Η πρόταση της Ε.Ε. για ένταξη Αλβανίας και ΠΓΔΜ παρέκαμψε και ενοχλεί την κυβέρνηση

Την εντύπωση ότι υπάρχει εμπλοκή στην πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προτείνει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή στη σύνοδο κορυφής των κρατών-μελών, στις 28-29 Ιουνίου να αποφασίσει να αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια δημιούργησε η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών την Τετάρτη. «Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί για μία εισέτι φορά προς όλες τις πλευρές ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Συμβούλιο –και όχι από την Επιτροπή–, όπου η Ελλάδα έχει διατυπώσει με σαφήνεια τις θέσεις της» ανέφερε η ανακοίνωση, με μια διατύπωση η οποία αντανακλά τη δυσαρέσκεια που προκάλεσε στην Ελλάδα η απόφαση της Επιτροπής.

«To θέμα του ονόματος πρέπει να επιλυθεί επειγόντως. Οι συνομιλίες για το “θέμα του ονόματος” έχουν εντατικοποιηθεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Εποικοδομητικές συζητήσεις σε επίπεδο πρωθυπουργών και υπουργών Εξωτερικών αξιολόγησαν πρόοδο στην εφαρμογή των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης» έλεγε η ανακοίνωση, καθιστώντας σαφές ότι η επίλυση του θέματος δεν αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών.

«Η επίλυση του ονοματολογικού παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι των τεθεισών προϋποθέσεων» ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών, θέτοντας έναν όρο, ο οποίος όμως δεν υπήρχε στην απόφαση της Επιτροπής, η οποία είχε δοθεί στη δημοσιότητα την προηγουμένη στο Στρασβούργο.

Η θέση αυτή έδειξε να αιφνιδιάζει την εκπρόσωπο της Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε., η οποία αμέσως μετά την ανακοίνωση στο Στρασβούργο επισκέφθηκε Σκόπια και Τίρανα. «Δεν μπορώ να υποθέσω τι απόφαση θα πάρουν τα 28 κράτη-μέλη τον Ιούνιο» είπε η κ. Μογκερίνι, κατεβάζοντας τους τόνους της αισιοδοξίας που τη διακατείχε στην ανακοίνωση που είχε κάνει την προηγουμένη στο Στρασβούργο. Όμως δεν δίστασε να προεξοφλήσει την απόφαση, εκφράζοντας την πεποίθησή της ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί να πάρει θετικές αποφάσεις. «Αλλιώς, δεν θα είχε κάνει τη σύσταση με αυτόν τον τρόπο» είπε η κ. Μογκερίνι.

Πρακτικά, το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, όμως μειώνονται πολύ οι διαχειριστικές δυνατότητες της κυβέρνησης, η οποία βρίσκεται στην τελική ευθεία για την «έξοδο από τα μνημόνια». Διότι είναι σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν συμμερίζεται την ελληνική άποψη για το όνομα ως προϋπόθεση για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια, άρα η κυβέρνηση πρέπει να αναζητήσει συμμάχους για να καταφέρει να αποτρέψει την απομόνωσή της τον Ιούνιο, όταν το θέμα θα έρθει στη σύνοδο κορυφής. Συμμάχους που αυτή τη στιγμή δείχνει να μη διαθέτει σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Πολιτική ίσων αποστάσεων στο όνομα

Μιλώντας την Πέμπτη στο Κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ, η κ. Μογκερίνι εμφανίστηκε πεπεισμένη ότι «οι συνομιλίες με την Ελλάδα μπορούν να οδηγήσουν σε λύση ικανοποιητική και για τις δύο πλευρές και θα είναι το θεμέλιο για την κοινή πορεία των δύο χωρών στην Ευρώπη», ενώ κράτησε πολιτική ίσων αποστάσεων και από τις δύο χώρες: «Νομίζω ότι υπάρχει χρόνος και μπορεί να χρησιμοποιηθεί θετικά και από εσάς και από την Ελλάδα σε αυτές τις εβδομάδες και αυτούς τους μήνες των διαπραγματεύσεων και των συνομιλιών».

