Ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στα συλλαλητήρια

Την αποτελεσματικότητα του νέου τρόπου αντιμετώπισης της αντιπολίτευσης δοκιμάζουν στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς λίγο καιρό μετά την περίφημη δήλωση του πρωθυπουργού, σύμφωνα με την οποία «αυτό που για σας ήταν ταβάνι, για μας είναι πάτος», το επικοινωνιακό επιτελείο της κυβέρνησης είδε τη διαχείριση του θέματος του ονόματος με άλλη οπτική.

Αντί για τη στεγνή και επιθετική πρακτική που αναδείκνυε με κραυγές ότι οι «προηγούμενοι» τα είχαν κάνει όλα λάθος, αυτή τη φορά η προσπάθεια ήταν να καταδειχθεί ότι και οι «άλλοι» είχαν κάνει παλαιότερα τα ίδια. Ουσιαστικά, δηλαδή, ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούσε να αναδείξει τη στάση της ΝΔ ως υποκριτική.

Τον συντονισμό αυτής της προσπάθειας είχε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος, σε ό,τι αφορά κυρίως το θέμα της γλώσσας, δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει επιχειρήματα τα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί από την πλευρά των Σκοπίων για να ενισχύσουν τους πολιτικούς τους ισχυρισμούς.

Επικαλούμενος την αναγνώριση της ύπαρξης μακεδονικής γλώσσας, ο κ. Κοτζιάς προσπάθησε την παραμονή των συλλαλητηρίων να εξισώσει στα μάτια όσων επρόκειτο να συμμετάσχουν σε αυτά τη ΝΔ με τον ΣΥΡΙΖΑ και να τους αποξενώσει από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Και μάλιστα δεν δίστασε να επικαλεστεί το αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών για να απειλήσει ότι θα χρησιμοποιήσει και άλλα έγγραφα για να καταδείξει ότι η ΝΔ καταγγέλλει σήμερα όσα έχει κάνει παλαιότερα.

Ο Τσίπρας σε ρόλο στιβαρού ηγέτη

Τον ρόλο του καλού στη διαχείριση της υπόθεσης των συλλαλητηρίων είχε αναλάβει ο πρωθυπουργός, ο οποίος, όσο πλησίαζαν τα συλλαλητήρια, προσπάθησε μέσω του οικουμενικού πατριάρχη να αποδυναμώσει τους λόγους που θα μπορούσαν να οδηγούν την Εκκλησία στα συλλαλητήρια, εμφανίζοντάς τον περίπου ως μεσολαβητή στην εκκλησιαστική πτυχή της διμερούς διαφοράς. Η προσπάθεια έπεσε στο κενό, διότι ο πατριάρχης επανέφερε το θέμα στη διεθνή του διάσταση.

Παράλληλα, το Μέγαρο Μαξίμου φρόντιζε να ενημερώνει τακτικά την κοινή γνώμη ότι ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, ο οποίος δεν έκανε το τηλεφώνημα με το οποίο θα επισφραγιζόταν η συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει την προηγούμενη Κυριακή οι δύο υπουργοί Εξωτερικών στις Βρυξέλλες, ενδέχεται να κάνει πίσω.

Η αναστολή της τηλεφωνικής επικοινωνίας από την προηγούμενη Πέμπτη μεταξύ των δύο πρωθυπουργών ουσιαστικά διευκόλυνε πολιτικά και τους δύο, διότι και ο κ. Ζάεφ είχε να αντιμετωπίσει το αντίστοιχο συλλαλητήριο της αντιπολίτευσης το προηγούμενο Σάββατο στα Σκόπια.

Είναι προφανές ότι η επικύρωση της λύσης στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο θα λειτουργούσε ως χορηγός και για τα δύο συλλαλητήρια. Άλλωστε το μεν συλλαλητήριο των Σκοπίων το διοργάνωνε η ίδια η αντιπολίτευση, ενώ ο ίδιος ο κ. Κοτζιάς είπε στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ τη Δευτέρα ότι τα ελληνικά συλλαλητήρια ήταν αντιπολιτευτικά.

