Ο Μουζάλας στέλνει στη Γερμανία λιγότερους πρόσφυγες απ’ όσους δέχονται οι Γερμανοί!

«Αυτό που συνέβη το 2015 δεν πρέπει να επαναληφθεί και δεν θα επαναληφθεί». Η αναφορά της καγκελαρίου Μέρκελ στο προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα, σε προεκλογική συγκέντρωση μία εβδομάδα πριν από τις γερμανικές κάλπες, απέκτησε μια δραματική επικαιρότητα το βράδυ των εκλογών, την Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου, όταν η Εναλλακτική για τη Γερμανία πετύχαινε όχι μόνο να μπει στην Ομοσπονδιακή Βουλή αλλά να γίνει και τρίτο κόμμα.

Η κ. Μέρκελ είχε απαντήσει ουσιαστικά στην ανησυχία της γερμανικής κοινής γνώμης για τη μετανάστευση, θέμα το οποίο αφορούσε και την Ελλάδα, διότι στα μάτια της γερμανικής κοινής γνώμης η προσφυγική κρίση είναι περίπου ταυτισμένη με την Ελλάδα.

Το βασικό θέμα, όμως, μπροστά στον σχηματισμό της νέας γερμανικής κυβέρνησης είναι αν πρόκειται να αλλάξει η γερμανική πολιτική σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των προσφύγων και μεταναστών. Θα υποχρεώσουν, δηλαδή, τους πρόσφυγες να γυρίσουν πίσω στην Ελλάδα;

Αυτό βέβαια είναι ένα ζήτημα που, όπως προκύπτει από τους αριθμούς, ελάχιστη σημασία έχει για την Ελλάδα. Για παράδειγμα, το πρώτο εξάμηνο του 2017 εστάλησαν στην Ελλάδα συνολικά 155 αιτήσεις προσφύγων οι οποίοι ζουν στη Γερμανία και έπρεπε να απελαθούν στην Ελλάδα διότι σύμφωνα με τη συμφωνία του Δουβλίνου θα έπρεπε να κάνουν αίτηση ασύλου στην Ελλάδα, ως πρώτη χώρα εισόδου στην Ε.Ε. Από αυτές τις 155 αιτήσεις η Ελλάδα ανταποκρίθηκε σε δύο, αλλά τελικά δεν εστάλη πίσω από τη Γερμανία κανείς.

Ένας νεαρός από το Βισμπάντεν

Μια τέτοια περίπτωση αναδείχθηκε στην απόφαση ενός δικαστηρίου στο Βισμπάντεν, στις 19 Σεπτεμβρίου. Στο δικαστήριο είχε προσφύγει ένας ανήλικος από τη Συρία ο οποίος στα τέλη του 2016 είχε υποβάλει στη Γερμανία αίτηση ασύλου, η οποία δεν έχει κριθεί ακόμη. Λίγες ημέρες μετά, στην Ελλάδα, υπέβαλαν αίτηση οι γονείς του και τα τρία αδέλφια του, ζητώντας να μεταφερθούν στη Γερμανία, όπου βρισκόταν ο ανήλικος. Η ελληνική Μονάδα Δουβλίνου έστειλε το σχετικό αίτημα στη Γερμανία στις 10 Μαρτίου 2017, δηλαδή δύο μήνες μετά το αίτημα, το οποίο η γερμανική πλευρά απεδέχθη εντός 20 ημερών, στις 30 Μαρτίου 2017. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι η Υπηρεσία Ασύλου της Γερμανίας «υποχρεώνεται μέσω προσωρινής διαταγής να κοινοποιήσει στην ελληνική Μονάδα Δουβλίνου ότι οι συγγενείς του προσφεύγοντος πρέπει να μεταφερθούν στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας μέχρι τις 30/09/2017». Πρακτικά, δηλαδή, το δικαστήριο εφάρμοσε πλήρως και χωρίς να θέσει κανέναν όρο την πρόβλεψη της Συμφωνίας Δουβλίνο ΙΙΙ, σύμφωνα με την οποία η μεταφορά των συγγενών του ανηλίκου θα έπρεπε να γίνει «αμέσως μόλις είναι δυνατόν και το αργότερο μέσα σε έξι μήνες».

