Στην τελική ευθεία για τις εκλογές

Λίγες ώρες απέμειναν μέχρι την Κυριακή 26 Μαΐου, οπότε οι πολίτες θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Αυτή τη φορά θα υπάρχουν τέσσερις κάλπες, για την Ευρωβουλή, τις περιφέρειες, τους δήμους και τις κοινότητες. Συνολικά, 39.063 εκλογικά τμήματα θα στηθούν σε όλη την επικράτεια, ενώ το υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε σχετικές οδηγίες τόσο για τους ψηφοφόρους όσο και για τους υποψηφίους.

Στην Ελλάδα, δικαίωμα ψήφου έχουν, για πρώτη φορά, όλοι όσοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους κατά το έτος των εκλογών. Φέτος ψηφίζουν για πρώτη φορά 536.920 νέοι ψηφοφόροι, εκ των οποίων 106.760 πολίτες ηλικίας 17 ετών.

Πότε και για ποιες εκλογές ψηφίζουμε;

Οι ευρωεκλογές στην Ελλάδα διεξάγονται ταυτόχρονα με τον πρώτο γύρο των περιφερειακών, δημοτικών και κοινοτικών εκλογών την Κυριακή 26 Μαΐου. Η ψηφοφορία διαρκεί από τις 7 το πρωί έως τις 7 το απόγευμα.

Ειδικά για τις ευρωεκλογές, στα λοιπά κράτη-μέλη της Ε.Ε., στο έδαφος των οποίων θα ψηφίσουν οι Έλληνες εκλογείς που διαμένουν μόνιμα ή βρίσκονται σε αυτά κατά την ημέρα των εκλογών, η ημέρα της ψηφοφορίας είναι το Σάββατο 25 Μαΐου, από τις 7 το πρωί έως τις 7 το απόγευμα τοπική ώρα.

Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία, είναι υποχρεωτική. Από την υποχρεωτική άσκηση του εκλογικού δικαιώματος απαλλάσσονται νόμιμα οι κάτοικοι του εξωτερικού, όσοι έχουν υπερβεί το 70ό έτος της ηλικίας τους και μόνο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές όσοι διαμένουν την ημέρα της ψηφοφορίας σε απόσταση μεγαλύτερη των 200 χιλιομέτρων από το εκλογικό τμήμα στο οποίο ψηφίζουν.

Πού μπορώ να ψηφίσω;

Οι ψηφοφόροι ψηφίζουν σε δύο γειτονικά τμήματα (π.χ. 123Α, 123Β). Έτσι, αποφεύγεται ο συνωστισμός σε ένα μεγάλο εκλογικό τμήμα. Οι πολίτες εξυπηρετούνται από δύο δικαστικούς αντιπροσώπους και οι δικαστικοί αντιπρόσωποι καταμετρούν μόνο δύο κάλπες. Οι εκλογείς μπορούν να μάθουν πού ψηφίζουν μέσω της ιστοσελίδας του υπουργείου Εσωτερικών www.ypes.gr «Μάθε πού ψηφίζεις» ή καλώντας στο τηλεφωνικό κέντρο της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του υπουργείου Εσωτερικών και στον αριθμό 213 1361500, από Δευτέρα έως Κυριακή, 09:00-17:00. Αν δεν βρείτε το όνομά σας στους εκλογικούς καταλόγους, απευθυνθείτε στον δήμο, στα δημοτολόγια του οποίου είστε εγγεγραμμένοι, μέχρι και το πέρας της ψηφοφορίας.

Στην περίπτωση που είστε εγγεγραμμένος στα δημοτολόγια δύο ή περισσότερων δήμων, οφείλετε να ψηφίσετε στον δήμο της νόμιμης εγγραφής σας, η οποία εξακριβώνεται κατόπιν επικοινωνίας σας με τους οικείους δήμους. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα σας καλέσει να υπογράψετε υπεύθυνη δήλωση ότι γνωρίζετε πως είστε διπλοεγγεγραμμένος και δεν ψηφίσατε ούτε και θα ψηφίσετε αλλού. Αυτές οι δηλώσεις θα συγκεντρωθούν στο υπουργείο Εσωτερικών και θα διασταυρωθούν. Με αυτή τη διαδικασία διασφαλίζεται το κύρος των εκλογών. Ας μην ξεχνάμε ότι η διπλοψηφία απαγορεύεται και τιμωρείται αυστηρά.

Οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να ψηφίσουν στην περιφέρεια της οικείας ελληνικής προξενικής αρχής σε κράτος-μέλος της Ε.Ε., εφόσον είχαν υποβάλει τη σχετική αίτηση μέχρι τις 5 Απριλίου. Ειδικά για τους Έλληνες που διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο η ημερομηνία για την υποβολή αίτησης ήταν η 10η Απριλίου. Οι Έλληνες πολίτες που διαμένουν ή θα βρίσκονται στο εξωτερικό την ημέρα της ψηφοφορίας και επιθυμούν να ψηφίσουν στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στην Ελλάδα.

