Χαμηλός ο πήχης Τσίπρα για συμβιβασμό- πακέτο με τα Σκόπια

«Είναι καιρός να βρούμε λύση» δήλωσε ο μεσολαβητής του ΟΗΕ στην επίλυση του ζητήματος για την επίσημη ονομασία, με την οποία θα γίνει δεκτή στους διεθνείς οργανισμούς η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (FYROM). Πρόκειται για μία δήλωση την οποία ο κ. Νίμιτς θα μπορούσε να έχει κάνει μετά τον τελευταίο κύκλο των επαφών με τους εκπροσώπους της Αθήνας και των Σκοπίων την προηγούμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες ή για μία δήλωση την οποία θα μπορούσε να έχει κάνει οποτεδήποτε.

Άλλωστε αυτή η δουλειά που έχει αναλάβει διαρκεί περισσότερο από 20 χρόνια ήδη, για την ακρίβεια έχει κλείσει 23, και μετά την τελευταία συνάντηση, την Τετάρτη στις Βρυξέλλες, ο κ. Νίμιτς είπε ότι «τον επόμενο χρόνο το θέμα μπορεί και πρέπει να επιλυθεί».

Το «πρέπει» απορρέει από την ίδια τη φύση της εντολής που έχει ο Αμερικανός διπλωμάτης. Το «μπορεί», όμως, συνδέεται με συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές τις οποίες κάνουν οι πολιτικές εξουσίες στις δύο χώρες. Θέλουν;

Διότι, όπως έχει πει παλαιότερα ο κ. Νίμιτς σε συνέντευξή του στον Αθανάσιο Έλις στην «Καθημερινή», «στη διάρκεια των 20 αυτών ετών υπήρξαν φορές που αισθάνθηκα ότι η μία πλευρά φαινόταν πιο κοντά σε μια πιο ευέλικτη προσέγγιση, αλλά δεν ήταν η άλλη, και το αντίθετο».

Το βασικό ζήτημα είναι αν είναι τώρα ευέλικτες και οι δύο.

«Ο νικητής Ζάεφ ζητά συναίνεση από την αντιπολίτευση»

Εδώ και τρεις μήνες κυκλοφορούσαν στην Αθήνα –χωρίς να διαψεύδονται στα Σκόπια– προβλέψεις ότι ενδεχόμενο νίκης της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ στις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου θα δημιουργούσε ευνοϊκό κλίμα για επίλυση της διαφοράς ως προς το όνομα.

Το αποτέλεσμα, άλλωστε, των εκλογών θα έκρινε και τις προσδοκίες του βασικού πολιτικού αντιπάλου του, του αρχηγού του VMRO - DPMNU και πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι, να ζητήσει πρόωρες εκλογές και να επανέλθει στην εξουσία. Το αποτέλεσμα δικαίωσε πλήρως τον Ζάεφ, καθώς όχι μόνο κέρδισε το 90% των δήμων αλλά ο Γκρούεφσκι οδηγήθηκε στην παραίτηση και στα 47 του είναι ο νεότερος πρώην πρωθυπουργός με δεκαετή θητεία.

Ουσιαστικά ο κ. Ζάεφ παίζει χωρίς αντίπαλο, όμως το άνοιγμα του θέματος του ονόματος δεν το είχε τολμήσει ούτε ο Κίρο Γκλιγκόροφ, πρώτος και ιστορικός Πρόεδρος της χώρας. Όπως γράφει στο βιβλίο του ο τότε πρόεδρος της Βουλής Στόγιαν Άντοφ, όταν το 1994 του είπε ο Γκλιγκόροφ να εξετάσει κατά πόσο μπορεί να περάσει από τη Βουλή αλλαγή ονόματος, η απάντηση ήταν κατηγορηματικά αρνητική.

Σήμερα ο Ζάεφ συνδέει το θέμα του ονόματος στη στρατηγική Μπακογιάννη του 2008 και αφήνει να εννοηθεί ότι η λύση στο όνομα θα δώσει τη δυνατότητα ένταξης στο ΝΑΤΟ αρχικά και στην Ε.Ε. αργότερα.

«Η πολιτική ευθύνη να πάρουμε ημερομηνία για τις διαπραγματεύσεις είναι της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης» είπε ο Αλβανός αναπληρωτής πρωθυπουργός για ευρωπαϊκά θέματα Μπουγιάρ Οσμάνι, ο οποίος εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι τον Ιούνιο μπορεί να οριστεί αυτή η ημερομηνία και ζήτησε να υπάρξει συναίνεση της πλειοψηφίας και της αντιπολίτευσης, έτσι ώστε να εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις και να εγκριθούν οι απαραίτητες νομικές λύσεις.

Το θέμα της συναίνεσης ανέδειξε και ο πρωθυπουργός σε ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ, καθώς, όπως είπε, «η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας δημιουργεί συνθήκες για την οικοδόμηση εθνικής συναίνεσης σε κρίσιμα πολιτικά ζητήματα, έτσι ώστε να επιταχυνθεί η ένταξη στο ΝΑΤΟ, την οποία βλέπει πολύ σύντομα».