Καρανίκας - Κυρίτσης μιλούν στο όνομα του έθνους

Την ώρα που ο κ. Κοτζιάς έκανε αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση και ο κ. Τσίπρας είχε αναλάβει τον ρόλο του στιβαρού και αυστηρού εθνικού ηγέτη, το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή τα τμήματα που ήρθαν στην εξουσία με ζωντανή την αντεθνικιστική ρητορεία, είχαν αναλάβει να καθησυχάσουν ο βουλευτής Γιώργος Κυρίτσης και ο σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού του πρωθυπουργού Νίκος Καρανίκας, αναδεικνύοντας τις καταστροφικές πτυχές που είχε για τη χώρα η άσκηση εξωτερικής πολιτικής από τη Δεξιά και επισημαίνοντας την ιδεολογική συνέπεια που αποδείκνυε η αναζήτηση του συμβιβασμού.

«Κάθε φορά που οι εθνικιστές παίρνουν το πάνω χέρι, έχουμε εθνικές καταστροφές» είπε ο κ. Κυρίτσης, σε μία από τις σπάνιες φορές που έβαζε την «εθνική διάσταση» ως παράγοντα στις πολιτικές επιλογές του.

Βουλευτές εν καμίνω

Όμως το βασικό πρόβλημα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι η επιφυλακτικότητα την οποία δεν κρύβουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως όσοι προέρχονται από την προεκλογική διεύρυνση του 2015 προς το ΠΑΣΟΚ, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, οι οποίοι αισθάνονται ότι οι χειρισμοί στο ζήτημα τους δημιουργούν πρόβλημα σε ένα πιο προσωπικό ακροατήριο, το οποίο είτε τους ακολούθησε στον ΣΥΡΙΖΑ είτε πήγαν οι ίδιοι στον ΣΥΡΙΖΑ για να εκφράσουν τη μετακίνησή του.

Πρόκειται για ένα ακροατήριο πασοκικών καταβολών, το οποίο στο θέμα των Σκοπίων έχει εκπαιδευτεί πολιτικά σε θέσεις πολύ διαφορετικές από αυτές που εκφράζει η κυβέρνηση. Υπό άλλες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες θα μπορούσε να τις ανεχτεί. Αλλά η πλήρης διάψευση των συριζαϊκών επαγγελιών κατέστησε πιο εύκολη την έκφραση της δυσαρέσκειας μέσω της συμμετοχής στα συλλαλητήρια.

Το τμήμα αυτό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι εκείνο το οποίο βιώνει καταστάσεις παρόμοιες με αυτές που βίωναν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ μετά την υπερψήφιση του πρώτου μνημονίου, κάποιοι από τους οποίους, αφού ψήφισαν τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους, προτίμησαν να μην ξαναείναι καν υποψήφιοι. Αυτό το τμήμα είδε με θετικό μάτι το ενδεχόμενο να προταθεί η υπερψήφιση της όποιας συμφωνίας με 180 βουλευτές, ελπίζοντας ότι δεν θα φορτωθούν μόνοι το βαρύ φορτίο, αλλά θα το μοιραστούν με την αντιπολίτευση.

Όμως τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό, καθώς το είδος της συμφωνίας δεν εντάσσεται σε καμία από τις κατηγορίες που χρειάζονται υπερψήφιση στη Βουλή με αυξημένη πλειοψηφία, με αποτέλεσμα μια τέτοια διευκόλυνση να είναι περίπου απίθανη και να γίνεται όλο και περισσότερο, όσο η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την αντιπολίτευση με τη μέθοδο Κοτζιά «έχω κι άλλα χαρτιά».