Με τι έγγραφα ψηφίζω;

Μπορείτε να ψηφίσετε με την αστυνομική ταυτότητα, το διαβατήριό σας, την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων που έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Η «κομμένη» ταυτότητα είναι αποδεκτή. Εάν έχουν αλλάξει τα προσωπικά σας στοιχεία (π.χ. μεταβολή επωνύμου λόγω διαζυγίου), θα πρέπει να προσκομίσετε τα σχετικά δικαιολογητικά. Στρατιωτικοί και υπηρετούντες στα σώματα ασφαλείας χρησιμοποιούν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα. Οι πολίτες της Ε.Ε. οφείλουν να προσκομίσουν έγκυρο αποδεικτικό ταυτότητας ή διαβατήριο.

Είμαι ετεροδημότης. Ψηφίζω;

Οι ετεροδημότες εκλογείς στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές (πρώτη και δεύτερη Κυριακή) ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα αποκλειστικά και μόνο στην περιφέρεια του δήμου όπου είναι δημότες. Για τις ευρωεκλογές οι ετεροδημότες ψηφίζουν αποκλειστικά και μόνο στον τόπο διαμονής τους, στους ειδικούς καταλόγους του δήμου στον οποίο είναι εγγεγραμμένοι. Σημειώνεται ότι ψηφίζουν μαζί με τους άλλους εκλογείς και δεν συστήνονται ειδικά τμήματα ετεροδημοτών. Φέτος θα ψηφίσουν σε όλη την επικράτεια 112.504 ετεροδημότες.

21 αντιπρόσωποι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η ελληνική επικράτεια αποτελεί μια ενιαία εκλογική περιφέρεια. Συνεπώς, τα πολιτικά κόμματα έχουν καταρτίσει ενιαία ψηφοδέλτια ανά την επικράτεια. Φέτος συμμετέχουν στις ευρωεκλογές 40 πολιτικά κόμματα και συνασπισμοί κομμάτων. Η Ελλάδα εκλέγει συνολικά 21 αντιπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατέχει δηλαδή 21 έδρες.

Ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ τεσσάρων κατ’ ανώτατο όριο υποψηφίων του συνδυασμού που θα επιλέξει. Δικαίωμα ψήφου για την εκλογή των Ελλήνων μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν και οι Έλληνες πολίτες που συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους κατά το έτος της εκλογής.

Εκλογικό δικαίωμα έχουν επίσης οι πολίτες της Ε.Ε. που διαμένουν στην Ελλάδα και συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους κατά το έτος της εκλογής. Φέτος έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους 22.812 πολίτες των λοιπών κρατών-μελών της Ε.Ε. Τα πολιτικά κόμματα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 3% των ψήφων για να μπορέσουν να εκλέξουν ευρωβουλευτή.

Πώς θα εκλεγούν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;

Σύμφωνα με το δίκαιο της Ε.Ε., όλες οι χώρες πρέπει να χρησιμοποιούν εκλογικά συστήματα που να εξασφαλίζουν αναλογική εκπροσώπηση, γεγονός που σημαίνει ότι ο αριθμός των εκλεγμένων μελών από κάθε κόμμα εξαρτάται από το ποσοστό των ψήφων που έλαβε το κόμμα. Στην Ελλάδα εφαρμόζεται η ψήφος με σταυρό προτίμησης, η οποία δίνει στους ψηφοφόρους τη δυνατότητα να πριμοδοτήσουν συγκεκριμένους υποψηφίους. Στα ψηφοδέλτια των κομμάτων ή συνδυασμών μπορούν να τεθούν μέχρι και τέσσερις σταυροί προτίμησης. Οι υποψήφιοι που λαμβάνουν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης εκλέγονται, εφόσον βέβαια το κόμμα τους έχει εξασφαλίσει έδρα.

Ο Άρειος Πάγος ανακοίνωσε τους υποψηφίους κατά συνδυασμούς στις 12 Μαΐου, δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές (περισσότερες πληροφορίες στο www.areiospagos.gr). Τα αποτελέσματα των εκλογών ανακοινώνονται ζωντανά στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών (https://ekloges.ypes.gr) για κάθε τμήμα μετά την αποστολή τους στο υπουργείο από τον δικαστικό αντιπρόσωπο την Κυριακή 26 Μαΐου.

Τις ημέρες αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων τα νέα μέλη του νέου Κοινοβουλίου εργάζονται για να σχηματίσουν πολιτικές ομάδες. Η πολιτική σύνθεση του νέου Κοινοβουλίου θα καταστήσει ενδεχομένως αναγκαία τη δημιουργία νέων συμμαχιών και την ανάδειξη νέων ομάδων. Στην πρώτη σύνοδο της Ολομέλειας το νέο Κοινοβούλιο θα εκλέξει τον νέο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το νέο Κοινοβούλιο θα εκλέξει στη συνέχεια τον νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αργότερα θα εξετάσει και θα εγκρίνει ολόκληρη την Επιτροπή.

