Από την ΑΕΚΑ στη Γέφυρα

«Θυμάται κανείς σήμερα την ΑΕΚΑ; Τον κ. Μπίστη; Δεν τους θυμάται κανείς. Γιατί; Γιατί η ζωή δεν επιβεβαίωσε ότι αυτή η διαφοροποίηση συνιστούσε ρήγμα και διάσπαση στην πραγματική κοινωνία και στην πραγματική πολιτική». Αυτό δήλωνε ο κ. Τσίπρας, ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, στις 30 Οκτωβρίου 2010, λίγες ημέρες πριν από τον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών του 2010, στον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Αναφερόταν στην προσπάθεια μιας ομάδας στελεχών του Συνασπισμού, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, να προσεγγίσουν το ΠΑΣΟΚ. Ήταν μετά το τρίτο συνέδριο του Συνασπισμού, που έγινε τον Μάιο του 2000, λίγο μετά τις εκλογές που κέρδισε ο Κώστας Σημίτης ως επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ.

Λίγες ημέρες έπειτα από εκείνες τις εκλογές, στις οποίες το ΠΑΣΟΚ είχε πάρει 43,79% και ο Συνασπισμός 3,2%, μια ομάδα 18 στελεχών με εκπρόσωπο τον κ. Μπίστη αποφάσισε να αποχωρήσει από το κόμμα.

«Για μας έκλεισε ένας κύκλος. Η ανανεωτική προωθητική δύναμη του ΣΥΝ εξαντλήθηκε. Μαζί εξασθένησε η κοινωνική και εκλογική του δύναμη» έγραφαν στην ανακοίνωσή τους, στην οποία υποστήριζαν ότι «ο Συνασπισμός μετατρέπεται σε μια δύναμη με έντονα τα στοιχεία της δημαγωγίας και του τακτικισμού και με ιδεολογικό υπόβαθρο παρωχημένα και δογματικά στερεότυπα», και καταλόγιζαν στην ηγεσία «προγραμματική ατροφία του κόμματος, που στην πράξη μετατρεπόταν σε “αντισημιτική” και μηδενιστική αντιπολίτευση».

Στους 18 που αποχώρησαν τότε από την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΝ ήταν τρεις από τους υπογράφοντες την έκκληση της Γέφυρας, η οποία ανακοινώθηκε την προηγούμενη Δευτέρα. Συγκεκριμένα, την κοινή δήλωση των 18 υπογράφουν η κυρία Φωτεινή Σιάνου και οι κ.κ. Νίκος Μπίστης και Μάνος Τρανταλίδης.

Η ίδρυση της ΑΕΚΑ

Οι «18» δεν έμειναν στην αποχώρηση από τον Συνασπισμό. Συνέχισαν την πολιτική δραστηριότητα και στη συνέχεια ίδρυσαν την Ανανεωτική Εκσυγχρονιστική Κίνηση της Αριστεράς (ΑΕΚΑ) με επικεφαλής τον κ. Νίκο Μπίστη.

Λίγους μήνες αργότερα, στις αρχές του 2001, μετά τη συνεδρίαση της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής της ΑΕΚΑ, ο κ. Μπίστης προανήγγειλε τη συγκρότηση ενός φόρουμ της κεντροαριστεράς, το οποίο θα λειτουργούσε προς δύο κατευθύνσεις:

• • προς το ΠΑΣΟΚ, «για να του υπενθυμίζει την ανάγκη για επιτάχυνση και εμβάθυνση του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος και μετεξέλιξή του σε ένα σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα» και
• • προς τις δυνάμεις της παραδοσιακής Αριστεράς «με τη δημιουργία ενός χώρου υποδοχής εκείνων των αριστερών πολιτών που αδυνατούν πλέον να παρακολουθήσουν τις αναχρονιστικές θέσεις του ΚΚΕ και την επίμονη προσπάθεια του ΣΥΝ να μετατοπιστεί σε αυτές».

Περίπου δύο χρόνια αργότερα, στο τέλος Ιουνίου του 2002, στην πολιτική απόφαση που υιοθέτησε η ΑΕΚΑ κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ ότι αδυνατεί να αξιοποιήσει τις όποιες επιτυχίες της κυβέρνησης, με ένα τμήμα του μάλιστα «να φαίνεται να αποδέχεται μοιρολατρικά την ήττα», και λίγες ημέρες αργότερα, στις αρχές Ιουλίου του 2002, 47 στελέχη του ΣΥΝ με επιστολή τους προς τον τότε πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Σημίτη, και τον τότε γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής, Κώστα Λαλιώτη, ανακοίνωσαν την απόφασή τους να προσχωρήσουν στο ΠΑΣΟΚ.

Ανάμεσα στους «47» υπογράφουν οι Σωτήρης Βαλντέν και Αχιλλέας Μητσός, οι οποίοι υπογράφουν και στη διακήρυξη της Γέφυρας.