Η γερμανική Υπηρεσία Ασύλου εκθέτει την ελληνική κωλυσιεργία

Της απόφασης προηγήθηκε η απάντηση της γερμανικής Υπηρεσίας Ασύλου σε δύο ερωτήματα που της είχε θέσει το δικαστήριο, τα οποία συμπεριλήφθηκαν στην ετυμηγορία:

1) Υπάρχει κάποια πρακτική των υπηρεσιών σύμφωνα με την οποία (μετά την αρχική κοινοποίηση της αποδοχής του πρόσφυγα από τη Γερμανία) η μεταφορά εξαρτάται από μία επιπλέον διαβούλευση ανάμεσα στις γερμανικές και στις ελληνικές αρχές;

2) Καθιερώθηκε μεταξύ των γερμανικών και των ελληνικών αρχών μία πρακτική που αποσκοπεί στον καθορισμό ενός συγκεκριμένου αριθμού μεταφορών;

Η απάντηση και στα δύο ήταν αρνητική, γεγονός που δημιουργεί εύλογες απορίες για όσα κατά καιρούς διαδίδονται στην Ελλάδα για περιορισμούς που τίθενται από τη Γερμανία.

Η αποδοχή από τη Γερμανία της αίτησης του πρόσφυγα για επανένωση με την οικογένειά του σήμαινε πως η Ελλάδα έπρεπε να του εκδώσει Δελτίο Ελεύθερης Διέλευσης (laissez passer) και να ειδοποιήσει τις γερμανικές αρχές για την ημερομηνία άφιξής του στη Γερμανία, τουλάχιστον επτά μέρες πριν. Σύμφωνα με τους γερμανικούς κανόνες, η άφιξη θα έπρεπε να γίνει στο αεροδρόμιο από Δευτέρα έως Πέμπτη μέχρι και τις 2 μ.μ. και Παρασκευή έως τις 11 το πρωί.

Οι αριθμοί διαψεύδουν τον Μουζάλα

Από τους αριθμούς, όμως, προκύπτει ότι δεν γίνεται έτσι. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2017 η γερμανική πλευρά δέχτηκε 3.467 αιτήσεις από την Ελλάδα, στο πλαίσιο της πρόβλεψης για επανένωση οικογενειών, όπως στην περίπτωση του ανήλικου στο Βισμπάντεν. Αυτές οι αιτήσεις, όμως, ήταν περίπου 400 λιγότερες από αυτές που η Γερμανία είχε γνωστοποιήσει ότι προτίθεται να αποδεχτεί! Για την ακρίβεια, 394 αιτήσεις λιγότερες, καθώς η γερμανική πλευρά είχε πει ότι αποδέχεται 3.861. Οι αριθμοί γίνονται πιο εντυπωσιακοί στα στοιχεία που δείχνουν ότι η Ελλάδα έστειλε μόλις 1.216 άτομα, δηλαδή το 31,5% όσων θα μπορούσε να είχε στείλει. Δηλαδή η Ελλάδα, η οποία αναδεικνύει το… δυσανάλογο βάρος που έχει επωμιστεί από την προσφυγική κρίση, επιβαρύνεται μόνο μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2017 με περίπου 2.645 άτομα, τα οποία έχει ήδη δεχτεί να πάρει η Γερμανία.

Η Βουλγαρία, αντίστοιχα, το ίδιο διάστημα υπέβαλε 67 αιτήσεις για επανένωση οικογενειών στη Γερμανία, όσες και ο τελικός αριθμός των προσφύγων που μετακινήθηκαν.