Αυτοδιοικητικές εκλογές

Στις αυτοδιοικητικές εκλογές ψηφίζουμε για την ανάδειξη των περιφερειακών και δημοτικών αρχών, περιφερειάρχη και μελών περιφερειακού συμβουλίου, δημάρχου και μελών δημοτικού συμβουλίου και για την ανάδειξη των οργάνων διοίκησης των κοινοτήτων (συμβούλους κοινότητας για τις κοινότητες άνω των 300 κατοίκων ή προέδρων κοινοτήτων για τις κοινότητες έως 300 κατοίκων).

Περιφερειακές εκλογές
Στις περιφερειακές εκλογές βάζουμε σταυρό:
• Σε έναν υποψήφιο σύμβουλο σε περιφέρειες με έως τρεις περιφερειακούς συμβούλους.
• Έως δύο στις περιφέρειες όπου εκλέγονται τέσσερις έως επτά περιφερειακοί σύμβουλοι.
• Έως τρεις στις περιφέρειες όπου εκλέγονται από οκτώ έως και δώδεκα περιφερειακοί σύμβουλοι.
• Έως τέσσερις στις εκλογικές περιφέρειες όπου εκλέγονται περισσότεροι από 12 περιφερειακοί σύμβουλοι.

Δημοτικές εκλογές
• Σε δήμους που αποτελούν ενιαία εκλογική περιφέρεια βάζουμε έως τρεις σταυρούς προτίμησης.
• Εκλογική περιφέρεια έως τρεις έδρες: έναν σταυρό.
• Εκλογική περιφέρεια με περισσότερες από τρεις έδρες: έως τρεις σταυρούς και έναν σταυρό σε υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο από τις λοιπές εκλογικές περιφέρειες του δήμου.
• Σε κοινότητες άνω των 300 κατοίκων έως δύο σταυρούς και σε κοινότητες κάτω των 300 κατοίκων έναν σταυρό προτίμησης.

Επίσης, μπορείτε να ενημερωθείτε σχετικά από τον δήμο σας, καθώς και από τις εφορευτικές επιτροπές κατά την ημέρα ψηφοφορίας μέσα στο εκλογικό τμήμα πριν από την ψήφο σας. Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών έχει αναρτηθεί αρχείο Excel με την ονομασία «Βάση δεδομένων δημοτικών εκλογών 2019», στο οποίο αποτυπώνονται οι δημοτικές ενότητες (εκλογικές περιφέρειες) ανά δήμο, οι κοινότητες και οι έδρες-αριθμός συμβούλων ανά εκλογική περιφέρεια. Τα αποτελέσματα των εκλογών ανακοινώνονται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών (https://ekloges.ypes.gr/).

Πότε θα είναι κλειστά τα σχολεία;

Τα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν θα λειτουργήσουν την Παρασκευή 24 Μαΐου και τη Δευτέρα 27 Μαΐου. Σε όσες περιφέρειες ή δήμους διεξαχθεί επαναληπτική ψηφοφορία την Κυριακή 2 Ιουνίου, δεν θα λειτουργήσουν τα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης την Παρασκευή 31 Μαΐου και τη Δευτέρα 3 Ιουνίου.

Τα μέλη των εφορευτικών επιτροπών

Κατά τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών και των δημοτικών-περιφερειακών εκλογών, εκτός από τους ψηφοφόρους, θα παρουσιαστούν και όσοι πολίτες κληθούν ως μέλη της εφορευτικής επιτροπής. Η συμμετοχή στην εφορευτική επιτροπή δεν είναι προαιρετική, ωστόσο, εάν κάποια μέλη δεν προσέλθουν, θα αντικατασταθούν από τα αναπληρωματικά μέλη. Εάν η αναπλήρωση είναι αδύνατη, η εκλογή διεξάγεται μόνο από τα παρόντα μέλη της εφορευτικής επιτροπής.

Η συμμετοχή όσων έχουν κληθεί στην εφορευτική επιτροπή για τις εκλογές είναι υποχρεωτική. Όσοι δεν καταφέρουν να εμφανιστούν, σύμφωνα με τον νόμο, θα πρέπει να προσκομίσουν τα εξής δικαιολογητικά: χαρτί από δημόσιο νοσοκομείο σε περίπτωση ασθένειας, βεβαίωση από τον εργοδότη του ότι τον απασχολούσε κατά την ημέρα εκείνη ή κάποιο άλλο έγκυρο δικαιολογητικό που να αποδεικνύει τον λόγο της απουσίας του.

Όσοι δεν εμφανίστηκαν ως μέλη της εφορευτικής επιτροπής επειδή δεν έλαβαν ποτέ την ειδοποίηση που τους καλούσε να εμφανιστούν στα εκλογικά κέντρα θα πρέπει να παραμείνουν σε αυτά όταν πάνε να ψηφίσουν. Ειδικότερα, οι δικαστικοί αντιπρόσωποι σημειώνουν τα ονόματα των μελών της επιτροπής, και όταν αυτοί πηγαίνουν να ψηφίσουν, ενημερώνονται από τους ίδιους ότι είναι στην εφορευτική επιτροπή. Αυτοί καλούνται να μείνουν στο εκλογικό κέντρο έως και το τέλος της ψηφοφορίας και της καταμέτρησης, ενώ εάν αρνηθούν, καλείται άμεσα η αστυνομία.