Η αντίδραση από τον ΣΥΝ ήταν ότι ανακοίνωσαν ότι φεύγουν αυτοί που είχαν φύγει ήδη.

Η ΑΕΚΑ, πάντως, συνέχισε να υπάρχει, ανανέωσε το στελεχιακό της δυναμικό και στις αρχές του 2004 συμμετείχε στην Επιτροπή Πρωτοβουλίας για την Κεντροαριστερά, η οποία συγκροτήθηκε για να συζητήσει με τον Γ. Παπανδρέου, στον οποίο ο Κ. Σημίτης είχε παραδώσει την ηγεσία του κόμματος.

Μάλιστα, στις 27 Ιανουαρίου 2004 ανακοινώθηκε ότι συγκροτήθηκε μια 15μελής Γραμματεία της Επιτροπής, η οποία διακήρυξε ότι «στις επερχόμενες εκλογές θα δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για την εκλογική νίκη της κεντροαριστεράς, για την αποτροπή της συντηρητικής παλινόρθωσης που θα σημάνει οπισθοδρόμηση για την Ελλάδα και ενίσχυση της Δεξιάς στην Ε.Ε.».

Ανάμεσα στα μέλη της Γραμματείας, οι Ν. Μπίστης, Φ. Σιάνου και Π. Τσαγκαράκη, που συνυπογράφουν και τη διακήρυξη της Γέφυρας.

Η Γέφυρα

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, ήρθε η Γέφυρα. Περίπου τις ίδιες ημερομηνίες όπως το 2004 και μάλιστα περίπου στην ίδια συγκυρία, καθώς η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και οι εκλογές είναι ζήτημα ολίγων μηνών.

Εκτός από τους υπογράφοντες, που είναι κοινοί με όσους συμμετείχαν στην Πρωτοβουλία για την Κεντροαριστερά την περίοδο 2000-2004, και η ατζέντα που έθεσε η Γέφυρα στην εκδήλωσή της, την προηγούμενη Δευτέρα, έχει πολλά κοινά στοιχεία με την αντίστοιχη της προηγούμενης απόπειρας, όπως προκύπτει από τη διακήρυξη της προηγούμενης Δευτέρας.

• • Σε ό,τι αφορά το διακύβευμα των εκλογών, που το 2004 ήταν «η συντηρητική παλινόρθωση» της ΝΔ του Καραμανλή, που τότε κάλπαζε προς την εξουσία: «Σε Ελλάδα και Ευρώπη, επείγει να διαμορφωθεί ένας ισχυρός προοδευτικός πόλος που θα φράξει τον δρόμο στο δεξιό/ακροδεξιό μπλοκ και θα πραγματοποιήσει τις μεγάλες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα».
• • Σε ό,τι αφορά τους στόχους, που το 2004 ήταν η επιτάχυνση και εμβάθυνση του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος: «Οι προοδευτικές δυνάμεις επείγει να ξεπεράσουν την πολυδιάσπασή τους, συγκλίνοντας σε μια τολμηρή αριστερή μεταρρυθμιστική πολιτική».
• • Σε ό,τι αφορά τους διεκδικητές του ίδιου πολιτικού χώρου, που τότε ήταν ο ΣΥΝ με επικεφαλής τον Νίκο Κωνσταντόπουλο: «Καλούμε επίσης το ΚΙΝΑΛ και όσες δυνάμεις τοποθετούνται στον φιλοευρωπαϊκό προοδευτικό χώρο να εγκαταλείψουν την αδιέξοδη πολιτική της μετωπικής αντιπαράθεσης και “στρατηγικής ήττας” του ΣΥΡΙΖΑ και να συμμετάσχουν σε έναν διάλογο με βάση προγραμματικές θέσεις για τη συγκρότηση ενός προοδευτικού πόλου με άξονα τα μεγάλα προβλήματα της Ελλάδας και της Ευρώπης».

Μένει να φανεί αν η δεύτερη απόπειρα «κεντροαριστερού» εμπλουτισμού ενός κυβερνώντος κόμματος θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία από την πρώτη.

Τότε το ΠΑΣΟΚ είχε χάσει με περίπου 5 μονάδες διαφορά (45,36 έναντι 40,55) και στις ευρωεκλογές, που έγιναν τρεις μήνες αργότερα, η διαφορά πήγε στις 9 μονάδες (43,01 έναντι 34,03).

Πάντως, η ΑΕΚΑ εξακολουθεί να είναι στο διαδίκτυο με πολύ ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις και με κάποια από τα στελέχη της να έχουν ήδη προσχωρήσει στον ΣΥΡΙΖΑ και άλλους να έχουν μείνει στο ΠΑΣΟΚ.

www.aeka.gr/