«Πιστεύουμε ότι μια λύση στην αντιπαράθεση για το όνομα είναι εφικτή μέσα από μια συνολική προσέγγιση στο εσωτερικό και με την οικοδόμηση μιας θετικής ατμόσφαιρας σχέσεων καλής γειτονίας και συνεργασίας με τη Δημοκρατία της Ελλάδας» λέει ο Ζάεφ.

Το ζήτημα είναι αν μπορεί να περάσει τη λύση-πακέτο με όνομα, ΝΑΤΟ και Ε.Ε. από τη Βουλή, ακόμη και χωρίς τη συναίνεση της αντιπολίτευσης.

Ο πήχης του Τσίπρα

Στην Αθήνα το ζήτημα του ονόματος δεν αποτελεί πρόβλημα για τον ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την κοινοβουλευτική του ομάδα, πολλά μέλη της οποίας δεν διστάζουν να μιλούν για «Μακεδονία» όταν αναφέρονται στα Σκόπια. Άλλωστε ο πήχης που έθεσε για λύση ο κ. Τσίπρας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στο Βελιγράδι, ήταν εξαιρετικά χαμηλός:

• «Να σταματήσει την αχρείαστη ρητορική, ότι αποτελούν τους μοναδικούς απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου», άρα… ο Αλέξανδρος άφησε απογόνους σε δύο έθνη.
• «Αν σταματήσει μια λυτρωτική ρητορική και ταυτόχρονα αποδεχτεί μια λύση στην ονομασία αμοιβαία αποδεκτή», άρα υπάρχει το ενδεχόμενο να υπάρξει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση την οποία η γειτονική χώρα δεν θα αποδεχτεί.

«Σε αυτή την προοπτική βεβαίως θα είμαι ο πρώτος που θα σπεύσει να εγγυηθεί η Ελλάδα την αναπτυξιακή προοπτική και την ασφάλεια αυτής της γείτονος χώρας» είπε ο πρωθυπουργός, εντασσόμενος στο πλαίσιο που έχει θέσει ο ομόλογός του της ΠΓΔΜ, ο οποίος όμως επιδιώκει την εγγύηση του ΝΑΤΟ και όχι του κ. Τσίπρα.

Στο Μαξίμου θεωρούν ότι αν επικρατήσει  η λογική που προδιαγράφει ο Ζάεφ, δηλαδή μια λύση-πακέτο, το πρόβλημα θα μεταφερθεί στη ΝΔ, καθώς ένα μέρος των βουλευτών της θα έχουν πολιτικό και συνειδησιακό πρόβλημα να ψηφίσουν συμβιβαστική λύση που θα συμπεριλαμβάνει το όνομα «Μακεδονία». Άλλωστε η συναίνεση δεν είναι ποτέ προτεραιότητα στον ΣΥΡΙΖΑ.

Το βασικό πρόβλημα, όμως, του Μαξίμου είναι η στάση του μικρότερου κυβερνητικού εταίρου, ο αρχηγός του οποίου και υπουργός Άμυνας θεωρεί ότι δεν τον δεσμεύει η ψήφος του στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης Καραμανλή το 2007, όπου γινόταν αναφορά σε συμβιβαστική λύση που να συμπεριλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία». Αντίθετα, θεωρεί ότι η μόνη δεσμευτική θέση είναι η απόφαση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών του 1992 για λύση με όνομα χωρίς Μακεδονία.

«Ίσως το 2018 να είναι ένα έτος που θα μπορούσαμε να έχουμε μια θετική εξέλιξη σε ένα χρόνιο πρόβλημα» είπε ο κ. Τσίπρας, ενώ στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υπενθυμίζουν πόσο εύκολα πέρασε τελικά η ρύθμιση για τη μειονότητα στη Θράκη.

Η ενίσχυση του ΝΑΤΟ φέρνει ρωσική επιφυλακτικότητα

H προοπτική της εξεύρεσης λύσης έχει θετική ώθηση από τις ΗΠΑ, καθώς στις 10 Ιουλίου 2017 ο αντιπρόεδρος Πενς μίλησε με διαφορά ενός τετάρτου (12.30 και 12.45 μ.μ.) με τους κ.κ. Τσίπρα και Ζάεφ. Η Ρωσία ήταν από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν τη γειτονική χώρα ως «Μακεδονία», όμως είναι επιφυλακτική στη λύση, επειδή αυτή η λύση θα ενισχύσει τη θέση του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι την περίοδο που η πολιτική ζωή της γειτονικής χώρας ήταν ταραγμένη, η Ρωσία είχε ταχθεί αναφανδόν υπέρ του Νίκολα Γκρούεφσκι, ακόμη και όταν οι αντίπαλοί του είχαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία να σχηματίσουν κυβέρνηση.