρο του AOSP μπορεί κάποιος να κατεβάσει τον πηγαίο κώδικα του λειτουργικού συστήματος, να τον προσαρμόσει όπως αυτός επιθυμεί και να τον προσφέρει προς εγκατάσταση σε οποιαδήποτε συσκευή υποστηρίζει Android. Μάλιστα, ήδη ορισμένοι κατασκευαστές παρέχουν συσκευές με τέτοιες εκδόσεις του Android. Η εκδοχή αυτή του Android ονομάζεται forked και ενίοτε δεν περιλαμβάνει τις υπηρεσίες της Google, κάτι πουπροφανώς δεν αρέσει στην εταιρεία, καθώς βασική της επιδίωξη είναι οι χρήστες του Android να χρησιμοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερες από τις υπηρεσίες της.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά από μακρόχρονη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Google, λόγω της δεσπόζουσας θέσης που κατέχει τόσο στον χώρο της διαδικτυακής έρευνας (search, άνω του 90% στις χώρες-μέλη της Ε.Ε.) όσο και στην αγορά φορητών συσκευών (σύμφωνα με την Επιτροπή, οι συσκευές που λειτουργούν με Android ξεπερνούν το 90% στην Ε.Ε.), παραβιάζει τους κανόνες του ανταγωνισμού, υποχρεώνοντας τους κατασκευαστές φορητών συσκευών (smartphones, tablets, wearables) που χρησιμοποιούν το Android να εγκαθιστούν το σύνολο των υπηρεσιών και προγραμμάτων της σε αυτές. Για παράδειγμα, η Επιτροπή σημειώνει ότι οι κατασκευαστές που επιθυμούν να συμπεριλάβουν στις συσκευές τους το Google Play Store, την υπηρεσία αγοράς εφαρμογών του Android, υποχρεούνται από την Google να συμπεριλάβουν και τις εφαρμογές Google Search και Chrome (ο διαδικτυακός φυλλομετρητής της εταιρείας).

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι «οι κατασκευαστές smartphones και tablets προφανώς θα πρέπει να μπορούν να παρέχουν στους καταναλωτές μια “out-of-the-box” εμπειρία, πουλώντας συσκευές που έχουν προεγκατεστημένες κάποιες εφαρμογές. Η Επιτροπή επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι κατασκευαστές έχουν την ελευθερία να επιλέξουν ποιες εφαρμογές θα προεγκαταστήσουν στις συσκευές τους. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, καθώς η ανάλυση έχει δείξει ότι οι καταναλωτές σπανίως κατεβάζουν εφαρμογές που έχουν την ίδια λειτουργικότητα με τις ήδη εγκατεστημένες στη συσκευή τους (εκτός κι αν αυτές είναι ιδιαίτερα κακής ποιότητας)». Προστίθεται, δε, ότι «σε αυτό το πλαίσιο, τα προκαταρκτικά συμπεράσματα της Επιτροπής είναι ότι με το να επιβάλλει στους κατασκευαστές τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις, η Google περιορίζει την ελευθερία τους να επιλέξουν την προεγκατάσταση των καταλληλότερων εφαρμογών. Αυτή η στρατηγική μοιάζει να προστατεύει και να ενισχύει τη δεσπόζουσα θέση της Google στη γενική διαδικτυακή έρευνα και να επηρεάζει αρνητικά τον ανταγωνισμό στην αγορά των φυλλομετρητών για φορητές συσκευές».

Απαντώντας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Google τόνισε ότι «οι συμφωνίες με τους συνεργάτες μας (σ.σ.: τους κατασκευαστές φορητών συσκευών) είναι απολύτως εθελοντικές. Καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει το Android. Δοκιμάστε το: μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν ολόκληρο το λειτουργικό σύστημα, να το διαμορφώσετε όπως επιθυμείτε και να κατασκευάσετε ένα τηλέφωνο. Μεγάλες εταιρείες, όπως η Amazon, το έκαναν ήδη». Ωστόσο, η Google τόνισε ότι υπάρχει κόστος για την ανάπτυξη, επιδιόρθωση και αναβάθμιση του Android, το οποίο δεν είναι ευκαταφρόνητο, προσθέτοντας ότι «αντισταθμίζουμε αυτό το κόστος μέσω της παραγόμενης προσόδου από τις εφαρμογές και υπηρεσίες που διανέμουμε μέσω του Android».

Πάντως, ο «Guardian» σημειώνει ότι αν τελικά η Επιτροπή κρίνει ότι η Google παραβίασε τους κανόνες του ανταγωνισμού στην Ε.Ε., μπορεί να της επιβάλει πρόστιμα ύψους ακόμα και στο 10% του ετήσιου παγκόσμιου τζίρου της. Δεδομένου ότι ο τζίρος αυτός πέρυσι διαμορφώθηκε γυρω στα 75 δισ. δολάρια, αντιλαμβάνεται κανείς ότι μόνο για την υπόθεση του Android η Google μπορεί να βρεθεί μπροστά σε πρόστιμα ύψους 7,5 δισ. δολαρίων, ενώ εκκρεμεί και η υπόθεση της δεσπόζουσας θέσης της στον τομέα της διαδικτυακής έρευνας.