Απογειώθηκε ο τουρισμός, μειώθηκαν τα έσοδα

Ρεκόρ αφίξεων

Παρά το ρεκόρ αφίξεων που καταγράφηκε την περασμένη χρονιά στον τουρισμό –περισσότεροι από 27,5 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφθηκαν την Ελλάδα το 2016, ήτοι 1,5 εκατομμύρια περισσότεροι σε σχέση με το 2015–, οι εισπράξεις, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, διαμορφώθηκαν στα 13,03 δισ. ευρώ από 13,94 δισ. ευρώ το 2015. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται τόσο στη μείωση κατά 3,3% των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της Ε.Ε.-28, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 9.016 εκατ. ευρώ, όσο και στη μείωση κατά 15% των εισπράξεων από κατοίκους των λοιπών χωρών εκτός της Ε.Ε.-28, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3.549 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία μειώθηκαν κατά 4,2% και διαμορφώθηκαν στα 2.135 εκατ. ευρώ και οι εισπράξεις από τη Γαλλία μειώθηκαν κατά 25,2% και διαμορφώθηκαν στα 890 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης μειώθηκαν, κατά 3,1%, και διαμορφώθηκαν στα 1.943 εκατ. ευρώ. Από τις λοιπές χώρες εκτός της Ε.Ε.-28, αύξηση κατά 3,6% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 431 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 23,7% και διαμορφώθηκαν στα 713 εκατ. ευρώ. Πάντως, οι μισές απώλειες εσόδων, που ξεπέρασαν το μισό δισ. ευρώ, προήλθαν από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ.

Μείωση και στη δαπάνη ανά διανυκτέρευση

Μείωση κατά 8,8% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση, φτάνοντας στα 69 ευρώ (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2016), από 75 ευρώ που ήταν το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 7,2 διανυκτερεύσεις, μειωμένη κατά 4,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2015: 7,5 διανυκτερεύσεις). Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2016 παρουσίασε αύξηση κατά 1% και διαμορφώθηκε στις 171.754 χιλ. διανυκτερεύσεις. Όσον αφορά τους λόγους του ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανήλθε σε 94,7% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2016, έναντι 95,3% την αντίστοιχη περίοδο του 2015. Εντός της κατηγορίας των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής σε ποσοστό 86,3%, ενώ τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς αντιστοιχούν στο 5% του συνόλου και παρουσίασαν αύξηση στις εισπράξεις τους κατά 30,6%. Μείωση κατά 13% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας και οι συναφείς εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 27 εκατ. ευρώ. Άνοδο κατά 2% σημείωσαν οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους.

Αυξήθηκαν οι εισπράξεις από κρουαζιέρες

Βάσει της συμπληρωματικής έρευνας που διεξάγει από το 2012 η Τράπεζα της Ελλάδος, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2016 καταγράφηκαν 3.400 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, από 3.544 αφίξεις το 2015. Οι συνολικές εισπράξεις από ταξιδιώτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 2,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 και ανήλθαν στα 429,4 εκατ. ευρώ. Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 44,2% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας και το λιμάνι της Σαντορίνης με 14,4% και 8,9% των εισπράξεων αντίστοιχα.

53,6 εκατ. επιβάτες στα αεροδρόμια

Την ίδια ώρα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών στα αεροδρόμια το 2016 έφτασε τους 53.637.249, παρουσιάζοντας αύξηση 9,9% σε σχέση με το 2015, οπότε είχαν διακινηθεί 48.811.600 επιβάτες. Την ίδια ώρα αύξηση κατά 0,6% εμφανίζουν και οι οδικές αφίξεις. Σύμφωνα με την ΥΠΑ, ο συνολικός αριθμός των πτήσεων στα ελληνικά αεροδρόμια ανήλθε στις 461.161 (από τις οποίες 189.710 εσωτερικού και 271.451 εξωτερικού), παρουσιάζοντας αύξηση 3,8% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, οπότε είχαν πραγματοποιηθεί 444.249 πτήσεις. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο τον περασμένο Δεκέμβριο η συνολική επιβατική κίνηση (εσωτερικού-εξωτερικού) αυξήθηκε κατά 14,6%, με 2,2 εκατομμύρια επιβάτες να διακινούνται συνολικά.

