Ανασχηματισμός: Ο πρωθυπουργός δεν εκτιμά τους βουλευτές του

Ούτε λίγες ώρες αλλαγή της ατζέντας δεν πρόσφερε στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα η τελευταία, «διορθωτική», όπως τη χαρακτήρισε το Μαξίμου, παρέμβαση στο υπουργικό σχήμα το οποίο κυβερνά τη χώρα από τον Νοέμβριο του 2016. Το νέο «διορθωμένο» σχήμα έχει διευρυνθεί κατά ένα μέλος, καθώς προστέθηκε ένας υφυπουργός στο υπουργείο Πολιτισμού, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των μελών σε 49 (50 με τον πρωθυπουργό), και επιβεβαιώνει την παραδοσιακή επιφυλακτικότητα του κ. Τσίπρα απέναντι στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς οι 16, το 1/3 δηλαδή, είναι και πάλι εξωκοινοβουλευτικοί και 4 είναι βουλευτές των ΑΝΕΛ.

Δεκαέξι ήταν οι εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί στα 40 μέλη της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα τον Ιανουάριο του 2015, ενώ στην κυβέρνηση του Σεπτεμβρίου του 2015, μετά τις εκλογές, ήταν 12 (στους 42) και του Νοεμβρίου του 2016 14 (στους 48). Από τους 42 του Σεπτεμβρίου 2015, οι 25 εξακολουθούν να είναι μέλη της κυβέρνησης.

Στα 49 σημερινά μέλη πρέπει να προστεθούν άλλοι 16 που συμμετείχαν σε κάποιο από τα σχήματα. Συνολικά, δηλαδή, το πολιτικό προσωπικό των κυβερνήσεων Τσίπρα μετά τις εκλογές του 2015 ανέρχεται σε 65 άτομα, από τους οποίους οι 23 είναι εξωκοινοβουλευτικοί (δηλαδή το 35%) και 7 (το 11%) βουλευτές των ΑΝΕΛ.

Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι από τα 145 μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, μπήκαν στις τρεις κυβερνήσεις της δεύτερης θητείας Τσίπρα τα 35, από τα οποία τα 25 είναι αμετακίνητα. Οι υπόλοιποι 110 κοιτούν την κυβέρνηση από μακριά, απλώς 10 από αυτούς είχαν μια μικρή επαφή με υπουργικά προνόμια. Δηλαδή η Κοινοβουλευτική Ομάδα που αποτελεί το 95% της κυβερνητικής πλειοψηφίας προσφέρει μόνο το 50% των μελών των κυβερνήσεων που χάρη σε αυτήν υπάρχουν.

Για την ακρίβεια, οι 25 είναι ο σκληρός πυρήνας των κυβερνήσεων Τσίπρα, καθώς η παρουσία τους στην κυβέρνηση χρονολογείται από τον Ιανουάριο του 2015. Μάλιστα, τον Ιανουάριο του 2015, οι 6 από αυτούς τους 25 ήταν εξωκοινοβουλευτικοί και έγιναν βουλευτές επειδή ο πρωθυπουργός τούς τοποθέτησε σε εκλόγιμη θέση στις λίστες του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Μια δυσανάλογα μεγάλη κυβέρνηση

Σε κάθε περίπτωση, η 50μελής κυβέρνηση Τσίπρα είναι μία δυσανάλογα μεγάλη κυβέρνηση, ο όγκος της οποίας εξυπηρετεί περισσότερο εσωκομματικές ισορροπίες παρά διοικητικές ανάγκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Κώστα Ζουράρι, ο οποίος είχε την ευθύνη της εκπαίδευσης της ομογένειας στο εξωτερικό. Καθ’ όλη τη διάρκεια της 15μηνης θητείας του στο υπουργείο υπέγραψε μόλις 19 αποφάσεις, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ήταν αδιάφορες και θα μπορούσε να τις έχει υπογράψει ένας απλός προϊστάμενος τμήματος, ενώ ο προϋπολογισμός των καθηκόντων του ήταν σαφώς μικρότερος από το λειτουργικό κόστος του υφυπουργικού γραφείου.

Παρ’ όλα αυτά, όμως, στη «διόρθωση» που έκανε ο πρωθυπουργός τον Φεβρουάριο τοποθέτησε μία βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στην ίδια ακριβώς θέση για να κάνει το ίδιο ακριβώς «τίποτα» που έκανε ο προκάτοχός της, ο οποίος υπέγραφε υπουργικές αποφάσεις για την ανάθεση της διδασκαλίας των Θρησκευτικών σε φιλόλογο στα ελληνικά σχολεία αφρικανικών χωρών.

Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι την ίδια ώρα που ο πρωθυπουργός και ο ΣΥΡΙΖΑ προσφέρουν πλήρη και επιτυχή μέχρι στιγμής πολιτική κάλυψη στα κυβερνητικά στελέχη τα οποία κατηγορούνται για σκάνδαλα, όπως ο κ. Κουρουμπλής, ο κ. Πολάκης και ο κ. Καμμένος, δείχνουν εξαιρετικά αδύναμα αντανακλαστικά στις περιπτώσεις που εναντίον των υπουργών έχει δημιουργηθεί κοινωνική δυσφορία.

Ο κ. Ζουράρις εξαναγκάστηκε σε παραίτηση για υβριστικά σχόλια εναντίον των οπαδών του Άρη και του Ολυμπιακού, ενώ ο κ. Πολάκης μακροημερεύει, παρά τις σχεδόν καθημερινές ύβρεις του εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων.

Η κ. Αντωνοπούλου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, συμπαρασύροντας και τον σύζυγό της, υπουργό Ανάπτυξης, γιατί πήρε ένα θεσμοθετημένο επίδομα, αλλά τον κ. Κουρουμπλή δεν τον άγγιξε όταν συγγενείς του, από μετακλητοί στο γραφείο του, έγιναν μόνιμοι υπάλληλοι.

Πρακτικά, η κυβέρνηση μπορεί να ελέγχει πολλούς διαύλους «πολιτικής πληροφόρησης», αλλά αδυνατεί να ελέγξει το θυμικό της κοινωνίας όταν εκρήγνυται, είτε δικαίως είτε αδίκως.