Αναζητώντας συμμάχους

Στο Μαξίμου διαρρέουν με ικανοποίηση τη «δημιουργία μετώπου» υπέρ της λύσης στο όνομα με τη συμμετοχή τμήματος του ΚΙΝΑΛ, όπως και του ΚΙΔΗΣΟ του Γιώργου Παπανδρέου, της ΔΗΜΑΡ και του Ποταμιού. Την επιθυμία της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ δεν έκρυψε η «Αυγή», η οποία είχε επαινετικό άρθρο για τον πρώην πρωθυπουργό, με την υπογραφή μάλιστα του διευθυντή του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού. Αυτό μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ερμηνεύει πώς θα γίνει η πολιτική αλλαγή στη χώρα χωρίς να γίνουν εκλογές, όπως προτείνει ο Στ. Θεοδωράκης, αλλά είναι αμφίβολο αν μπορεί η κυβερνητική πρόταση χωρίς τους ΑΝΕΛ να μαζέψει 151 και στη συνέχεια να μετεξελιχθεί σε κυβερνητική κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Σύμφωνα με αναλυτές, η υπερψήφιση μιας συμφωνίας, όπως αυτή με την ΠΓΔΜ, γίνεται με απλή πλειοψηφία, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το 1/4 της Βουλής, που η κυβέρνηση μπορεί εύκολα να πετύχει αριθμητικά, αλλά θα αποτελεί πολιτική ήττα και θα είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί πώς θα διατηρηθεί ένας κυβερνητικός συνασπισμός τα μέρη του οποίου διαφωνούν σε ένα τέτοιο μείζον ζήτημα.

Συμφωνία τώρα, Βουλή μετά…

Το αισιόδοξο σενάριο του Μαξίμου είναι ότι δεν θα χρειαστεί να φέρει στη Βουλή τη συμφωνία για επικύρωση πριν αυτή περάσει απ’ όλη τη βάσανο των διαδικασιών στα Σκόπια, δηλαδή έγκριση στη Βουλή και μετά δημοψήφισμα.

Αλλά τέτοιου είδους συμφωνίες γίνονται υπό καθεστώς απόλυτης αμοιβαιότητας. Όσο κι αν ενδέχεται να θελήσει ο κ. Ζάεφ να διευκολύνει τον κ. Τσίπρα αποδεχόμενος μια τέτοια διαδικασία, θα είναι απίθανο να πείσει την κοινή γνώμη της χώρας του να αποφασίσει πρώτα αυτή και μετά να κρίνουν οι Έλληνες.

Σε κάθε περίπτωση, τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και ο κ. Ζάεφ έχουν απέναντί τους μια σκληρή πραγματικότητα, τόσο στο εσωτερικό των χωρών τους όσο και στους διεθνείς παράγοντες, στους οποίους δεσμεύτηκαν ότι θα λύσουν το πρόβλημα. Και, όπως λένε αυτοί που παρακολουθούν τις διαπραγματεύσεις για την τέταρτη αξιολόγηση, το πρώτο που ρωτούν οι υπηρεσιακοί παράγοντες των θεσμών είναι τι γίνεται με το όνομα.

Αυτό που θα διευκόλυνε τον κ. Τσίπρα στην εσωτερική διαχείριση του θέματος θα ήταν μια συμφωνία με ευρωπαϊκή αιγίδα, η οποία θα ανακοινωνόταν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής. Αλλά από τη μια πρέπει να βρει πειστικούς τρόπους να την καθυστερήσει μέχρι τότε και από την άλλη δέκα μέρες αργότερα είναι το συλλαλητήριο της 8ης Ιουλίου, δύο μέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.

Πάντως, κάποιοι στον ΣΥΡΙΖΑ ανησυχούν από την πιθανή επιρροή που μπορεί να έχει σε βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ η παγίωση της βεβαιότητας της εκλογικής νίκης της ΝΔ, καθώς απειλεί να δημιουργήσει την πεποίθηση ότι η επόμενη Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι το πολύ μισή από τη σημερινή. Σε τέτοιες περιπτώσεις κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να κάνει κάποιος ο οποίος είναι βέβαιος ότι δεν θα επανεκλεγεί.