Τα τρία πρώτα αεροδρόμια

Στα αεροδρόμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου καταγράφεται η μεγαλύτερη κίνηση επιβατών και ακολουθούν τα αεροδρόμια των Χανίων και της Ρόδου. Τα παραπάνω παρουσίασαν τη μεγαλύτερη επιβατική κίνηση και τον μήνα Δεκέμβριο. Η ΥΠΑ ανακοίνωσε επίσης ότι το αεροδρόμιο που είχε το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης διακίνησης επιβατών για το δωδεκάμηνο του 2016 (στην κατηγορία των αεροδρομίων με επιβατική κίνηση άνω των 4 εκατομμυρίων) είναι το αεροδρόμιο του Ηρακλείου με άνοδο 13,3%. Στη μεσαία κατηγορία (αεροδρόμια που διακινούν από 1 έως 4 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως) την πρωτιά πήρε το αεροδρόμιο της Κέρκυρας με ποσοστό αύξησης 14,4%, ενώ στην αμέσως επόμενη κατηγορία (αεροδρόμια που διακινούν έως 1 εκατ. επιβάτες τον χρόνο) τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση επιβατών είχε το αεροδρόμιο της Πάρου με ποσοστό 72,2%. «Το ρεκόρ επιβατικής κίνησης που κατέγραψαν τα ελληνικά αεροδρόμια είναι προς όφελος της εθνικής οικονομίας» τόνισε ο διοικητής της ΥΠΑ Κωνσταντίνος Λιντζεράκος σχολιάζοντας τα στοιχεία της επιβατικής κίνησης. Πάντως, για το τρέχον έτος τα πρώτα σημάδια είναι ενθαρρυντικά, καθώς πληροφορίες κάνουν λόγο για σημαντικό αριθμό προκρατήσεων από Γερμανία, Ρωσία και Βρετανία.

Στόχος 35 εκατ. διεθνείς αφίξεις το 2021

Υπενθυμίζεται ότι ο νέος στόχος του ΣΕΤΕ, όπως αυτός οριοθετήθηκε με σχετική μελέτη της PwC και παρουσιάστηκε το περασμένο φθινόπωρο στο 15ο ετήσιο συνέδριο του ΣΕΤΕ, είναι οι αφίξεις μέχρι το 2021 να ανέλθουν σε 34,8 εκατομμύρια (αεροπορικές, οδικές, κρουαζιέρες), ενώ τα έσοδα εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 20 δισ. ευρώ. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, όπως είχε δηλώσει από το βήμα του συνεδρίου ο πρόεδρος του συνδέσμου Ανδρέας Ανδρεάδης, είναι «η πολιτική και κοινωνική σταθερότητα και η πραγματοποίηση επενδύσεων ύψους 6,5 δισ. ευρώ από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα στην επόμενη πενταετία».

Το ζήτημα της Airbnb

Η κυβέρνηση –υπό την πίεση και των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων (ξενοδοχεία, δωμάτια, στούντιο κ.λπ.)– επιχειρεί να βρει τη χρυσή τομή για εταιρείες όπως η Airbnb, οι οποίες διευκολύνουν τη βραχυπρόθεσμη μίσθωση ακινήτων μέσω ψηφιακής πλατφόρμας. Οι ξενοδόχοι θεωρούν ότι τέτοιου τύπου επιχειρήσεις κάνουν κακό στις δικές τους (κάποιοι μιλούν ακόμη και για «παραξενοδοχεία»), ωστόσο η πραγματικότητα είναι ότι πλέον αποτελούν δεδομένο. Πρόσφατα δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» ο νόμος 4446/2016, όπου με τις διατάξεις του άρθρου 111 εισάγεται σειρά ρυθμίσεων για τη βραχυπρόθεσμη μίσθωση ακινήτων στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού. Σε αδρές γραμμές ο νόμος προβλέπει τη δημιουργία Μητρώου Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων, τον περιορισμό των ακινήτων προς μίσθωση, αλλά και του συνολικού χρόνου μίσθωσής τους, τη φορολόγηση του εισοδήματος που παράγει η μίσθωση, καθώς και ελέγχους.