Εκλογή παρασκηνίου στον Δήμο Θεσσαλονίκης

Φωτιά πήρε ξαφνικά και απροσδόκητα το πολιτικό τοπίο στη Θεσσαλονίκη δύο ημέρες πριν από τις εκλογές της Κυριακής, καθώς, μόλις ξεκαθάρισε το εκλογικό αποτέλεσμα, το μεσημέρι της Πέμπτης, η εκλογική αναμέτρηση του δεύτερου γύρου απέκτησε πρωτόγνωρα χαρακτηριστικά.

Ξαφνικά στα διαδικτυακά μέσα της Θεσσαλονίκης εμφανίστηκαν μια σειρά δημοσιευμάτων τα οποία έπλητταν ευθέως τον κ. Νίκο Ταχιάο, η υποψηφιότητα του οποίου είναι επιλογή της ΝΔ.

Η αρχή έγινε όταν ο κ. Ταχιάος, με επίκληση ενός δελτίου Τύπου που εξέδωσε η διοίκηση του ΟΑΣΘ, δηλαδή ο κ. Στέλιος Παππάς, πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών, κατηγορήθηκε ότι θέλει την κατάργηση της κάρτας ανέργων για τα εισιτήρια.

Ακολούθησε ένα μπαράζ επιθέσεων όπου ο κ. Ταχιάος κατηγορήθηκε ως «άνθρωπος του Τζορτζ Σόρος» και φίλος της Συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά και του ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού, Βαγγέλη Μαρινάκη.

Παράλληλα, ανασύρθηκαν και επιχειρήματα που είχαν χρησιμοποιηθεί πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών, όπως ότι δεν επιθυμεί την κατασκευή του νέου γηπέδου του ΠΑΟΚ στην Τούμπα.

Το ενδιαφέρον στοιχείο της υπόθεσης είναι ότι καμία από τις παραπάνω επιθέσεις δεν έγινε απευθείας από τον αντίπαλό του, τον κ. Κωνσταντίνο Ζέρβα, αλλά είχαν πηγές οι οποίες δύσκολα προσεγγίζονται και ακόμη πιο δύσκολα διαψεύδονται.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το απόγευμα της Παρασκευής ο υποψήφιος να εκδώσει ανακοίνωση με την οποία έκανε λόγο για fake news, το περιεχόμενο των οποίων διέψευδε, την ίδια ώρα που ο κ. Ζέρβας με ανακοινώσεις του κατέθετε το όραμά του για την πόλη και ζητούσε τη στήριξη της ανεξάρτητης υποψηφιότητάς του.

Ουσιαστικά στη Θεσσαλονίκη έχουν δημιουργηθεί δύο στρατόπεδα τα οποία διεκδικούν τη δημαρχία της πόλης με κάθε δυνατό τρόπο: Από τη μια είναι ο κ. Νίκος Ταχιάος, ο οποίος πήρε 22,4% στον πρώτο γύρο και έχει την υποστήριξη του κ. Μητσοτάκη, ως ο επίσημος υποψήφιος της ΝΔ. Η υποψηφιότητα του κ. Ταχιάου συγκέντρωσε στον πρώτο γύρο ένα ποσοστό που υπολείπεται κατά περίπου 13 μονάδες από το αντίστοιχο ποσοστό που πήρε η ΝΔ στις ευρωεκλογές. Το υπόλοιπο ποσοστό διανεμήθηκε σε άλλους προερχόμενους από τον χώρο της κεντροδεξιάς υποψηφίους, το σύνολο των ψήφων στους οποίους, όμως, υπερέβαινε το 60% του εκλογικού σώματος.

Από την άλλη πλευρά, απέναντι στον κ. Ταχιάο είναι ο κ. Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος, μετά από μια ακριβή προεκλογική εκστρατεία, ήρθε δεύτερος στον πρώτο γύρο των εκλογών με ποσοστό 14,9%. Ο κ. Ζέρβας προέρχεται πολιτικά από το ΠΑΣΟΚ και διετέλεσε αντιδήμαρχος του κ. Μπουτάρη, με τον οποίο συγκρούστηκε και οδηγήθηκε σε παραίτηση. Τον Σεπτέμβριο του 2015, ενώ δεν προοιωνιζόταν θετικό αποτέλεσμα για τη ΝΔ, δέχτηκε την πρόταση του τότε προέδρου της Διοικούσας της ΝΟΔΕ στη Θεσσαλονίκη, Μηνά Σαμαντζίδη, και ήταν υποψήφιος χωρίς σταυρό στη 19η θέση του ψηφοδελτίου στην Α΄ Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια ήταν από τους πιο εμφανείς υποστηρικτές του κ. Μητσοτάκη στη διεκδίκηση της ηγεσίας της ΝΔ και εξέφρασε το ενδιαφέρον του να έχει τη στήριξη της ΝΔ ως υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης, πριν ο κ. Μητσοτάκης καταλήξει στον κ. Ταχιάο.

«Περιμένατε να χτυπήσει το τηλέφωνό σας, αλλά χτύπησε το δικό μου» είπε ο κ. Ταχιάος στον κ. Ζέρβα κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συζήτησης στο Open, υπονοώντας την κλήση από τον πρόεδρο της ΝΔ.