Το 31,5% της διεκπεραίωσης των αιτήσεων επανένωσης είναι ελάχιστα βελτιωμένο σε σχέση με το 30,8% που αφορά το ελληνικό ποσοστό ανταπόκρισης για το σύνολο της περιόδου της προσφυγικής κρίσης. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου 2016 έως τις 15 Αυγούστου 2017 ο συνολικός αριθμός όσων από την Ελλάδα πέτυχαν να μετακινηθούν στη Γερμανία στο πλαίσιο της επανένωσης οικογενειών ανέρχεται σε 1.955, ενώ η Γερμανία είχε αποδεχτεί 6.344. Δηλαδή 30,8%.

Θέμα, βέβαια, έχει δημιουργηθεί και με τους τρόπους που η Ελλάδα στέλνει όσους στέλνει. Για παράδειγμα, οι ελληνικές αρχές είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικές στο να επιτρέψουν τη μετακίνηση με έξοδα του ενδιαφερομένου. Παρόλο που στη Γερμανία υπάρχουν πρωτοβουλίες για ανάληψη των εξόδων σε περίπτωση που κάποια προσφυγική οικογένεια δεν έχει τη δυνατότητα να αγοράσει μόνη της τα εισιτήρια. Μάλιστα τον Μάρτιο είχε επιλεγεί η ναύλωση με ανάθεση σε πρακτορείο τριών τσάρτερ μέσα σε μία ημέρα (δύο στη Λειψία και ένα στο Μόναχο), η διαχείριση των εκατοντάδων επιβατών των οποίων είχε προκαλέσει πρόβλημα στις γερμανικές Υπηρεσίες Υποδοχής.

Στο πλαίσιο αυτό προκύπτει ένα άλλο θέμα, από την απόφαση να καθορίζει το ελληνικό κράτος τη σειρά αναχώρησης από την Ελλάδα. Η διαδικασία εγγραφής στη σχετική λίστα των προς αναχώρηση θα μπορούσε να ακολουθεί περισσότερους κανόνες διαφάνειας. Σήμερα στερείται τέτοιων κανόνων.

Έλλειψη συντονισμού

Στην υπόθεση του Βισμπάντεν η γερμανική Υπηρεσία Ασύλου, απαντώντας στο δικαστήριο, απέδωσε την καθυστέρηση στις αναχωρήσεις από την Ελλάδα συνολικά στην έλλειψη συντονισμού: «Η Ελλάδα ξεκίνησε πάλι τις μεταφορές και συμφωνεί επίσης με μεταφορές από τη Γερμανία προς την Ελλάδα. Οι δύο χώρες συνεργάζονται για να κάνουν δυνατές μεταφορές τακτικά, αυτό όμως απαιτεί από την ελληνική πλευρά μεγάλη προσπάθεια συντονισμού. Για τον λόγο αυτόν η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία δεν θα κάνει χρήση, μέχρι νεωτέρας, της καταληκτικής ημερομηνίας των μεταφορών».

Πρακτικά, δηλαδή, η γερμανική Υπηρεσία Ασύλου αναγνωρίζει πως είναι πιθανό το προβλεπόμενο από το «Δουβλίνο ΙΙΙ» εξάμηνο μετά την αίτηση για την επανένωση οικογενειών να μην επαρκεί στις ελληνικές αρχές για να εκδώσουν την άδεια ελεύθερης διέλευσης και να αφήσουν τον ενδιαφερόμενο να πάει στη Γερμανία. Και γι’ αυτό προσφέρεται να παρατείνει σιωπηλά τον χρόνο μετακίνησης στη Γερμανία και μετά το εξάμηνο και να μην ενεργοποιήσει την επόμενη πρόβλεψη, για μεταφορά της υποχρέωσης της επανένωσης της οικογένειας πλέον στην Ελλάδα.

Όμως το δικαστήριο ήταν σαφές: Οι ελληνικές αρχές πρέπει να εφαρμόσουν πλήρως την πρόβλεψη στη Συνθήκη του Δουβλίνου και να στέλνουν όσους πρέπει μέσα σε έξι μήνες. Εξηγήσεις γιατί δεν γίνεται αυτό πρέπει να δοθούν από την Ελλάδα.