Από την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών προκύπτει όμως ότι υπάρχει διαφορετική προσέγγιση Ελλάδας - Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ως προς την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ΠΓΔΜ αναφορικά με την Ευρώπη. «Όσον αφορά την ΠΓΔΜ, είναι μακρύς ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί προς κάλυψη του κενού που δημιούργησε η οπισθοδρόμηση των τελευταίων χρόνων» λέει η Αθήνα, ενώ την ίδια στιγμή η κ. Μογκερίνι λέει ότι «τα Σκόπια έχουν κάνει βήματα που πριν από δέκα μήνες θα ήταν αδύνατο να φανταστεί κανείς».

Ουσιαστικά δέκα μέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11 Ιουλίου η κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει επαρκή αριθμό χωρών-μελών της Ε.Ε. ότι δεν μπορούν να γίνουν συνομιλίες με τα Σκόπια, ούτε ως ΠΓΔΜ. Όμως μια σειρά χωρών έχει ήδη πειστεί ότι όσο μεγαλύτερη είναι η προσέγγιση της χώρας στις ευρωατλαντικές δομές, τόσο μεγαλύτερη σταθερότητα θα υπάρχει στο εσωτερικό της χώρας. Και σε αυτό το πλαίσιο η ύπατη εκπρόσωπος κάλεσε την κυβέρνηση της ΠΓΔΜ να αναλάβει «την ευθύνη να ανοίξει χώρο για την πλήρη συμμετοχή της αντιπολίτευσης» και την αντιπολίτευση να αναλάβει «την ευθύνη να δεσμευτεί στον καθορισμό της εθνικής ενότητας σε κάποια θέματα, όχι σε όλα».

Το βασικό ζήτημα που κυριαρχεί σε κάποιες τουλάχιστον χώρες και θεσμούς της Ε.Ε. είναι ότι η ΠΓΔΜ πρέπει να θωρακιστεί από τη ρωσική επιβουλή και οποιοδήποτε ελληνικό «όχι» πρέπει να ισορροπήσει κατά τέτοιον τρόπο που να μη δείχνει ότι εξυπηρετεί τις ρωσικές επιδιώξεις να μην ενταχθεί η χώρα στο ΝΑΤΟ.

Αποστάσεις Αθήνας-Βρυξελλών και για την Αλβανία

Αλλά ούτε για την Αλβανία, για την οποία επίσης το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλείται να αποφασίσει αν θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις, δείχνει να υπάρχει μεγαλύτερη σύμπτωση απόψεων ανάμεσα στην Επιτροπή και στην Αθήνα.

«Ειδικότερα, ως προς την Αλβανία, η χώρα μας εστιάζει τόσο στα μειονοτικά και περιουσιακά δικαιώματα όσο και στην ανάγκη για απόλυτη τήρηση της αρχής pacta sunt servanda, αλλά και στην αποτελεσματική καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διακίνησης ναρκωτικών» επισήμανε το υπουργείο Εξωτερικών στην ανακοίνωσή του.

Όμως η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με βάση την οποία έγινε η πρόταση για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων χαιρέτιζε το ότι «σημαντικά βήματα έχουν γίνει για να αντιμετωπιστούν τα διμερή θέματα με την Ελλάδα».

Σε ό,τι αφορά τα μειονοτικά και περιουσιακά δικαιώματα που επισήμανε η Αθήνα, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι «έχουν γίνει σημαντικά βήματα για να βελτιωθεί το νομικό πλαίσιο για τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, αλλά χρειάζεται να αναπτυχθεί η σχετική δευτερεύουσα νομοθεσία και χρειάζεται να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής για τους Ρομά και τους Αιγύπτιους», ενώ σε ό,τι αφορά τη μάχη κατά του οργανωμένου εγκλήματος, επισήμανε ότι «συνολικά υπήρξε κάποια πρόοδος, κυρίως στη μάχη κατά της καλλιέργειας κάνναβης».

Το παράδειγμα του Μαυροβουνίου

Ένα βήμα μπροστά σήμερα για την ΠΓΔΜ και την Αλβανία είναι ένα βήμα μπροστά για όλη την περιοχή των Βαλκανίων, είπε η κ. Μογκερίνι παρουσιάζοντας την απόφαση για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με Σκόπια και Τίρανα.

Και για να γίνει πιο σαφής, όταν πήγε στο Μαυροβούνιο εξήρε τον ρόλο της χώρας στην ενθάρρυνση άλλων βαλκανικών χωρών να βαδίσουν στον δρόμο προς την Ε.Ε. και επειδή οι πολιτικές της ήταν απόλυτα ταυτισμένες με εκείνες της Ε.Ε.