Πίσω από την υποψηφιότητα του κ. Ζέρβα στοιχίζονται μια σειρά από ετερόκλητους μεταξύ τους παράγοντες:

• • Ένα μέρος της κομματικής βάσης της ΝΔ, προς το οποίο δεν υπήρξε πίεση από την πλευρά της τοπικής κομματικής ηγεσίας, καθώς τα στοιχεία με τα οποία κατέληγαν σε αποφάσεις έδειχναν ότι στον δεύτερο γύρο ο πιθανότερος αντίπαλος του κ. Ταχιάου θα ήταν είτε η κυρία Νοτοπούλου είτε ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Καραμανλή, Γιώργος Ορφανός, που τελικά ήρθε τρίτος με 14,5%.
• • Οι οργανωμένοι οπαδοί του ΠΑΟΚ, οι οποίοι αποστασιοποιήθηκαν από τον κ. Ορφανό μόλις την Παρασκευή πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών, αλλά και ο ευρωβουλευτής της ΝΔ και πρώην αρχηγός του ΠΑΟΚ Θοδωρής Ζαγοράκης, φωτογραφία με τον οποίο ανάρτησε ο κ. Ζέρβας στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια σειρά συνδέσμων του Άρη να ταχθούν υπέρ του κ. Ταχιάου.
• • Δημοσιογραφικά συγκροτήματα, όπως το ιδιοκτησίας του Ιβάν Σαββίδη «Έθνος», αλλά και τοπικές εκδόσεις, όπως η ιδιοκτησίας Νίκου Καραμανλή «Καρφίτσα» και ο «ΤΥΠΟΣ της Θεσσαλονίκης», αλλά και τα «Παραπολιτικά», που φέρονται να συνδέονται με τον κ. Βαγγέλη Μαρινάκη, υπήρξαν ιδιαίτερα επικριτικά προς τον κ. Ταχιάο, επιλογή που από κάποιους ερμηνεύτηκε ως δυσφορία του κ. Μαρινάκη για την απόφαση του κ. Μητσοτάκη να έχει η ΝΔ υποψήφιο δήμαρχο στον Πειραιά. Μάλιστα, η εφημερίδα χαρακτήρισε νικητή του debate τον κ. Ζέρβα και φιλοξένησε και εκτενές πορτρέτο του.
• • Στελέχη και υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ, η υποψήφια δήμαρχος του οποίου, Κατερίνα Νοτοπούλου, είπε ότι «δεν είναι ίδιοι όλοι οι υποψήφιοι στον δεύτερο γύρο», πριν μιλήσει για ψήφο «κατά συνείδηση». Η συνείδηση πολλών υποψηφίων της έδειξε Ζέρβα.
• • Υποψήφιοι από τον συνδυασμό του κ. Βούγια, ο οποίος δηλώνει ουδέτερος.
• • Υποψήφιοι δήμαρχοι που εξασφάλισαν οι ίδιοι με ποσοστά 2%-2,5% την εκλογή τους στο δημοτικό συμβούλιο – και από τον χώρο της ΝΔ, όπως οι κ.κ. Κυριζίδης και Αηδονόπουλος, αλλά και ο προερχόμενος από το ΚΙΝΑΛ Πέτρος Λεκάκης.

Όλη αυτή η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στον δήμο αναδεικνύει ότι ενδεχομένως πιο σημαντική από την εκλογή είναι η διαδικασία της εκλογής.

Στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας ο Δήμος Θεσσαλονίκης μόνο δύο φορές εξέλεξε δήμαρχο από την πρώτη Κυριακή. Και ήταν και οι δύο επανεκλογές. Το 1994, όταν ο Ντίνος Κοσμόπουλος είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο με την ομιλία του στο πρώτο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία, και το 2002, όταν ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος κέρδισε με άνεση τον Σπύρο Βούγια, στο πρόσωπο του οποίου εκδήλωσαν τη δυσαρέσκειά τους διάφοροι τότε Πασόκοι της αριστεράς του κόμματος.

Η διαφορά ανάμεσα στο 2002 και στο 2019 είναι 60.000 ψηφοφόροι. Τότε είχαν ψηφίσει 189.000 με έξι υποψήφιους δημάρχους, φέτος ψήφισαν 129.000 με 19 υποψήφιους δημάρχους.

Σήμερα, με τον κ. Ταχιάο και τον κ. Ζέρβα να διεκδικούν τη δημαρχία έχοντας πάρει και οι δύο μαζί περίπου 45.000 ψήφους στον πρώτο γύρο, είναι προφανές ότι η τελική εκλογή μπορεί να καθοριστεί από μικρές οργανωμένες ομάδες συμφερόντων, που μπορούν να γείρουν την πλάστιγγα προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Συνήθως όχι άνευ τιμήματος, το οποίο δεν είναι υποχρεωτικά υλικό, αλλά μπορεί να εμπεριέχει προσδοκώμενα οφέλη. Κι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο για τη διαδικασία, δηλαδή για τη δημοκρατία.